به گزارش سلام نو، روستای تاریخی وانشان یکی از روستاهای هدف گردشگری شهرستان گلپایگان است. این روستا که در دامنه کوهپایه های سلسله جبال زاگرس قرار دارد، دارای اقلیمی منحصر به فرد و دارای تابستانی نسبتا گرم و زمستان سرد همراه با بارندگی فراوان است. در کنار طبیعت بکر و زیبا و همچنین باغ های بزرگ میوه این روستا، آثار و بناهای تاریخی متعددی وجود دارد که بر ارزش فرهنگی وانشان می افزاید.
«روستای وانشان»، یکی از مکان های فوق‌العاده دیدنی و تاریخی شهرستان گلپایگان است که در فاصله ۱۲ کیلومتری از جنوب شرقی این شهر و در نزدیکی مزرعه امیریه، واقع شده است. در لغت وانشان به معنای «نشانی از آب خوب» است و احتمالا این روستا نیز به دلیل برخورداری از آبی زلال و گوارا، به این نام شهرت یافته است. کوه تیر یکی از معروفترین قله های مجاور این روستا می باشد. جالب است بدانید که طبق تحقیقات انجام شده قدمت سفالینه ها، بقایای استخوان چند انسان و برخی دیگر از آثار کشف شده در غاری کهن و نیز کوه تیر روستا، به سه هزار سال پیش بازمی گردد و همین امر نشان از تاریخ کهن روستا دارد.
زبان
ساکنین روستا به گویش وانشانی یا ونیشونی صحبت می کنند. زبان وانشونی یکی از قدیمی ترین زبان های فلات مرکزی ایران است که پیشینه آن به دوران پیش از اسلام می رسد. اهالی روستای وانشان دارای گویشی متفاوت از مردم گلپایگان هستند به گونه ای که گویشی شبیه به گویش مردم خوانسار دارند که براساس بررسی های زبان شناسان، گونه ای از گویش های محلی مناطق ایران مرکزی و شمال غربی کشور به شمار می رود.
محصولات
در این روستا محصولات باغی نظیر انگور، سیب، هلو و گلابی همچنین محصولات سیفی نظیر خیار و سبزیجات کاشته می شود. گردو و بادام نیز از محصولات این روستا است.
بافت روستا
روستای وانشان از منظر معماری و بافت، دارای بافت تاریخی منسجم است و در عین حال دارای آثار تاریخی متعددی است که از آن جمله می توان به امام زاده ابوالفتوح (ع)، قلعه تاریخی ماهنشان، درخت چنار قدیمی۵۰۰ ساله، آب انبار و کبوترخانه های تاریخی، حمام های قدیمی و یک غار با قدمت بیش از ۳ هزار سال، همراه با جاذبه های بدیع طبیعی همچون چشمه های پرآب و قنات های قدیمی، باغ های انبوه، گردو و بادام اشاره کرد.
جاذبه‌های گردشگری
از جاذبه های این روستای زیبا می توان به لمبی، دزی، چشمه گردکونی (مورا)، دیگا، بابادودورشاه، کوه محد حیدر، مزرعه امیریه، حسن آباد، قلعه جمال و ... اشاره کرد. قابل ذکر است در روستای وانشان، بقایای ارگ و قلعه ای تاریخی وجود دارد که در سال ۱۳۹۱ برای تصویربرداری سریال جلال الدین، بخش های زیادی از آن بازسازی و بخش هایی نیز به آن اضافه شده است. اما با این وجود قلعه سینمایی مولانا در روز سه شنبه ۲۳ شهریور ۱۳۹۵ توسط سازمان امور آب شهرستان گلپایگان به بهانه قرار گرفتن در حریم رودخانه تخریب شد، در حالی که رودخانه نصف بیشتر سال خشک است و فقط بخشی از قلعه در حریم آن بود.
بقعه امامزاده ابوالفتوح
بقعه قریه وانشان که محل دفن امامزاده ابوالفتح (ع) است بنای آن با توجه به کتیبه داخل حَرم، به قرن دهم هجری مربوط می شود. بنا بر کتیبه، امامزاده از نوادگان موسی پسر جعفر است. برفراز بقعه چهارگوش آجری گنبدی هرمی و دوازده ترکی کشیده شده است. روی صندوق آیاتی از قرآن مجید نوشته شده و کلمه «صندوق شاه حسین فرید ونشکوه» دیده می شود. درختی کهنسال در مجاورت دیوار امامزاده وجود دارد که بالغ بر هزار سال از عمر آن می گذرد. بنای امامزاده از نوع گنبد دوازده ترک از نوع رگ بوده و از دو بخش اصلی و الحاقی تشکیل شده است. بخش اصلی بنا فضای زیر گنبد است که به دوره صفویه مربوط می شود و بخش الحاقی مربوط به دوره قاجاریه و سال ۱۳۳۸ قمری (حدود ۱۰۰ سال پیش) است. البته در دوره معاصر نیز به آن پرداخته شده و امامزاده اکنون ضریحی نو دارد. فضای داخلی گنبد دارای یک صندوق چوبی منبت کاری شده بسیار نفیس است که در حال حاضر ضریح روی آن قرار گرفته است. چون صندوق چوبی زیر ضریح است نمی توان تاریخ ساخت آنرا بررسی نمود. در فضای داخلی گنبد خانه، فضایی مستطیل شکل یا آسمانه با سقفی تیرپوش و مسطح قرار دارد. زیر سقف چوبی نقاشی و خوشنویسی با خط نستعلیق دیده می شود که کار استاد محمود نجار و استاد یوسف خوانساری است. در متن عربی زیارتنامه این امامزاده (در سطر پنجم زیارتنامه که در حرم است)، کلمه فارسی شاهزاده به چشم می خورد.
درب عتیقه امامزاده
درب قدیمی امامزاده ابوالفتوح شاهکار منبت کاری در زمان شاه تهماسب صفوی است. گفته می شود کتیبه روی در کار استاد قاسم حسین خوانساری است و تاریخ اتمام کار این در، سال ۹۹۰ هجری قمری است، یعنی بیش از سه قرن قدمت دارد. بر روی در انبوهی از منبت کاری های نه چندان گود با نقوش اسلیمی و خطایی (با نسبتی برابر)، دیده می شود. در سال ۱۳۰۹ هجری شمسی شخصی به نام شمعون کلیمی برای خرید این درب عتیقه شاهزاده ابوالفتوح روستای وانشان به خادم آن مراجعه کرد و ایشان هم حکم شرعی فروش درب ها را از روحانی محل (شیخ محمد صادق علامه) پرسید. وی پاسخ داد که اگر این درب قابل استفاده نیست، فروش آن مانعی ندارد و باید پول آن را خرج تعمیر و مرمت زیارتگاه شاهزاده ابوالفتوح کنید. پس از این فتوا، درب امامزاده به فروش رسید. اما بعد از مدتی شمعون هنگام خروج از مرز ایران، گیر افتاد و در بازجویی گفت که این در را از خادم زیارتگاه شاهزاده ابوالفتوح خریده است. ماموران حکومتی به خادم امامزاده ابوالفتوح مراجعه کردند. او هم حکم مجتهد محل را بیان کرد و سرانجام شیخ محمد صادق علامه را برای محاکمه به اراک احضار کردند. این محاکمه سالها طول کشید و در نهایت در تاریخ ۵ فروردین ۱۳۱۹ دادگاه استان تهران به این دلیل که معامله درب امامزاده سال ۱۳۰۹ صورت گرفته و درب امامزاده در اول آذر سال ۱۳۱۰ در فهرست آثار ملی ثبت شده، روحانی مزبور را تبرئه کرد. هیئت دادرسان شمس الدین امین علائی و محمدحسن خاتون آبادی بوده و پرونده مزبور در وزارت دادگستری شماره ۵۸۱۰/۱۸ دارد.
موقعیت مکانی
روستای تاریخی وانشان از منظر جغرافیای در ۱۲ کیلومتری جنوب شهرستان گلپایگان و در میانه مسیر راه اصلی دو شهر زیبای خوانسار و گلپایگان و در محور شمال غرب استان اصفهان واقع شده است.
منبع: تریپ یار
نظر شما