به گزارش سلام نو، موزه عشایر آذربایجان به عنوان اولین موزه عشایری ایران از شمار موزه های مردم شناسی است که در شهرستان سراب دایر شده است. بخش اطلاع رسانی، کتابخانه تخصصی عشایر، فضای مرتع و چوپان، فرآوری سنتی و بومی لبنیات و پشم، دست بافت های عشایری، موسیقی، پوشاک، زیورآلات، مسکن، نان پزی، قهوه خانه سنتی و تابلو نوشته ها از بخش های مختلف این موزه هستند.اشیاء به نمایش گذاشته شده در این موزه از آذربایجان شرقی و اردبیل گرد آوری شده است. این موزه در محل حمام قدیمی جلال از آثار بر جای مانده از دوران قاجاریه دایر میباشد.
موزه عشایری آذربایجان شرقی در شهرستان سراب ، محملی برای آشنایی گردشگران با دشواری ها و زیبایی های زندگی کوچ نشینی و دستاوردهای چندین هزار ساله عشایر کشورمان در حوزه های مختلف است. زندگی کوچ نشینی در ایران و از جمله آذربایجان سابقه ای کهن دارد و کوچ نشینان نقش مهمی در تاریخ سیاسی و اجتماعی این مرز وبوم داشته اند. بسیاری از دولت ها و حکومت های ایران بعد از اسلام از میان ایلات وعشایر برخاسته اند و حتی این موضوع در مورد قبل از اسلام نیز صدق می کند. حکومت سلجوقیان، غزنویان، خوارزمشاهیان، ایلخانان، قاجار، افشاریه، زندیه و حکومت های بودند که قدرت اولیه خود را از تشکیلات ایلی خود گرفته اند.
در حال حاضر روند کوچ نشینی در ایران و از جمله آذربایجان چنان است که می توان پیش بینی کرد با آخرین نسل عشایر کوچ رو در ایران مواجه هستیم. در این میان ، شهرسراب موقعیت ویژه ای بر سر راه تبریز- اردبیل و استان گیلان داشته و همه ساله هزاران نفر به قصد استفاده از آب های گرم و معدنی سبلان و سرعین و طبیعت زیبای شمال کشور این شهر را پشت سر می گذارند. با توجه به این شرایط و اهمیت این خطه از کشور در زمینه گذرگاه بودن برای عشایر شمال غرب ، حمام تاریخی " جلال " برای احداث موزه عشایری انتخاب شده و پس از تملک و مرمت ،عملیات تبدیل به موزه این مکان تاریخی نهایی شد.
حمام جلال که قدمت آن به دوران قاجار رسیده و به شماره ۹/۴۱۹ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده ، با معماری ارزشمند در شهرتاریخی و فرهنگی سراب در زمینی به وسعت ۶۵۰ مترمربع بنا شده است. بنای موزه متعلق به دوره قاجار بوده و در این دوره به عنوان حمام عمومی شهر مورد استفاده قرار می گرفته است. اسم حمام هم برگرفته از نام مالک آن به نام «جلال» است. حمام جلال دارای دو بخش مجزای زنانه و مردانه بوده و در هر بخش خزینه‌ای برای تجمع آب گرم تعبیه شده بود. گرمخانه مرکزی حمام هم در محل اتاق مدیریت فعلی موزه قرار دارد. این حمام تا سال ۱۳۷۲ در مالکیت بخش خصوصی بود تا اینکه در همان سال توسط شهرداری سراب تملک و جهت مرمت و تأسیس موزه عشایر در اختیار سازمان میراث فرهنگی و گردشگری آذربایجان شرقی قرار گرفت.
در موزه عشایری آذربایجان نتایج تحقیقات انجام شده در مورد اعتقادات و آداب و رسوم، زبان، معیشت، مسکن، هنرها و فنون، خوراک، پوشاک، صنایع دستی که در جامعه عشایری توسط کارشناسان گردآوری شده به علاقه مندان ارائه می شود. هر یک از اموال فرهنگی به نمایش گذاشته شده در موزه عشایری سراب با زبان بی زبانی از کاربردهای حیاتی شان در زمان خود صحبت می کنند. غرفه های این موزه ، حکایت گر تلخ و شیرین های زندگی عشایری و مبارزه با مشکلات کوچ نشینی برای به دست آوردن زندگی بهتر است. موزه عشایری سراب از بخش های مختلفی تشکیل شده که غرفه " فضای مرتع و چوپان " از جمله زیباترین و دیدنی ترین آنها ست که علاقه مندان با حضور در آن از نزدیک با دشواری ها و جاذبه های مرتع و چوپانی گله های بزرگ گوسفند در فرش سبز گسترده بر آن آشنا می شوند.
غرفه های فرآوری سنتی و بومی لبنیات و پشم از دیگر بخش های جذاب و تماشایی موزه عشایر سراب است که بازدیدکنندگان با لحظه ای توقف در آن به دنیای شیرین زندگی سنتی عشایری و نحوه فرآوری انواع مواد لبنی از قبیل کره ، ماست ، پنیر و روغن زرد قدم گذاشته و حکایت های بزرگسالان و سالمندان از سلامت زندگی در زمان های نه چندان دور را به صورتی عینی تر لمس می کنند. غرفه های دست بافت های عشایری، موسیقی، مسکن (آلاچیق)، نان پزی، اشیای اعتقادی و زیورآلات، قهوه خانه سنتی و ماکت و تابلو نوشته ها و عکس های مختلف از جلوه های فرهنگی عشایرآذربایجان از دیگر بخش های جالب موزه عشایری سراب است که بینندگان را با دستاوردهای چندین هزار ساله عشایر این خطه در حوزه های مختلف اقتصادی ، فرهنگی و سیاسی آشنا می سازد.
منبع: تریپ یار
نظر شما