به گزارش سلام نو، روستای گئوزلی در شمال غربی کشور ایران، غرب دریای خزر، شمال شرقی آذربایجان، شمال استان اردبیل و جنوب شـرقی شهر گرمی مغــان، در دهستان اینی از بخش مرکزی شهرستان مغان واق شده است. این روستا طبیعت زیبا و چشمگیری دارد. آبشارهای شوله لر دره سی از جاذبه های مهم این روستا میباشد.
آبشارهای شوله لر دره سی در موقعیت جغرافیایی N۳۸۵۹ E۴۸۰۸ در استان اردبیل واقع است. شوله لر دره‌سی (به فارسی دره آبشارها) با داشتن ده‌ها آبشار بزرگ و کوچک یکی از نقاط مهم و دیدنی روستای گئوز لی (آبگیر طبیعی یا برکه در فارسی) است. با توجه به ویژگی‌ها خاص و منحصر به فرد این دره به مانند تعداد بی شمار آبشار ریز و درشت و همچنین طول نسبتا زیاد آن و همچنین همراهی با جلوه طبیعی منطقه به مانند کوه و سنگ و درخت؛ در صورت شناسانده شدن به صورت یک جاذبه طبیعی و با فراهم کردن خدمات گردشگری در اطراف آن می‌تواند به عنوان یکی از مهمترین جاذبه‌های منطقه مغان و استان اردبیل درآید. این دره در شعبه گئوزلی چای رودخانه اوجرلو چای واقع شده و از آبشارهای مهم آن میتوان به بویوک شوله، قیزیل قایا شوله‌سی، یوخاری شوله و… اشاره کرد. بویوک شوله با ارتفاع حدود ۲۱ متر، در حد فاصل روستاهای گئوزلی و شاوون و یوخاری شوله با ارتفاع ۱۶ متر در ۳۰۰ متری جنوب شرقی روستا از دیدنی ترین آبشارهای آن میباشد. آبشارهای دیگر با ارتفاعهای زیر ۱۶ متر به صورت متوالی در طول دره قرار گرفته‌اند. در پایین دست رودخانه گئوزلی چای – نرسیده به روستای شوون و بعد از بویوک شوله، آبشار خاصی وجود ندارد.
روستای گئوزلی
طبیعت روستای گئوزلی یکی از مکان‌های رویش انواع گیاهان دارویی است. از جمله این گیاهان میتوان به بومادران، گل گاوزبان، بابونه، کاکوتی، نعناع و… اشاره کرد. استفاده از گیاهان دارویی به صورت سنتی در روستا رایج است. زنان و دختران روستا با جمع آوری گیاهان دارویی مختلف اقدام به پخت این گیاهان می‌نمایند که در روستا به آن تره می‌گویند. برخی دیگر از گیاهان دارویی با آب جوش دم کرده و مصرف می‌کنند که بابونه از این جمله‌است. استفاده دیگر از گیاهان دارویی پختن «کته» است که نباید با کته‌ای در جاهای دیگر ایران در معنای برنج آب پز به کار می‌رود اشتباه گرفت. استفاده تجاری از گیاهان دارویی چندان رایج نیست. اما در زمان گذشته جوانان با جمع آوری و فروش سومورخان گولو مشغول می‌شدند و در زمان‌های اخیر برخی از افراد به صورت منفرد و به صورت نا منظم (بدون اینکه کار هر ساله شان باشد) اقدام به جمع آوری و فروش برخی از گیاهان دارویی می‌کنند.
این روستا دارای چندین درخت کهنسال و دیرزیست گردو، مخصوصا در اطراف چشمه شوربولاغ Şor Bulağ میاشد. بنا بر اعتقاد برخی از اهالی، عمر یکی از درختان گردو معروف به فندق به چندین نسل می‌رسد به طوریکه پدربزرگان پدربزرگشان آن را در همان اندازه به یاد داشته‌اند. عمر این درخت گردو را میتوان بین ۲۰۰ تا ۵۰۰ سال تخمین زد. به علت قطر زیاد درخت و همچنین پوسیدگی قسمتی از تنه آن سوراخی غار مانند در داخل آن ایجاد شده‌است که محلی برای قائم شدن و بازی کردن کودکان کنجکاو و بازیگوش روستا است. این درختان کهنسال با قطر زیاد و ارتفاع زیاد از فاصله‌های دور قابل مشاهده‌است. زیبایی‌های این درختان به عنوان یکی از جاذبه‌های گردشگری روستای گئوزلی می باشند.
چشمه شور بولاغ:
چشمه شور بولاغ در قسمت شمال شرق روستا واقع شده‌است. محلی که شوربولاغ در آن واقع است در واقع باتلاقی است متشکل از چندین چشمه که از چندین نقطه آن می‌جوشند. تا قبل از خشکسالی‌های دهه گذشته چشمه های شوربولاغ بسیار پرآب و محدوده باتلاقی وسیع تر بود اما بعد از وقوع خشکسالی های اخیر و با کاسته شدن از میزان آبدهی چشمه‌های شوربولاغ از میزان زمین باتلاقی کاسته شده است و سه چشمه اصلی در آن باقی مانده اند. در سال های پرباران تعداد چشمه ها به شدت افزایش می یابد و بر وسعت باتلاق افزوده می شود. قبل از لوله کشی آب به داخل منازل روستا (قبل از ۱۳۸۸ که شیرهای آب به صورت برداشت مشترک بین چند خانوار بود) از آب یکی از چشمه های برای شستن البسه و ظروف استفاده می شدند. برای این امر آب آن به یک محل خاص هدایت شده و با استفاده از لوله و یا تکه های ایرانیت با ارتفاع حدود ۳۰ تا ۴۰ سانتی متر ارتفاع از سطح زمین قرار داده میشد تا برای شستشو و برداشتن آب قابل استفاده باشد. چشمه دومی در واقع چاله است به عمق دو متر که روی و اطراف آن با سنگ مرتب شده‌است. ساخت این چشمه را به آلیشان ابراهیمی نسبت می دهند.
آب چشمه سومی به صورت استخر کوچک روباز برای آبیاری دامهای روستا و به خصوص دامهای محله آشاغا باش استفاده می شود. علاوه بر مصارف فوق آب این چشمه های برای آبیاری سه باغ زیردست آن که به شام معروف هستند استفاده می شود. به این ترتیب که آب چشمه ها در دو استخر جداگانه که توسط صاحبان باغات احداث شده جمع آوری می شود و برای آبیاری درختان باغ و یا سبزیجات کاشته شده و… استفاده می‌شود. به علت اهمیت حیاتی این محل برای اهالی روستا، همه طایفه های روستا در این محل مالکیت دارند و محل به صورت زمین های چند مترمربعی بین طایفه های روستا تقسیم شده است.
محصولات:
روستای گئوزلی دارای باغات متنوعی است. مهمترین محصولات باغی روستای گئوزلی که در بازارهای محلی و منطقه‌ای به فروش می‌رسد باغات گردو است. گردوهای این منطقه از انواع مختلفی برخوردار است. علاوه برروستاهای اطراف به مانند ایزماره که به طور سنتی از قدیم‌الایام گردوهای خود را از این روستا تامین می‌کنند، قسمتی از گردوی بازار شهر گئرمی موغان (گرمی) نیز از این روستا تامین می‌شود.
به، آلو، آلوچه، آلبالو و... از دیگر محصولات باغی این روستا هستند. در سال‌های اخیر کاشت باغات گردوی اسراییلی و باغات گیلاس و هلو نیز در روستا رواج پیدا کرده است. وجود باغات گردو در این روستا باعث به وجود آمدن فرهنگ خاص مرتبط با گردو در روستای گئوزلی شده‌است. انواع بازی هایی که نوجوانان و جوانان با گردو انجام می دادند از مفرح ترین بازی چند سال گذشته به حساب می آمد. که با تغییرات فرهنگی - جمعیتی چند سال اخیر کم رنگتر شده‌است.
وجود باغات متمرکز به همراه وجود پوشش گیاهی به صورت پراکنده باعث شده است تا چهره روستا به صورت سرسبز ییلاقی جلوه کند. درختان پراکنده عموماً از گونه آلچه (آلوچه)، سویوت (بید)، قاواق (سرو)، چاغالا (چاغالی)، بویورتکان (تمشک)، گیلدیگ و... میباشد. طبق خاطرات سالخوردگان روستا و نام‌های باقی‌مانده زمین‌های اطراف، در زمان‌های قدیم وسعت باغات روستا بیشتر بوده‌است. وجود منطقه‌ای با نام باغ یئری در نزدیکی شمال شرقی روستا موید این امر است. این زمین‌ها در زمان حاضر فاقد هرگونه درختی است و به صورت زمین‌های کشاورزی درآمده‌است. وجود رودخانه ها و چشمه های متعدد باعث حاصلخیز بودن این روستا میباشد.
موقعیت مکانی روستا:
روستای گئوزلی در شمال غربی کشور ایران، غرب دریای خزر، شمال شرقی آذربایجان، شمال استان اردبیل و جنوب شـرقی شهر گرمی مغــان، در دهستان اینی از بخش مرکزی شهرستان مغان، بین ۴۸ درجه و۸ دقیقه طــول شرقی از نصف النهار مبدأ و۳۹ درجه و۱دقیقه عرض شمالی از خط استوا واقع شـــده‌است. این روستا از سمت شمال به اراضی روستاهای ایزمارا و قنبرلو از سمت شرق به اراضی روستاهای تپه، شاوون و بی‌اره و از سمت جنوب به اراضی روستای اینی و از سمت غرب به اراضی روستای ایزمارا متصل است. ارتفاع متوســــــط آن از سطــــح دریاهــای آزاد حــدود ۱۰۰۰(هزار) متر است. فاصله آن هم با شهــر گرمی مغــــان حدود هفت کیلومتر و با اردبیل صد و ده کیلومتر میباشد.
منبع: تریپ یار
نظر شما