«رونی» در گذشته سیستم الفبایی وایکینگها بود. با این حال، وایکینگها معمولاً از خط رونی برای اهداف ارتباطی بین هم استفاده نمیکردند بلکه این خط بیشتر به عنوان ابزاری برای برقراری ارتباط با خدایان به کار میرفت. یکی از منابع اصلی اطلاعات ما دربارهی خط رونی از کتیبههای موسوم به Runestone یا «سنگهای رونی» است.
به لطف وایکینگها که با خط رونی روی موادی مانند سنگ حکاکی میکردند، بازنگری عصر وایکینگها برای ما میسر شده است. یکی از این اسرارآمیزترن سنگهای رونی در ناحیۀ بیورکتورپ (Björketorp) در سوئد قرار دارد.
سنگ رونی بیورکتورپ قسمتی از یک محوطۀ آیینی است که در آن چند سنگ با حالت ایستاده، دایرهای را شکل دادهاند. این سنگ جزو بلندترین سنگهای رونی جهان است و ارتفاع آن ۴.۲ متر است. در بین چند تختهسنگی که در این گورستان قرار دارند، سنگ رونی بیورکتورپ تنها سنگی است که روی آن کتیبه رونی حک شده است.
اما آن چیزی که این کتیبه را به یک مورد واقعا خاص و استثنایی تبدیل میکند، مضمون کتیبۀ حک شده روی آن است. این کتیبه حاوی یک نفرین است. روی این سنگ از هر دو طرف حک شده است؛ یک طرف از یک خط کوتاه تشکیل شده که معنایش این است: «من هلاکت را پیشبینی میکنم»
اما نفرین اصلی در طرف دیگر سنگ قرار دارد. در پیام طرف دیگر سنگ نوشته شده است: «من، استاد الفبای رونی، اینجا قدرت رونی را پنهان میکنم. کینه بیوقفه [و] مرگ جانکاه نصیب کسی خواهد شد که این را بشکند».
در برخی از کتیبههای رونی نام قبیله ذکر شده است، اما کتیبهی بیورکهتورپ فاقد نام سازندگانش است. محققان بر سر هدف خلق این سنگنوشته با هم اختلاف نظر دارند.
یک نظریه این است که این سنگنوشته به عنوان قبر برپا شده و و هدف از حکاکیهای روی آن که شبیه نفرین هستند، محافظت از مقبره بوده است. اما در سال 1914 کاوشهایی در این مکان انجام شد که هیچ یافتهای در بر نداشت؛ نه در کنار کتیبۀ رونی و نه در محوطۀ میان سنگها.
نظریۀ دیگر این است که اینجا نوعی مقبرۀ خالی یا بنای یادبود بوده است؛ نظریۀ سومی هم هست که این سنگ را نوعی نشانهگذاری مرزی میان سوئد و سکونتگاه قبایل دانر میداند. علاوه براینها برخی نیز این محوطه را نوعی پرستشگاه مربوط به خدایان اقوام شمالی مانند اودین میدانند.
نظر شما