سلام نو – سرویس اقتصادی: برجام در آستانه احیا شدن است و اگر اراده روسیه اختلالی در روندها ایجاد نکند باید گفت که طی چند روز آینده شاهد احیای برجام خواهیم بود.
اما این رخداد چه پی‌آمدهایی برای اقتصاد ایران دارد؟ بهنام ملکی، کارشناس اقتصادی و استاد دانشگاه در پاسخ به این پرسش به سلام نو گفت: این که پس از احیای برجام چه اتفاقی برای اقتصاد ایران رخ می‌دهد به مدیریت دولت بستگی دارد. اگر دولت بدون برنامه عمل کند شوک‌های جدیدی به اقتصاد ایران وارد می‌شود، شوک‌هایی که نمونه‌های قبلی آن آسیب‌زا و حتی کشنده بوده است.
وی ادامه داد: ما در خروج ترامپ از برجام شاهد این بودیم که چه شوکی به اقتصاد وارد شد و چگونه برخی از کنار این شوک یک شبه ثروتمند شدند. بی‌ثباتی اقتصادی باعث می‌شود تا اقتصاد از پای در آید. دولت می‌تواند با پیش بینی این سناریو از اتفاقات تلخ احتمالی جلوگیری کند. ثبات ناشی از این پیش‌بینی پیش نیازِ توسعه و شکوفایی کشور است.
این اقتصاددان ادامه داد: با این همه باید گفت که امروز بهترین فرصت برای یک انقلاب اقتصادی و تکنولوژیک است. امروز مهم‌ترین خلاء کشور این است که بیش از یک دهه است در کشور سرمایه‌گذاری نشده و صنایع ما محتاج نوسازی است. دولت می‌تواند دلارهای نفتی آزاد شده را به صورت هدفمند به نوسازی صنایع و سرمایه‌گذاری در آن‌ها اختصاص دهد. به این شکل از تکانه‌های شدید به اقتصاد ایران نیز جلوگیری می‌شود.
وی با اشاره به ماموریت ذاتی صندوق توسعه ملی در این مسیر گفت: امروز صندوق توسعه ملی نیز یک وظیفه مهم دارد و آن این است که با مدیریت درآمدهای نفتی از شوک شدید بعد از احیای برجام جلوگیری کند. اگر این اتفاق‌ها رخ دهد مملکت به سامان می‌شود و تولید افزایش می‌یابد، وگرنه اقتصاد درگیر شوکی دیگر می‌شود و برخی صنایع به دلیل سقوط قیمت دلار از بین می‌روند.
ملکی با اشاره به آسیبی که جامعه از این شوک‌ها دیده است گفت: دهک‌های پایین درآمدی ما عمده منابع و زندگی خود را در این چند سال به خاطر تحریم داخلی و خارجی از دست داده‌اند و اکنون زمان آن است که به فکر آن‌ها باشیم و این دهک‌ها را حمایت کنیم.
وی با اشاره به بخشی از این تحریم‌های داخلی گفت: امروز بعد از ۱۳ سال قرار است قانون فضای کسب و کار اجرایی شود و این خود تحریمی لغو شود. قوه قضاییه باید ورود کند و دستگاه‌های مقصر را معرفی کند. از طرف دیگر باید قانونی تصویب شود تا امضای طلایی و رسیدن به ثروت با امضای طلایی جرم تلقی شود.
این اقتصاددان ادامه داد: اگر این کارها را کنیم ایران می‌تواند امسال یک انقلاب اقتصادی را رقم بزند وگرنه صرفا قیمت‌ها به صورت مقطعی کاهش می‌یابد و بعد از مدتی واردات سنگین شروع می‌شود و آش همان آش و کاسه همان کاسه سابق خواهد بود. اگر از منابع خود به خوبی استفاده کنیم می‌توان امیدوار بود وگرنه برخورد احساسی و غیراقتصادی باعث می‌شود تا توقع از احیای برجام برآورده نشود.
ملکی با اشاره به دیگر تصمیم‌های اشتباه اقتصادی گفت: دولت در سال گذشته بورس و سهامداران را نابود کرد چون می‌خواست هزینه‌های خود را تامین کند. امروز هم من می‌بینیم بودجه فاجعه‌باری در حال تصویب در مجلس است که یکی از وابستگی‌آورترین بودجه‌ها به نفت در تاریخ ایران است. متاسفانه صداوسیما هم به این‌ها تریبون یک طرفه می‌دهد و هیچ منتقدی نیست تا چند سوال اساسی بپرسد.
وی در انتها افزود: اگر هدف این است که دولت هزینه‌های غیرتوسعه‌ای خود را با عدم کاهش قیمت ارز تامین کند فاجعه بار است و تنها باعث فشار بیشتر به ملت است ولی اگر واقعا هدف تقویت دولت باشد کنترل نسبی دولت بر بازار قابل درک است.
نظر شما