سلام نو – سرویس سیاسی: ایران و آمریکا هر ساعت به لحظات آخر مبارزه بر سر مکانیزم ماشه نزدیک می‌شوند، مبارزه‌ای که تا این لحظه به لطف هوش و تلاش دیپلماتیک ایران و اشتباهات پی در پی آمریکای دونالد ترامپ به نفع ایران در جریان است ولی هر اشتباهی می‌تواند باعث خسارتی غیرقابل جبران و عوض شدن جریان بازی شود.
آمریکا برای جلوگیری از لغو تحریم‌های تسلیحاتی ایران در ابتدا دنبال تمدید این بند با استفاده از شرکای اروپایی خود بود ولی شکست خورد. بعد از این شکست پمپئو و ترامپ به این فکر افتادند که با فعالسازی مکانیزم ماشه نه تنها تحریم‌های تسلیحاتی را برگردانند بلکه عملا برجام را نابود و فشارهای جدید به ایران وارد کنند.
اما خواب تازه دولت ترامپ برای برجام و ایران تعبیر نشد چون نه تنها چین و روسیه بلکه حتی انگلیس، فرانسه و آلمان هم حق فعال سازی ماشه را برای آمریکا قائل نبودند و تاکید می‌کردند چون آمریکا از برجام خارج شده حق استفاده از مکانیزم ماشه را ندارد. با وجود این پمپئو درخواست خود را به شورای امنیت برد که آن جا هم به جز رای موافق خودش و دومنیکن هیچ موافق دیگری نداشت.
حسن روحانی در ۲۹ مرداد سال جاری در واکنش به طرح موضوع فعالسازی مکانیزم ماشه در نشست هیئت دولت، استفاده از «مکانیزم ماشه» از سوی دولت ترامپ را خلاف قانون دانست و آن را «تهدید» خواند و گفت: «قرارداد برجام تنها برای کسانی است که در داخل برجام هستند». او گفت که «خروج آمریکا از توافق هسته‌ای، عملا رجوع آن کشور به این مکانیزم را بلاموضوع می‌سازد».
رئیس جمهور به تازگی نیز شنبه و یکشنبه این هفته را روز پیروزی ملت ایران دانست، دو روزی که که قرار است در آن درباره فعالسازی مکانیزم ماشه تصمیم نهایی گرفته شود.
جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران هم در توئیتی خطاب به همتای آمریکایی خود نوشت: «پمپئو! بازهم اشتباه می‌کنی. هیچ اتفاق جدیدی در ۲۰ سپتامبر رخ نمی‌دهد. کافی است، قطعنامه ۲۲۳۱ را بخوانی.حتی بولتون که رئیست را قانع کرده بود تا به تو دستور دهد «به مشارکت آمریکا در برجام خاتمه دهی» این قطعنامه را خوانده بود.آمریکا یک عضو برجام نیست».
مهم‌ترین نشانه شکست آمریکا را نه در اظهارات روحانی یا ظریف بلکه در خبری که رویترز مخابره کرد می‌توان یافت. رویترز به نقل از سه منبع متفاوت مدعی شده که ترامپ قصد دارد با صدور یک فرمان اجرایی، مجازات هایی را علیه هر کشور یا شخصی که تحریم تسلیحاتی متعارف علیه ایران را نقض کند، اعمال کند. این مجازات شامل عدم دسترسی به بازار آمریکا نیز خواهد بود.
اما آیا در این شرایط بازی به طور کامل تمام شده؟ به طور قطع نه و هنوز آمریکا در حال پیروزی برای به کرسی نشاندن تفسیر خود از برجام است و هر اظهار نظری از سوی مقامات ایرانی می‌تواند اهمیت داشته باشد.
به طور مشخص هر اظهار نظر فکر نشده‌ای می‌تواند به برگ برنده‌ای در دست تیم ترامپ تبدیل شود تا در جنگ تفسیرها پیروز شود. به طور مثال زهره الهیان، نماینده مجلس، در اظهار نظری می‌گوید:
نظر مجلس این است که " ایران قبل از آمریکا ماشه را بچکاند" ماشه ی خروج از برجام قبل از پایان شهریور و بازگشت خودکار تحریم ها از سوی ایران چکانده شود؛ این یعنی نجات اقتصاد ایران از چنگال برجام.
نظر الهیان هر چند نظر مجلس نیست و او نیز در مقام سخنگو یا رئیس مجلس نیست، اما نظر بخش رادیکال اصولگرایان ضد برجام است، آنان که معتقد به دفن جنازه برجام هستند. اظهار نظر الهیان یا دیگر نمایندگان در شرایط عادی اهمیت چندانی نداشت ولی این روزها چنین اظهاراتی می‌تواند به سلاحی در دست آمریکا بدل شود، آن چنان که یکی از دلایل مهم ایران در رسانه‌ها این است که جان بولتون هم پذیرفته آمریکا حق استفاده از برجام را با خروج از آن از دست داده.
با تمام این‌ها تا این لحظه ایران دست بالا را در نبرد تفسیرها دارد. دبیر کل سازمان ملل درخواست مجدد برای حفظ برجام را داده و گفته که "دبیر خانه سازمان ملل،درباره مسائل مربوط به برجام،خود را با شورای امنیت هماهنگ خواهد کرد."
اهمیت این حرف گوترش و اشاره او به نقش دبیرخانه سازمان ملل در این است که مسئولیت بازگرداندن تحریم‌ها،تشکیل کمیته‌های تحریم و تامین بودجه این اقدامات در سازمان ملل با دبیرخانه است و اگر دبیرکل سازمان ملل چنین نظری داشته باشد ترامپ عملا در فعال سازی ماشه شکست می‌خورد.
باید صبر کرد و دید ترامپ و مخالفان داخلی برجام که آرزوی دفن آن را دارند موفق می‌شوند یا تلاش‌های دیپلماتیک ایران باختی دیگر را در کارنامه سیاست خارجی رئیس جمهور آمریکا ثبت می‌کند.
نظر شما