سلام نو _ سرویس گردشگری: حمام گله داری یکی از حمام های تاریخی کشورمان است که در شهر بندرعباس واقع شده و امروزه با عنوان موزه مردم شناسی هرمزگان نیز شناخته می شود. این حمام در محله قلعه شاهی ها و نزدیک به ساحل شهر قرار دارد و قدمتش به قرن ۱۳ هجری قمری و دوره قاجار می رسد. حمام گله داری به همت زنده‌یاد شیخ احمد گله داری که از تاجران خیر زمان خود بود افتتاح شد؛ وی این بنا را با هدف ارائه خدمات اجتماعی به مردم تاسیس و به مسجد محل معروف به مسجد گله داری وقف کرد. بنای حمام گله داری، برای مدت ها فعالیت داشت اما از حدود دهه ۱۳۴۰ و با آمدن حمام به اکثر خانه ها، به متروکه ای تبدیل شد تا اینکه در سال ۱۳۷۴ شمسی در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.
درباره حمام زیبای گله‌داری بندرعباس
«شیخ احمد گله داری» یک تاجر سرشناس و خیر بود. او به‌منظور خدمت به مردم، این حمام را ساخت. قدمت بنای حمام به دوره حکومت قاجاریه برمی‌گردد. وی پس از اتمام ساخت این حمام آن را به مسجد گله داری وقف کرد.
گویا حمام گله داری در قدیم بسیار شلوغ بوده است و مردم زیادی از آن استفاده می‌کردند و رونق فراوانی داشت. یکی از اهالی قدیمی محله گله داری در خاطراتش از این حمام این‌گونه بیان می‌کند که این حمام در نوبت زنان کاملا قرق می‌شد و زنان بندرعباس، با تشریفات خاصی از صبح تا بعدازظهر را در این حمام سپری می‌کردند.
حمام گله داری بندرعباس میان سال‌های ۱۳۳۳ تا ۱۳۳۸ خورشیدی مورد بازسازی قرار گرفت. پس از اینکه از سال ۱۳۴۰ خورشیدی به بعد لوله‌کشی شهری و حمام به منازل مردم آمد، متاسفانه حمام تاریخی گله داری عملا به یک حمام متروکه مبدل شده بود. در سال ۱۳۷۰ خورشیدی، اداره این بنا به اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری واگذار شد. این اتفاق باعث شد تا علاوه بر ثبت آن در فهرست آثار ملی ایران، بنای ساختمان مورد بازسازی نیز قرار گیرد و احیا شود.
نوبت آن است که وارد حمام شویم و نگاهی به قسمت‌های داخلی آن بیندازیم. حمام گله داری شامل قسمت‌های مختلفی همچون بینه، سربینه، گرمخانه و خزینه است که از این نظر مشابه حمام‌های تاریخی در مناطق واقع در کویر مرکزی است.
در قسمت ورودی این حمام، یک راهرو هشتی به چشم می‌خورد که ابعاد کوچکی دارد و برای تنظیم دما و میزان رطوبت محیط داخلی حمام ساخته شده است. در اطراف این هشت ضلعی، چهار سکو به‌عنوان نشیمن‌گاه و رختکن ایجاد شده‌اند. در مرکز این فضا نیز یک حوض کوچک به‌شکل هشت ضلعی جلب توجه می‌کند.
از قسمت بینه که بگذریم، به میاندر می‌رسیم. میاندر، در واقع محل ارتباط بینه با گرمخانه حمام و محیط داخل آن سرد و مرطوب است. قسمت سربینه نیز بخشی از حمام است که محل شست‌وشو بوده و دارای دو سکوی نشیمن است. ضمن آن که بخار نیز به آن می‌رسد.
بخش دیگری از حمام که نظرمان را جلب می‌کند، بخش خزینه است. خزینه در واقع محلی است که آب مورد استفاده در حمام در آن گرم می‌شود و به همین دلیل، فضای خزینه گرم و خشک است. آبی که در خزینه گرم می‌شود، توسط کانال‌هایی از جنس ساروج و سنگ، به قسمت‌های مختلف حمام منتقل می‌شود و مورد استفاده قرار می‌گیرد.
تغییر کاربری حمام گله داری به موزه مردم‌شناسی
جالب است بدانید که آب این حمام از چاهی به عمق ده متر که همچنان هم پابرجاست تامین می شده و در آن زمان که این حمام مورد استفاده داشته برای گرمایش آب حمام از نیروی کمکی گاو که در مسیر (گاورو) «گوچی» که اگر بخواهیم با لهجه ی محلی های این هرمزگان بیان کنیم «گاو و گوچه» می شود استفاده می شده است، به این معنا که چاه چرخ گاوی به طور دائم در حال حرکت بوده و آب را از چاه به انبار ذخیره آب می‌ریخته صورت می‌گرفته است. سیستم گرمادهی حمام شامل انبار سوخت، آتشدان، دیگ، دودکش‌ها و گودال جمع آوری خاکستر است. فضای گرم کننده حمام که به علت نگهداری گرما در عمق زمین قرار گرفته است.
پس از این که سال های این بنای تاریخی ارزشمند در استان هرمزگان به فراموشی سپرده شده بود، اما با قرار گیری آن در فهرست آثار ملی ایران از سال ۱۳۷۴ تاکنون مرمت های بسیاری بر روی آن انجام شده تا به نوعی این بنای تاریخی احیا شود و به منظور معرفی تاریخ و آداب و رسوم مردمان هرمزگان استفاده شود.
حتما پیشنهاد می کنیم در سفرتان به این شهر حمام گله داری (موزه مردم شناسی) را هم در لیست جاذبه های دیدنی خودتان قرار دهید.
آدرس: هرمزگان، بندرعباس، خیابان امام خمینی، محله قلعه شاهی(اوزی‌ها)
نظر شما