هشدار نسبت به سرعت ابتلای زنان ایرانی به ایدز

دکتر"حمید شریفی"، با تاکید بر اینکه باید بین ابتلا به اچ‌ای‌وی و ایدز تفاوت قایل شد اظهار کرد: وقتی ویروس اچ‌آی‌وی به هر دلیل از جمله تزریق، روابط جنسی، مادر به جنین وارد بدن انسان شود به فرد مبتلا به اچ‌ای‌وی می‌گویند. اما ایدز مراحل انتهایی ابتلا است که سلول‌های دفاعی بدن کاهش می‌یابد و بدن سیستم ایمنی خود را از دست می‌دهد. حال اگر این شحص زود شناسایی و تحت درمان قرار گیرد می‌تواند فاز ایدز را به تعویق انداخته و حتی مثل انسان عادی به زندگی خود ادامه دهد.

وی با بیان این مطلب که در شناسایی بیماران HIV در کشور و دنیا مشکل داریم، اظهار کرد: پیش بینی می شود که در ایران تقریبا حدود ۶۰ تا ۶۱ هزار نفر مبتلا به HIV داشته باشیم که ما فقط حدود ۲۲ هزار و ۴۰۰ نفر آنها را شناسایی کردیم یعنی کمتر از ۴۰ درصد موارد مبتلا به HIV شناسایی شده‌اند.

رییس مرکز تحقیقات مراقبت اچ‌ای‌وی و عفونت‌های آمیزشی که به‌ عنوان مرکز همکار سازمان جهانی بهداشت در زمینه مراقبت اچ‌آی‌وی در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا در دانشگاه علوم پزشکی کرمان فعال هستند ادامه داد:  طبق تعهد کشورها باید تا سال ۲۰۲۰، ۹۰ درصد مبتلایان به اچ‌ای‌وی شناسایی شوند، ۹۰ درصد افراد شناسایی شده تحت درمان قرار گیرند و ۹۰ درصد از افراد شناسایی شده ویروس در بدن آن‌ها سرکوب شود. همان‌گونه که شاهد هستید، مهم‌ترین خلا در این میان، شناسایی موارد مبتلایان است. کشور خوشبختانه در قسمت درمان بیماران موفق‌تر بوده است اما نیاز اصلی برای درمان، شناسایی موارد مبتلا است. با وجود اینکه کلیه مراحل تشخیص و درمان اچ‌ای‌وی در کشور رایگان است اما بنا به دلایلی افرادی که رفتارهای پرخطر جنسی یا تزریقی دارند برای آزمایش به مراکز درمانی تعیین شده مراجعه نمی‌کنند تا شناسایی شوند و این مهم یکی از مشکلات کشور ماست.

وی در ادامه درباره الگوی ابتلا به HIV در کشور نیز به ایسنا اظهار کرد: در گذشته الگوی ابتلا به HIV در کشور از روش های تزریقی بود اما در سال‌های اخیر الگوی جنسی از الگوی تزریقی سبقت گرفته است و در ۶ ماهه اول امسال بیشتر موارد شناسایی شده، به دلیل روابط جنسی کنترل نشده بوده است.

این اپیدمیولوژیست دانشگاه علوم پزشکی کرمان درباره وضعیت زندگی مبتلایان به HIV در کشور نیز گفت: تا کنون در کشور ایران بیش از ۴۲ هزار فرد مبتلا به HIV را تشخیص داده‌ایم که بیش از ۱۹ هزار نفر آنها فوت کرده‌اند و حدود ۲۲ هزار و ۴۰۰ نفر آنها زنده هستند که تعداد زیادی از آن‌ها تحت درمان قرار دارند.

رییس مرکز همکار سازمان جهانی بهداشت در منطقه خاورمیانه و شمال قاره آفریقا در ادامه به الگوی ابتلا در کشورهای دیگر اشاره و اظهار کرد: در دنیا فاز جنسی ابتلا به این بیماری بیشتر از تزریقی است اما الگوی هر کشور با کشور دیگر متفاوت‌تر است؛ به‌طور مثال، بیشتر کشورهای خاورمیانه زنان تن‌فروش، شرکای جنسی این زنان و مردان هم‌جنس‌گرا و شرکای جنسی آنها به HIV مبتلا شده‌اند.

شریفی با اشاره به اینکه باید به فاز تزریقی نیز اهمیت داد و به همه ابعاد بیماری توجه شود، افزود: در دنیا برآورد می‌شود که حدود ۳۸ میلیون نفر به HIV مبتلا هستند. در سال ۲۰۱۹ برآورد شده یک میلیون و ۷۰۰ هزار نفر به HIV مبتلا شده‌اند و حدود ۶۹۰ هزار نفر نیز به دلیل ابتلا به HIV فوت کرده‌اند. در کل دنیا حدود ۶۸ درصد مبتلایان شناسایی شده‌اند که این نشان‌دهنده این است که در مقایسه با عدد کمتر از ۴۰ درصد کشور ما، وضعیت دنیا بهتر بوده و لازم است در کشور بیشتر کار کنیم.

این عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی کرمان بیان کرد: در تمامی کشورهای دنیا تقریبا آمار اعلامی موارد مبتلا به HIV با واقعیت متفاوت است و در بیشتر کشورهای منطقه آمار درستی ندارند که این یا مانند کشورهای عراق، سوریه و افغانستان به دلیل عدم وجود زیرساخت‌های بهداشتی است یا مانند بسیاری از کشورهای دنیا، تمایلی برای اعلام گزارش مبتلایان واقعی وجود ندارند تا مشخص شود که وضعیت کشورشان در این زمینه چگونه است.

رییس مرکز همکار سازمان جهانی بهداشت در منطقه خاورمیانه و شمال قاره آفریقا تاکید کرد: وضعیت ایران در زمینه شناسایی و درمان HIV در کشورهای منطقه از نظر سیستم بهداشتی و درمانی و شناسایی منحصر به فرد است و ایران بهترین سیستم‌ها نسبت به کشورهای منطقه حتی بهتر از کشورهای مثل امارات و عربستان که از وضعیت مالی خوبی بهره می برند، دارد.

وی تعداد مردان مبتلا به HIV را بیشتر از زنان دانست و بیان کرد: به‌ طور کلی تعداد مردان مبتلا به HIV در ایران بیشتر است اما در کشور ما اخیرا درصد زنان مبتلا روند افزایشی پیدا کرده است و در سال‌های اخیر سرعت ابتلا در زنان ایرانی بیشتر از مردان شده است.

شریفی با بیان اینکه HIV هیچ درمان قطعی ندارد، تصریح کرد: درمان‌های فعلی خوشبختانه به گونه ای است که باعث سرکوبی ویروس شده و جلوی رشد و تکثیر ویروس آن را در بدن فرد مبتلا می‌گیرند و حتی برخی از این داروها سبب می‌شود که ویروس موجود در بدن فرد مبتلا از طریق خون و مایعات جنسی دفع نشده و در نتیجه اگر فرد روابطی هم داشته باشد باعث ابتلای فرد مقابل خود نشود.

رییس مرکز تحقیقات مراقبت اچ‌ای‌وی و عفونت‌های آمیزشی که به‌ عنوان مرکز همکار سازمان جهانی بهداشت در زمینه مراقبت اچ‌آی‌وی در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا در دانشگاه علوم پزشکی کرمان، از شیوع کرونا در جهان و مشکلاتی که برای افراد مبتلا به HIV در این دوران بوجود آمد، سخن به میان آورد و اظهار کرد: خوشبختانه وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی کشور، برنامه‌ خوبی برای مبتلایان به HIV داشت تا داروهای این افراد به صورت محرمانه درب خانه‌های آنها تحویل داده شود اما طبیعتا این افراد در این دوران کرونایی نیز آسیب‌هایی دیده‌اند و با مشکلاتی در این دوران مواجه شده‌اند.

این استاد  اپیدمیولوژی دانشگاه علوم پزشکی کرمان افزود: متاسفانه بیشتر افراد مبتلا به HIV از قشرهای پایین جامعه از نظر اجتماعی و اقتصادی هستند و در دوران کرونا ضربه‌های سنگینی متحمل شدند به طوری که طبیعتا در مراجعه آنها به مراکز درمان و دریافت خدمات دیگر دچار مشکلاتی شده‌اند و باید مدنظر داشت که سیستم ایمنی بدن این افراد ضعیف‌تر از سایر مردم است و شاید نیاز این افراد به مراقبت‌های بهداشتی بیشتر باشد.

وی با بیان این مطلب که آماری از تعداد افرادی که در کشور وارد فاز ایدز شده‌اند نداریم و شاید آماری وزارت بهداشت داشته باشد که ما در اختیار نداریم، در ادامه در پاسخ به این سوال که آیا همه افراد مبتلا به HIV وارد فاز ایدز می‌شوند؟ به ایسنا گفت: فرد مبتلا می‌تواند سال‌ها در همان فاز HIV بماند و خیلی از موارد داریم که فرد تا بیش از ۲۰ سال در فاز HIV باقی مانده است؛ لذا اگر سبک زندگی فردی سالم باشد و داروهای خود را منظم مصرف کند می‌تواند ورود به فاز ایدز را به تاخیر بیندازد.

شریفی در مورد عمر این افراد عنوان کرد: کسانی که بیماری آنها زود تشحیص داده شود و درمان‌های مناسب دریافت کنند، می‌توانند همانند یک انسان عادی زندگی کنند اما طبیعتا این افراد ممکن است مشکلات روحی و روانی داشته باشند. 

رییس مرکز همکار سازمان جهانی بهداشت در منطقه خاورمیانه و شمال قاره آفریقا، انگ ناشی از HIV را یکی از مشکلات این بیماران دانست و بیان کرد: انگ را در سه سطح داریم که یکی از آنها انگی است که مردم عادی دارند به طوری که همسایه با همسایه خود حاضر به صحبت کردن نباشد که در اینجا باید اعلام کنم که HIV از طریق مراودات روزانه منتقل نمی‌شود و این بیماری از طریق مادر به جنین، روابط جنسی، تزریق، نفوذ جسم برنده آلوده مانند تیغ آرایشگاه به بدن افراد را مبتلا می‌کند.

این استاد اپیدمیولوژی دانشگاه علوم پزشکی کرمان طرد بیماران و سیستم بهداشت و درمان را از دیگری مشکلات بیماران مبتلا به HIV برشمرد و افزود: مهمترین مشکل HIV در دنیا و در کشور ما انگ ناشی از HIV است. HIV  خودش یک بیماری است اما طرد فرد توسط خانواده و جامعه، سیستم بهداشتی و سایر ساختارها مشکلی به مشکل بیماری آنها اضافه کرده است.

وی ادامه داد: این انگ ممکن به دلیل آگاهی و سواد سلامت کم افراد باشد و فرد مبتلا را به عنوان یک گناهکار تلقی می‌کنند اما در بسیاری مواقع اینگونه نیست و ممکن فرد مبتلا به HIV یک قربانی باشد و بسیاری از افراد نیز آگاهی ندارد و تصور می‌کنند که فرد با دست دادن یا غذا حوردن و ... با فرد بیمار ممکن مبتلا شوند.

شریفی با تاکید بر آینکه آنچه که بیمار HIV را می‌کشد یا از کنترل خارج می‌کند «انگ زدن» است، در ادامه در پاسخ به این سوال که این انگ زنی در ایران پررنگ‌تر است یا در کشورهای منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا؟ بیان کرد: انگ زنی به اجتماع بستگی دارد و ممکن است از یک کوچه به کوچه دیگر متفاوت باشد و دید یک پزشک با پزشک دیگر تفاوت داشته باشد اما در مجموع در کشورهای در حال پیشرفت و کشورهایی با زمینه مذهبی این انگ بیشتر است اما در کشورهای اروپایی و غربی این انگ کم‌رنگ‌تر بوده و HIV در آن جوامع پذیرفته تر شده است.

رییس مرکز همکار سازمان جهانی بهداشت در منطقه خاورمیانه و شمال قاره آفریقا تاکید کرد: مردم باید مواظب رفتارهای خود باشند تا به HIV مبتلا نشوند زیرا پیشگیری از این بیماری بسیار راحت است اما به هر طریق افرادی که رفتار پرخطر داشته‌اند حتما اقدام به دادن آزمایش کنند و بدانند که کلیه پروسه HIV در کشور ما محرمانه و رایگان است.

این عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی کرمان ادامه داد: برای مقابله با HIV باید برای رفتارهای پرخطر در جامعه، برای رفتارهای پرخطر جنسی، مصرف و تزریق مواد باید کاری کنیم. متاسفانه با به هم خوردن شرایط اجتماعی و اقتصادی و گرانی‌های اخیر احتمال دارد رفتارهای پرخطر و رفتارهای جنسی و مصرف و تزریق مواد در جامعه افزایش پیدا کند و این افزایش باعث افزایش بار بیماری‌هایی همچون HIV و هپتاتیت در جامعه شود.

این اپیدمیولوژیست افزود: برای کنترل HIV نیاز اراده قوی از سمت حکومت و مردم و همه جامعه داریم و باید همه دست به دست یکدیگر بدهیم تا این بیماری از جامعه بزدایم.

وی HIV را محصول آسیب‌های اجتماعی دانست و بیان کرد: بسیار اوقات HIV محصول فقر، مشکلات اقتصادی، نابرابری‌های اجتماعی و آسیب‌های اجتماعی است و تا زمانی که آسیب‌های اجتماعی را در جامعه به صورت ریشه‌ای حل نکرده، مشکلات در هم تنیده همچون HIV، هپاتیت، اعتیاد و ... نیز حل نخواهد شد پس باید مشکلات زیرساختی را حل کنیم.

شریفی با تاکید بر اینکه باید شناسایی بیماران مبتلا به HIV را افزایش دهیم اظهار کرد: تا ما مشکل شناسایی بیماران را حل نکنیم، سایر آیتم‌های این بیماران نیز حل نخواهد شد بنابراین برای پیشگیری از HIV باید مشکلات اقتصادی، نابرابری‌های اجتماعی و فرهنگی و ... حل شود.

این عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی کرمان ماهیت بیماری HIV را در هر کشوری با کشور دیگر متفاوت دانست و اظهار کرد: در کشورهای پیشرفته و ثروتمند به این معنی نیست که همه مردم آنها دسترسی به همه چی دارند و همچنین اینگونه نیست که HIV بیماری فقیرانه است، خیر، بلکه افراد ثروتمند نیز به این بیماری مبتلا شده‌اند اما این نابرابری‌های اجتماعی و مشکلات اقتصادی باعث قسمتی از این بیماری می‌شود و الگوی HIV در کشورهای اروپایی و آمریکایی و کشورهای منطقه کاملا متفاوت است.