سلام نو – سرویس بین الملل: انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در این دوره نکات ریز و درشت بسیاری دارد، از رقابت سنگین در ایالت‌های کلیدی گرفته تا سایه سنگین کرونا و صف‌های بلند و شوق زیاد آمریکایی‌ها برای دادن رای زود هنگام.
اما یکی از نکات قابل توجه این انتخابات برای اهالی خاورمیانه راهی است که ایالت متحده پس از انتخابات سوم نوامبر درباره خاورمیانه خواهد پیمود. اهالی خاورمیانه به خوبی می‌دانند انتخاب بایدن یا ترامپ نه تنها می‌تواند بر روی کشوری مثل ایران موثر باشد بلکه می‌تواند سرنوشت خاورمیانه را دست خوش تغییراتی عظیم کند.
دونالد ترامپ سخت‌ترین فشارهای چند دهه اخیر را به ایران آورد و بیشترین حمایت‌های ممکن را از اسرائیل کرد. ترامپ تحریم‌هایی سخت‌تر از تحریم‌های سازمان ملل را علیه ایران اعمال کرد و در طرف مقابل از هر اقدام اسرائیل حمایت کرد و در نهایت با هر فشاری بود کشورهای عربی را برای عادی سازی روابط با اسرائیل به صف کرد.
در طرف مقابل هر چند بایدن به سادگی از فشار به ایران کوتاه نمی‌آید و قید حمایت از اسرائیل را نمی‌زند اما احتمالا به برجام باز می‌گردد و دیگر بی‌چون و چرا دست به حمایت از اسرائیل نمی‌زند و در گام اول حمایت آمریکا را از نتانیاهو سلب می‌کند تا دولت بی بی در نهایت سقوط کند.
بایدن شبیه اوباما، اما کلاسیک‌تر
بایدن روابطی کهنه و باسابقه با اعراب دارد و هریس روابط گرم با لابی یهود و اسرائیل دارد و قرار نیست اسرائیل و اعراب مورد بی‌مهری دولت دمکرات قرار بگیرند با این همه محور عربی-عبری به خوبی می‌داند با به قدرت رسیدن جو بایدن تاثیر لابی آن‌ها به خصوص در حوزه ایران به طور محسوسی کاهش می‌یابد.
نمی‌توان تصویری قطعی از سیاست خارجی بایدن در خاورمیانه ارائه داد اما احتمالا او معامله قرن را کنار گذاشته، علیه شهرک سازی و الحاق بی‌حساب کرانه باختری توسط رژیم صهیونیستی موضع می‌گیرد و رابطه با رهبران فلسطینی را از سر می‌گیرد. او هم‌چنین احتمالا حمایت بی‌حساب و کتاب از عربستان را پایان می‌دهد و برای مهار جنون بن سلمان_ به ویژه در یمن_ تلاش می‌کند.
بایدن درباره ایران هم آن طور که مشاورینش بارها گفته‌اند به برجام باز می‌گردد اما به سادگی تحریم‌های دوران ترامپ را لغو نمی‌کند و آن طور که در یادداشت رسمی خود در سی ان ان تایید کرده خواستار مذاکره با ایران بر سر موضوعات حقوق بشری و البته موشکی خواهد شد و در صورت سرباز زدن ایران به اجماع سازی دورانِ وزارت خارجه هیلاری کلینتون و تحریم هوشمند روی می‌آورد.
یکی دیگر از محورهای برنامه خاورمیانه بایدن نیز چگونگی تعامل با چین خواهد بود. ناظران مسائل خاورمیانه به خوبی می‌دانند از تهران تا ریاض، تلآویو، دبی و ابوظبی، چین در حال فعالیت‌های سیاسی و اقتصادی گسترده‌ای است. ایران، عربستان یا اسرائیل تفاوتی ندارد، چین دنبال نفوذ اقتصادی حداکثری در تمام نقاط خاورمیانه است و بایدن از هر ابزاری برای مقابله با این نفوذ بهره می‌برد، چون هم نمی‌خواهد نفوذ آمریکا از بین برود و هم مایل است به چین ضربه بزند.
بایدن هم‌چون اوباما و ترامپ دنبال خروج از خاورمیانه خواهد بود اما قطعا مثل ترامپ عجله نخواهد کرد و تلاش می‌کند خروج آمریکا از خاورمیانه به گونه‌ای باشد که نفوذ این کشور در منطقه تا حد زیادی حفظ شود و جای خالی آمریکا را کشوری مثل چین پر نکند.
در این میان بیشترین نگرانی از پیروزی بایدن را کشورهای عربی دارند. آن‌ها هرچند می‌دانند که آمریکای بایدن نیز از آن‌ها حمایت خواهد کرد اما مایل نیستند نفوذ بی‌بدیل خود بر سیاست خارجی کاخ سفید در دوره ترامپ را از دست بدهند. فقدان این نفوذ منجر به شکل گیری برجام شد و اگر تهران با بایدن همراهی کند می‌تواند منجر به روابط بیشتر تهران و واشنگتن شود، کابوسی که اعراب هیچ وقت مایل به تعبیر آن نیستند.
در مجموع باید سیاست خارجی بایدن به خصوص درباره خاورمیانه را به دور از ترامپ و در امتداد راه اوباما دانست، اما با رنگ و بویی کلاسیک‌تر که جایگاه، پرستیژ و روابط سنتی آمریکا را احیا کند.
نظر شما