به گزارش سلام نو به نقل از همشهری، رفته‌رفته جزئیات بیشتری از طرح احتمالی دولت برای تغییر سیاست تخصیص بنزین و یارانه سوخت نمایان می‌شود، وزیر نفت می‌گوید: تخصیص ۱۵لیتر بنزین به هر ایرانی به قیمت هر لیتر ۱۵۰۰تومان جدی‌ترین طرح روی میز دولت است. هم‌اکنون، دولت به ازای هر خودروی سواری، ماهانه ۶۰لیتر بنزین، با نرخ ۱۵۰۰تومان، اختصاص می‌دهد اما تصمیم بر این است که الگوی سهمیه‌بندی بنزین از خودرومحوری به شخص‌محوری تغییر کند. از نظر دولت، این تغییر رویکرد، باعث عدالت بیشتر در توزیع یارانه بنزین خواهد شد.
پیش از این سرپرست سازمان منطقه آزاد کیش اعلام کرده بود؛ با تصمیم دولت قرار است به ازای هر ایرانی، ساکن جزایر کیش و قشم، ماهانه ۲۰لیتر بنزین، با نرخ ۱۵۰۰تومان تخصیص داده شود، اما دیروز جواد اوجی، وزیر نفت اعلام کرد: سهمیه بنزین هر ایرانی در‌ماه ۱۵لیتر خواهد بود.
بنزین گران نمی‌شود
احمد وحیدی و جواد اوجی، وزیران کشور و نفت، دیروز در جمع خبرنگاران اطمینان دادند؛ قیمت بنزین در سال‌جاری افزایش نمی‌یابد؛ با این‌حال این دو مقام ارشد کابینه مشخص نکردند آیا این تصمیم در سال آینده هم به قوت خود باقی است یا اینکه پس از اختصاص سهمیه ماهانه ۱۵لیتر، به ازای هر ایرانی، در سال آینده قیمت بنزین تغییر می‌کند یا نه؟
به‌گفته وزیر کشور، امسال بنزین گران نخواهد شد و قرار نیست قیمت بنزین گران شود. وزیر نفت هم همین موضوع را تأیید می‌کند و می‌گوید: هر‌ماه ۱۵لیتر بنزین با قیمت هر لیتر ۱۵۰۰تومان به‌حساب همه ایرانیان واریز خواهد شد. اوجی توضیح می‌دهد: ۲۷میلیون کارت سوخت داریم. دولت مصمم است یارانه‌ای را که امروز فقط به مالکان خودروها تخصیص داده می‌شود، به تمام شهروندان، اعم از آنهایی که خودرو ندارند نیز تعلق بگیرد و بتوانند از یارانه بنزین بهره‌مند شوند.
او افزود: با اجرای این طرح، تلاش می‌کنیم توزیع بنزین عادلانه شود. به‌گفته او، همه جوانب تغییر در سیاست توزیع یارانه بنزین دیده شده است؛ برنامه این است که ابتدا این طرح در قشم و کیش به‌صورت آزمایشی اجرا شود. در قالب این طرح، نرخ بنزین دولتی ۱۵۰۰تومان و نرخ بنزین آزاد ۳هزار تومان درنظر گرفته شده است. او تأکید کرد: فعلا هیچ‌گونه افزایش قیمتی، در شبکه توزیع بنزین، در دستور کار نیست و فقط برنامه این است که همه بتوانند از یارانه سوخت بهره‌مند شوند. طرح دولت با هدف کمک به آن دسته از شهروندانی که خودرو ندارند، طراحی شده است.
زمان و نحوه اجرای طرح بنزینی
ابهام اصلی اینجاست که تغییر الگوی اختصاص سهمیه بنزین از چه زمانی در سراسر کشور اجرایی می‌شود؟ وزیر نفت می‌گوید: بر حسب صلاح تیم اقتصادی دولت با رفع ابهامات کارشناسی این برنامه در سراسر کشور اجرا خواهد شد.
اوجی درباره نحوه استفاده و فروش بنزین تخصیص یافته به کسانی که خودرو ندارند، گفت: یارانه بنزین، به تمام شهروندان اعم از کسانی که خودرو دارند و آنان که خودرو ندارند، بر حسب کارت ملی، پرداخت می‌شود. او توضیح داد: کسانی که یک سال در ایران اقامت داشته باشند، می‌توانند از این یارانه برخوردار شوند، در ابتدا ماهانه ۱۵لیتر بنزین ۱۵۰۰تومانی به همه ایرانی‌ها تعلق می‌گیرد، دریافت‌کنندگان سهمیه بنزین می‌توانند آن را مصرف یا از اعتبار ریالی آن به‌صورت نقدی استفاده کنند.
واریز پول بنزین به حساب‌ها
گفته‌های دولتمردان نشان می‌دهد؛ دولت به جای اختصاص سهمیه بنزین به افراد فاقد خودرو، معادل ریالی آن را به قیمت هر لیتر ۱۵۰۰تومان به‌حساب سرپرستان خانوار واریز خواهد کرد که رقم آن معادل نصف مبلغ یارانه نقدی است. به این ترتیب، معادل ریالی ۱۵لیتر بنزین سهمیه‌ای، در هر ماه، به ازای هر شهروند ایرانی، ۲۲هزار و ۵۰۰تومان خواهد بود، اگر فردی بنزین مصرف نشده را بخواهد به فرد دیگری منتقل کند، معادل همین میزان عایدش خواهد شد، زیرا قیمت دوم بنزین هم‌اکنون به ازای هر لیتر ۳هزار تومان است. اختصاص ماهانه ۱۵لیتر به هر شهروند ایرانی به این معناست که یک خانوار ۳نفره دارای یک خودروی سواری که هم‌اکنون ۶۰لیتر بنزین سهمیه‌ای دریافت می‌کند، با تغییر الگوی اختصاص سهمیه، در هر‌ماه ۴۵لیتر یا معادل ریالی آن یارانه بنزین دریافت خواهد کرد.
یک ابهام در معادله دولت
اگر دولت مازاد بنزین مصرف‌نشده را با قیمت بالاتری در بازارهای جهانی بفروشد، درآمد حاصله چگونه هزینه خواهد شد؟ محاسبات سرانگشتی نشان می‌دهد: اگر درصورت تغییر الگوی سهمیه بنزین، میزان صرفه‌جویی بنزین در هر‌ماه ۱۰میلیون لیتر باشد و دولت این بنزین را با نرخ جهانی صادر کند، در حلقه اول این یارانه بنزین آزادشده نصیب دولت خواهد شد. همشهری پیشنهاد می‌کند؛ دولت به جای تعیین نرخ دوم بنزین در داخل، آن را به بازار واگذار و شناور کند، در این صورت این احتمال وجود دارد که سهمیه بنزین مصرف نشده هر شهروند، با نرخ واقعی فروخته شود؛ در نتیجه سود آن به‌صورت مستقیم به مردم خواهد رسید.
به‌نظر می‌رسد چنین اقدامی همراهی و مشارکت عمومی را به همراه خواهد داشت زیرا تثبیت نرخ دوم بنزین در عمل بازهم به نفع دهک‌هایی است که دارای خودرو هستند و مصرف بالاتری دارند و به این ترتیب عملا هزینه تغییر الگوی سهمیه بنزین را در زنجیره نهایی بازهم دهک‌های فقیر و متوسط پرداخت می‌کنند؛ افزون بر این بازار بنزین داخلی همانند دیگر بازارها با چالش فسادهای ناشی از نظام دونرخی مواجه می‌شود.
نظرات