سلام نو _ سرویس گردشگری: بازاری طویل با ساختار سنّتی که شباهت زیادی با بازارهای اصیل و تاریخی ایرانی دارد یکی از جاذبه‌های گردشگری شهر مشهد به شمار می‌رود. بازار رضا گرچه به عنوان یکی از بازارهای قدیمی شهر مشهد شناخته می‌شود ولی در همین عصر حاضر احداث شده است. بنابراین در مقایسه با بازارهای سنّتی دیگر شهرهای ایران، قدمت زیادی ندارد. در واقع در هنگام احداث این بازار تلاش شده تا از سبک معماری و المان‌های موجود در بازارهای سنّتی و باستانی ایرانی استفاده شود.
تاریخچه بازار رضا مشهد
در دوران پهلوی ابتدا کلیت ساخت این بازار در مجلس تصویب شد. وظیفه احداث بازار برعهده استاندار وقت خراسان که بنا به قوانین آن زمان نایب التولیه آستان قدس رضوی نیز محسوب می‌شد قرار گرفت. استاندار ابتدا دستور داد بازار قدیمی و تمامی بناها و مغازه‌های قدیمی پراکنده در اطراف حرم اما رضا (ع) در خیابان شیخ طوسی تخریب شود. در نتیجه زمینی به طول حدودی یک کیلومترو عرض ۳۳ متر برای ساخت بازار جدید فراهم شد. طراحی و ساخت این بازار به معمار معروف آن زمان "داریوش بوربور" سپرده شد.
او برای طراحی بازار رضا از ساختار بازارهای قدیمی ایران الهام گرفت. به همین منظور این بازار به صورت سرپوشیده و در دو طبقه احداث شد. پس از آن در سال ۱۳۵۴ عملیات احداث بازار رضا آغاز شد. خیلی زود و در سال ۱۳۵۵ نیز بازار رضا افتتاح شد و به کاسبان قدیمی بازار، مغازه‌ای در بازار جدید تحویل داده شد.
معماری بازار رضا مشهد
طراحی سر در بازار رضا با توجّه به سبک معماری ایرانی اسلامی صورت گرفته است. این سر در در هر دو سوی بازار مشابه و با طاق‌نماهای یکسان طراحی شده است. با این وجود، ورودی بازار در میدان هفده شهریور به دلیل فضای بازی که روبروی آن قرار دارد جلوه بیشتری دارد. ورودی سمت فلکه آب گرچه کاملاً مشابه است به دلیل فضای محوطه آن نمود چندانی ندارد. ساختار بازار رضا طراحی پیچیده و جذابی دارد. گرچه در نگاه اوّل یک بازار یکپارچه به نظر می‌رسد ولی در حقیقت شش بازار مجزا درون آن تعبیه شده است. حدفاصل این بازارها با طراحی یک هشتی مشخص شده است.
در هر هشتی نیمکت و آب‌خوری برای استراحت گردشگران فراهم شده است. پلکان ورودی به طبقه دوّم بازار نیز در این هشتی‌ها قرار دارد. فضای کلی بازار به صورت دو راهرو موازی طراحی شده است. به دلیل وجود ردیف مغازه‌های میانی امکان تردد بین راهروهای بازار وجود ندارد تنها در برخی از نقاط، راهروهای فرعی برای اتصال دو راهرو اصلی قرار دارد. از آن جهت طراحی بازار را پیچیده خواندیم که بازار رضا علاوه بر ورودی اصلی ۱۲ ورودی فرعی نیز دارد. علاوه بر بازار اصلی به مرور زمان بازارهای فرعی متعددی نیز به این بازر متصل شده است.
ویژگی خاص بازار رضا مشهد
بازار رضای مشهد بیشتر به خاطر فروش سوغات مشهد شهرت دارد. با توجّه به قدمت این بازار، بسیاری از کسبه قدیمی مشهد هنوز در این بازار حضور دارند. لذا برای خرید برخی از اقلام خاص مانند سنگ‌های زینتی، عطرهای مخصوص مشهد و حتّی زرشک و زعفران، هنوز هم بازار رضا یکی از بهترین گزینه‌ها است. علاوه بر آن برخی از افراد که نام و اعتباری در زمینه کاری خود کسب کرده‌اند، هنوز به همان مغازه قدیمی خود در بازار رضا وفادار مانده و شعبه دیگری در دیگر نقاط مشهد ندارند.
عطرهای سوغاتی مشهد متفاوت از سایر عطرها هستند. شهرت بسیاری از این عطرها به خاطر طبیعی بودن آن است. عطر گل محمدی، گل یاس و امثال آن معروف‌ترین این عطرها هستند.دیگر ویژگی خاص بازار رضا به خاطر طبقه دوّم این بازار است. برخلاف طبقه اوّل که مملو از مغازه‌های رنگارنگ است. طبقه دوّم بازار رضا به کارگاه‌های تولیدی، صنعتی و هنری اختصاص دارد.
کارگاه‌های سنگ‌تراشی، طلاسازی، گلدوزی، صنایع دستی و عکاسی عمده مشاغل در این طبقه هستند. جذاب‌ترین بخش این کارگاه‌ها این است که مسافران مشهد می‌توانند یک سوغاتی سفارشی خریداری کنند. به عنوان مثال برای خرید فیروزه و عقیق که زیباترین سوغات مشهد هستند می‌توانید به این کارگاه‌ها مراجعه کنید. در کارگاه‌های حکاکی با حک عبارت موردنظر شما روی سنگ‌های زینتی مانند فیروزه و عقیق یادگاری خاصی از مشهد به شما هدیه می‌دهند.
البته خرید فیروزه به عنوان سوغات مشهد بیشتر توصیه می‌شود. زیرا معدن اصلی فیروزه در استان خراسان و شهر نیشابور است. بنابراین برای خرید فیروزه اصل، بهترین گزینه شهر مشهد است. در بازار رضا علاوه بر انگشترهای آماده، مشتری می‌تواند سنگ فیروزه و عقیق مورد نظر خود را انتخاب کند و در قالب انگشتر یا گردنبند تحویل بگیرد.
ترکیب عطر ادویه‌های گوناگون و به ویژه زعفران و رایحه عطرهایی نظیر گل محمدی در کنار تصویر چشم‌نواز تسبیح‌های رنگارنگ و زیورآلات متنوع، بازار رضا را به مکانی جذاب و تماشایی تبدیل کرده است. وجود محصولات مذهبی از قبیل مهر و جانماز و چادر نیز حس و حال مذهبی خاصی در این مکان پدید آورده که تجربه حضور در این بازار را از سایر بازارها متفاوت می‌سازد.
منبع: سفر با تو
نظر شما