بورس، بنزین و اطلاع رسانی؛ مثلث برمودایی که در کمین دولت رئیسی است

سلام نو – محمدعلی صف‌آرا: از واردات واکسن تا کاهش تنش بین دولت و برخی نهادها، ابراهیم رئیسی در قامت رئیس جمهور دست آوردهای کوتاه مدتی داشته و به نظر می‌رسد به خاطر همراهی برخی نیروهای همیشه مخالف بتواند دست آوردهای خود را در حوزه سیاست خارجی و اقتصاد بیشتر و بیشتر هم کند؛ اما برای این کار سه مانع فوری و جدی پیش پای ابراهیم رئیسی است.

بورس خون‌بار؛ اسب وحشی باید رام شود

حال بورس خوب نیست و با تزریق پول و تعیین شاخص از سوی معاون رئیس جمهور و اقداماتی از این دست هم قرار نیست اوضاع بهتر شود. اگر با این چیزها مشکل بورس حل می‌شد سینگال دادن‌های محمود واعظی، رئیس دفتر حسن روحانی، و تزریق‌های مالی دولت دوازدهم مشکل را حل می‌کرد.

ابراهیم رئیسی و تیم اقتصاد او باید نگاه به بورس را تغییر دهند. بورس در سال‌های اخیر به جای آن که محل تامین سرمایه پروژه‌های کلان باشد بیشتر شبیه گنجی گم شده بود که دولت تازه آن را پیدا کرده و مدام از آن استفاده- یا در واقع سوء استفاده می‌کند.

آن چنان که پیش از این بهمن آرمان در گفت‌وگو با سلام نو نیز اشاره کرده بود دولت باید با وضع قوانینی سوداگری در بورس را هزینه‌زا کند و «بورس را از قمارخانه و محل سوداگری مالی تبدیل به محل تامین منابع مالی و سرمایه‌گذاری» کند. بورس در حال حاضر تامین کننده ۵ درصد منابع مالی مورد نیاز سرمایه‌گذاری‌های جدید است، این در حالی است که این عدد در عموم کشورهای دنیا به ۷۰ درصد و بیش از آن می‌رسد.

اگر رئیسی فکری به حال اصلاح اساسی این بورس خونین نکند سرمایه‌گذاران خُرد و کلان استخوان‌های دولت را زیر فشار روانی و اقتصادی خود می‌شکنند. بحران بورس برای دولت رئیسی می‌تواند شبیه بحران موسسات مالی برای روحانی باشد، با این تفاوت که گستردگی ودردسر آن بسیار بیشتر است.

بنزین؛ بازی با آتش اقتصاد و جیب مردم

حالا دولت تایید کرده که نسخه آزمایش اختصاص سهمیه بنزین به هر کارت ملی در کیش و قشم در حال اجرا است، طرحی که پیشتر سعید جلیلی، نامزد انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ و اسحاق جهانگیری، معاون اول دولت حسن روحانی، هر کدام چیزی شبیه به آن را مطرح کرده بودند. ظاهرا دولت رئیسی با تغییرات خاص خود در حال آزمایش طرحی نزدیک به طرح سعید جلیلی است.

اما آیا در این طرح قیمت بزنین هم زیاد می‌شود؟ ظاهرا فعلا خبری از افزایش قیمت بنزین نیست، هرچند برخی حامیان دولت از این اتفاق نیز حمایت می‌کنند.

علی بهادری جهرمی با اشاره به طرح سهمیه بندی جدید بنزین می‌گوید: ‌دولت به دنبال توزیع عادلانه‌تر یارانه بنزین است و هیچ طرحی برای افزایش قیمت بنزین در دستور کار دولت قرار ندارد. بلکه طرحی برای توزیع عادلانه‌تر یارانه بنزین به صورت آزمایشی در دو جزیره پیش‌بینی شده است. براساس این طرح، یارانه بنزین به افرادی که خودرویی ندارند هم اختصاص می یابد.

حتی اگر دولت قصدی برای افزایش بنزین نداشته باشد باید دقت کند که هر گونه تغییر کلان در مدل سهمیه بندی بنزین اگر بدون پیوست اقتصادی و اجتماعی باشد می‌تواند باعث شوک قیمتی شود و در کمترین حالت خود باعث کاهش سرمایه اجتماعی دولت شود.

اطلاع رسانی؛ تیمی که وجود ندارد

اگر توییت‌های اخیر علی بهادر جهرمی و چند توییت علی نادری، مدیرعامل ایرنا را در نظر بگیریم، باید گفت که ما شاهد هیچ اطلاع رسانی درستی از سوی دولت رئیسی نبوده و به نظر می‌رسد دولت سیزدهم با قدرت بیشتری ضعف‌های اطلاع رسانی دولت حسن روحانی را به ارث برده است.

مذاکرات برجامی که میدان خبرهای ضد و نقیضی است که منابع ناشناس، معتبر و غیرمعتبر ایرانی و غربی می‌دهند. تیم هسته‌ای هم که ظاهرا سخنگو ندارد و اولیانوف، مذاکره کننده ارشد روسیه، مواضع ایران را زودتر از تیم ایران به رسانه‌ها می‌گوید.

تیم اقتصادی دولت هم که شاهکار اطلاع رسانی و سیگنال‌های متناقض است. یکی از یارانه دی ماه می‌گوید و دیگری می‌گوید چنین خبری نیست.

بهادری جهرمی، علی نادری یا هر کس دیگری باید به فکری به حال این آشفته بازار اطلاع رسانی بکند. هیچ چیز برای مردم و حتی طرف‌های خارجی بدتر از چند صدایی پیوسته دولت نیست. برای خود دولت هم هیچ چیز بدتر از کند و به‌هوش نبودن نیست. این که اخبار مهم دولت را یک اکانت توییتری نامشخص یا یک منبع خارجی پیش از دولت اعلام کند باعث می‌شود تا قدرت مانور دولت کم شود.

اگر ابراهیم رئیسی در قامت رئیس جمهور فکری به حال این سه ضعلی بحرانی فوری و مهم پیش روی دولت نکند، دیر یا زود می‌توان انتظار غرق شدن برخی کشتی‌های دولت در این مثلث برمودا را داشت.