سلام نو – سرویس بین‌الملل: چند روز پیش محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران با ملاعبدالغنی برادر معاون سیاسی طالبان و هیئت همراهش در تهران دیدار و گفت‌وگو کرد، دیداری که حواشی بسیاری داشت. ملاعبدالغنی در مدت اقامت در تهران با علی شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی هم دیدار کرد، دیداری که شمخانی پس از آن به جدیت طالبان در مبارزه با آمریکا اشاره کرد.
پیش از این و در آذرماه سال ۹۸ ظریف در تهران با ملا برادر آخند، معاون گروه طالبان و رئیس دفتر این گروه در قطر دیدار کرد، دیداری که بسیار حاشیه ساز بود.
حالا هم برخی به مذاکرات ایران با طالبان انتقاد می‌کنند و معتقدند با این گروه شبه نظامی که اتفاقاً در لیست گروه‌های تروریستی ایران نیز قرار دارد نباید مذاکره کرد. آن‌ها به شهادت دیپلمات‌های ایران توسط طالبان و رویکرد خشن این گروه علیه مردم افغانستان، به ویژه زنان اشاره می‌کنند.
طالبان؛ واقعیت تلخ
ادعاهایی که درباره طالبان مطرح می‌شود عموماً و اصولاً درست است. این گروه متحجر، تروریستی و بی‌رحم است. سابقه دشمنی با ایران را دارد و به احتمال زیاد مسئول کشتار دیپلمات‌های ایران در افغانستان است. اما آیا تمام این دلایل برای عدم مذاکره با طالبان کافی است؟
امروز نه تنها آمریکا و دولت افغانستان، بلکه گروه‌های مختلف سیاسی حاضر در صحنه سیاسی افغانستان در حال مذاکره با طالبان هستند. طالبان تقریباً به ۷۰ درصد اراضی افغانستان تسلط دارد و دولت مستقر در کابل عملاً بر بخش محدودی از کشور مسلط است. نکته قابل توجه این است که بخش قابل توجهی از مرز ۸۰۰ کیلومتری ایران با افغانستان نیز در دست طالبان است.
حرف‌هایی چون غرب ستیزی طالبان، حرمت نهادن آن‌ها به خون شیعیان یا آمریکا ستیزی این گروه شبه نظامی توجیهاتی است که امثال عبدالله گنجی و علی شمخانی به اشتباه برای مذاکره با طالبان می‌تراشند. طالبان شیعه و سنی را می‌کشد و آدم کش است. فاجعه بامیان فراموش شدنی نیست. طالبان اگر ذاتاً آمریکا ستیز بود که پیش از ایران با آمریکا سر میز مذاکره نمی‌نشست. ماجرای ترور دیپلمات‌های ایران هم اگر به دست طالبان رخ نداده باشد، به دست کشور ثالثی رخ داده که متحد طالبان بود و طالبان با آن‌ها همکاری کرده است.
اگر در ایجاد داعش توسط آمریکا شک و شبهه‌ای وجود دارد، در ساخت طالبان توسط ارتش و سازمان اطلاعات مرکزی پاکستان هیچ شکی وجود ندارد. طالبان بخشی از بازی پاکستان در افغانستان بود و بخشی از مهم‌ترین پناهگاه‌های آنان در پاکستان قرار داشت و دو طرف هنوز روابط فوق‌العاده‌ای دارند.
طالبان دوست داشتنی و قابل قبول نیست، اما بخشی از واقعیت امروز افغانستان است که به هیچ وجه قابل انکار نیست. شما نمی‌توانید بگویید طالبان نقشی در افغانستان ندارد.
مذاکره برای تأمین منافع ملی
با این اوصاف چرا ایران با چنین گروهی مذاکره می‌کند؟ به همان دلیلی که آمریکا و سایر کشورهای منطقه با طالبان مذاکره می‌کنند؛ تأمین منافع ملی. ایران طبعاً مایل است دولت جمهوری اسلامی افغانستان طرفش در تمام افغانستان باشد، اما حالا چنین نیست. ایران حتماً مایل است طالبان در صحنه سیاسی افغانستان حاضر نباشد، اما نمی‌تواند برای این کار مداخله نظامی کند.
تا همین‌جا هم ایران حداقل در مواضع اعلامی، مذاکرات معقول‌تری از مذاکرات آمریکا داشته است. ایران با وزارت خارجه افغانستان هماهنگ است، با آن‌ها مشورت می‌کند و به هیچ وجه موافق واگذاری تمام قدرت به طالبان نیست.
وزیر خارجه ایران در گفت‌وگو با طلوع نیوز و سخنگوی وزارت خارجه در نشست هفتگی خود تأکید کردند که از نظر ایران طالبان بخشی از واقعیت اکنون و آینده افغانستان است و نه همه آن.
واقعیت این است که ما نباید ماجرای شهدای خود در مزار شریف را فراموش کنیم، همان‌طور که نباید ماجرای هواپیمای مسافربری که آمریکا ساقط کرد را فراموش کنیم؛ اما باید با هر دو طرف بر مبنای منافع ملی مذاکره کنیم. باید به خاطر سپرد سیاست زمین تأمین منافع ملی و مذاکره ابزار تأمین این منافع است.
نظر شما