سلام نو – سرویس بین الملل: امانوئل مکرون، رئیس جمهور فرانسه در تازه‌ترین اظهارات خود گفت که برای «میانجیگری صادقانه» بین ایران و آمریکا آماده است. او البته در ادامه بر مذاکرات برای محدودیت برنامه موشکی ایران تاکید کرد و گفت که اسرائیل و عربستان هم به دلیل علاقه‌ای که به نتایج مذاکرات احتمالی دارند باید در مذاکرات جدید با ایران حاضر باشند.
مکرون در حالی چنین حرفی را زد که آمریکا به عنوان کلیدی‌ترین شریک اسرائیل و یکی از جدی‌ترین متحدان عربستان چنین ادعایی ندارد. آلمان و بریتانیا و اتحادیه اروپا هم مثل ایران با پیشنهاد مکرون مخالف هستند. اما چرا مکرونی که یک سال و نیم پیش میانجی مذاکره حسن روحانی و دونالد ترامپ شده بود امروز در قامت دلال اسرائیل و عربستان ظاهر شده است؟
فرانسه؛ بازیگر سودجو
سیاست و به خصوص سیاست خارجی بر مبنای منافع طرفین شکل می‌گیرد، اما پر بی‌راه نیست اگر رویکرد فرانسه در مذاکرات برجام را سودجویانه‌ترین رویکرد ممکن و این کشور را سودجوترین بازیگر برجام بدانیم؛ حتی سودجوتر از ایالات متحده. اگر به مذاکرات برجام و توافقات اولیه آن باز گردیم فرانسه را یکی از کانال‌ها اعمال نفوذ جدی عربستان در برجام می‌یابیم، در حدی که فرانسه و وزیر خارجه وقت آن به پلیس بد برجام مشهور شده بودند.
همین فرانسه در دوران ترامپ به یکی از کلیدی‌ترین بازیگران مذاکره ایران و آمریکا بدل شده بود و بر اساس برخی اخبار مکرون یک یا دو گام تا گشودن درهای مذاکره بین ایران و آمریکا بیشتر فاصله نداشت.
ریشه تمام این چرخش‌ها را می‌توان در سودجویی فرانسه یافت. فرانسه در هماهنگی با عربستان سود اقتصادی خوبی می‌برد و تلاش می‌کند بخشی از جای خالی آمریکا را برای این کشور پر کند. پاریس به خوبی می‌داند که ریاض پس از آمریکا به پشتیبانی دیگر نیاز دارد و برای تامین آن دست به دامن اسرائیل هم شده است. در نتیجه تلاش می‌کند با چنین کنش‌هایی بخشی از اعتماد و البته سرمایه اقتصادی عربستان را جلب کند.
رویکرد فرانسه در میانجیگری برای دیدار ترامپ و روحانی هم بر همین مبنا بود. فرانسه می‌دانست در دیدار احتمالی، بحث اول و آخر دو طرف اقتصاد است، در نتیجه میانجی چنین دیداری بودن منافع اقتصادی سرشاری دارد.
فرانسه و بحران‌های پیش روی مکرون
مسئله‌ای که نقش دلالی پاریس را پررنگ می‌کند مشکلات بزرگ پیش روی مکرون است. مکرون با بحران جلیقه‌زردها درگیر است، هم‌چنان شاهد اعتراضاتی است که ریشه اقتصادی دارد و به خاطر کرونا تحت فشار زیادی است. در این میان فرانسه تنها قدرت عضو شورای امنیت سازمان ملل است که نتوانسته واکسن کرونا تولید کند و به تازگی نیز پروژه مشترک خود با شرکت‌های آمریکایی را لغو کرده است. تمام این مسائل باعث فشار مضاعف اقتصادی و سیاسی به فرانسه می‌شود.
مجموع این شرایط نشان می‌دهد مکرون شرایط خوبی در کاخ الیزه ندارد و باید به فکر تقویت اقتصاد خود باشد. میانجی‌گیری در برجام از یک سو اتحاد استراژیک با آمریکا را بازیابی می‌کند و از سوی دیگر شرکت‌های فرانسوی را در اول صف ورود به ایران قرار می‌دهد، در نتیجه در هر نوع گشایش، فرانسه اولین کشوری است که برجام منفعت می‌برد.
با این همه مکرون بهتر از هر کسی می‌داند ایران شاید حاضر به مذاکره بر سر مسائل منطقه‌ای و برخی موارد دیگر شود، اما هرگز با افزوده شدن بازیگری مثل رژیم صیهونیستی به مذاکرات موافقت نمی‌کند. در نتیجه احتمالا مکرون با مطرح کردن اسرائیل و عربستان می‌خواهد به عنوان وکیل آن‌ها در هر مذاکره‌ای ظاهرا شود و خق الوکاله خوبی نیز برای فرانسه بگیرد.
به نظر می‌رسد با توجه به رویکرد ایران ما شاهد ناکامی فرانسه باشیم. ایران به طور مشخص برای بازگشت به برجام مذاکره نخواهد کرد، اعتمادش به اروپایی‌ها کم شده و احتمالا برای هر مذاکره مستقیم با آمریکا به میانجی غیراروپایی اعتماد خواهد کرد.
نظر شما