کارشناس مسائل بین‌الملل گفت: نخست‌وزیر در کنار ملکه یا پادشاه باید نماد و تجلی قدرت در داخل و خارج بریتانیا باشد که در سال‌های اخیر چنین چیزی مشاهده نشده است.
«مهدی مطهرنیا» کارشناس مسائل بین‌الملل در تشریح دلایل و پیامدهای استعفای نخست‌وزیر بریتانیا در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا اظهار کرد: قبل از هر چیز باید توجه داشت که «لیز تراس» در زمانی به نخست‌وزیری بریتانیا رسید که نه تنها این کشور بلکه نظام بین‌الملل هم یک عدم توازن را تجربه می‌کند که بدون شک این مؤلفه هم بر تمام دنیا و روندهای سیاسی – اقتصادی اثرگذار بوده است. در بریتانیا ما کمی بعد از نخست‌وزیری لیز تراس شاهد فوت ملکه الیزابت بودیم که این موضوع او را تحت‌الشعاع قرار داد و از جهتی دیگر پرونده جنگ اوکراین هم وارد یک بزنگاه به شدت حساس شده است. در این میان باید متوجه بود که لیز تراس به دلیل آنکه از جناح چپِ حزب محافظه‌کار بریتانیا بیرون آمده بود، یک طرح اقتصادی مشخص را مطرح کرد که باعث به وجود آمدن انتقادهای زیادی از وی و در نهایت باعث کناره‌گیری وزیر دارایی این کشور شد.
وی ادامه داد: تراس سعی کرد که با انتخاب جرمی هانت (وزیر خارجه پیشین بریتانیا) به عنوان وزیر دارایی، انتقادها از خود را کاهش دهد اما باز هم این موضوع افاقه نکرد و در نهایت مجبور به کناره‌گیری از نخست‌وزیری شد. نکته اصلی این است که بوریس جانسون در زمان نخست‌وزیری‌اش توانست برگزیت را که دو نخست‌وزیر (دیوید کامرون و ترزا مِی) را به حاشیه رانده بود، اجرایی کند و از جهتی دیکر توانست در بحث واکسیناسیون کرونا یک کارنامه تاریخی از خود به جا بگذارد و در جنگ اوکراین هم به یک محور قوی تبدیل شده بود. بدیهی است که از لیز تراس هم چنین انتظاراتی می‌رفت اما با آمدن او به خانه شماره ۱۰ داونینگ استریت، این انتظارات نه‌تنها برآورده نشد بلکه در نهایت به استعفای او منجر شد.
این تحلیلگر مسائل سیاسی تصریح کرد: واقعیت این است که لیز تراس در این ۴۵ روز که در مسند نخست‌وزیری قرار داشت نتوانست خودش و شعارهایش را محقق کند؛ به عبارتی دیگر در این مدت هیچ خبر مثبتی از وی در رسانه‌های دنیا منتشر نشد. منتقدان وی در این چند روز بارها اعلام کردند که برای غلبه بر بحران اقتصادی کشورش و همچنین برای کنشگری در پرونده اوکراین دست به ارائه یکسری از طرح‌هایی می‌زد که در نهایت بتواند آن را عملیاتی کند و وجهه خود و لندن را ارتقاء دهد اما هیچ اقدام مثبتی از سوی آن انجام نشد. به همین جهت باید گفت که مجموعه‌ای از عوامل داخلی و خارجی باعث شد تا وضعیت لیز تراس در داخل و خارج از بریتانیا به هم بریزد که در نهایت موجبات استعفای وی را فراهم کرد. او که در جوانی خودش منتقد سفت و سخت راهبردهای سیاسی – اقتصادی بریتانیا بود، حالا به جایی رسید که مورد انتقاد قرار گرفت و در نهایت راهی جز گوشه‌نشینی را مقابل خود ندید.
مطهرنیا افزود: باید بپذیریم که لیز تراس از سوی حزب محافظه‌کار بریتانیا انتخاب شد و این حزب به خوبی می‌دانست که او چه توانایی دارد و قرار است چه برنامه‌ای را ارائه دهد. لذا به نظرم بخشی از تقصیر در این موضوع متوجه حزب مذکور است. از سوی دیگر باید توجه داشت که حزب کارگر بریتانیا هم وضعیت خوبی ندارد. توجه داشته باشید که آخرین نخست‌وزیر قدرتمند بریتانیا «تونی بلر» بود که چهره تأثیرگذاری از این کشور در عرصه خارجی به دنیا نشان داد. در لندن دیگر کسانی مانند مارگارت تاچر وجود ندارند و این یک ضعف بنیادین به حساب می‌آید. توجه کنید که نخست‌وزیر در کنار ملکه یا پادشاه بریتانیا باید نماد و تجلی قدرت در داخل و خارج بریتانیا باشد که در سال‌های اخیر چنین چیزی در بریتانیا مشاهده نشده است.
وی در پایان خاطرنشان کرد: حتی شخصی مانند «جرمی کوربین» که سابقاً حزب کارگر بریتانیا را هدایت می‌کرد هم بعد از مدتی نتوانست آنگونه که جامعه بریتانیا و نظام بین‌الملل می‌خواست، خودش را نمایان کند یا کنشگری برجسته‌تری از خود نشان دهد و در نهایت راهی جز کناره‌گیری را در مقابلش ندید. بر همین اساس باید گفت که در شرایط فعلی، بریتانیا نخست‌وزیری می‌خواهد که هم بتواند بر مشکلات داخلی فائق آید و هم بتواند سیاست خارجی قدرتمندی از خود در سطوح و لایه‌های گوناگون نظام بین‌الملل نشان دهد. در این میان شایعاتی هم مبنی بر بازگشت مجدد بوریس جانسون به نخست‌وزیری مطرح شده که نمی‌توان صحت و سقم آن را تایید کرد. این اتفاق ممکن است رخ دهد و او باز هم به عنوان نخست‌وزیر بریتانیا ایفای نقش کند؛ چراکه جانسون توانست یک چهره قابل قبول از خود و کشورش در پرونده بریتانیا به دنیا نشان دهد و حتالا از او به عنوان یک چهره بین‌المللی نام برده می‌شود. در این میان با توجه به اینکه پارلمان عوام در دست محافظه‌کاران است، بعید می‌دانم که حزب کارگر بتواند نخست‌وزیر انتخاب کند و به همین دلیل باید دید که این حزب به غیر از بوریس جانسون، چه کسانی را برای نخست‌وزیری معرفی خواهد کرد.
نظر شما