سلام نو – سرویس اجتماعی: یکی از نزدیکان شهید بهشتی نقل می‌کند که تا جایی که او به خاطر دارد آیت الله بهشتی عاشورا و تاسوعا را در منزل می‌گذراند و به جای رفتن به هیات عزاداری، خود را مشغول مطالعه درباره امام حسین و آن چه بر او گذشت می‌کرد.
ذکر این خاطره البته برای نفی ارزش عزاداری به خصوص در قالب هیاتهای عزاداری نیست، چنانچه عزاداری برای امام حسین (ع) نه تنها حرکتی معنوی و در راستای یادآوری ارزش‌هایی است که امام برای آن‌ها ایستادگی کرد، بلکه امروز در شهرهایی مثل یزد و کاشان عزاداری محرم میراثی فرهنگی است که روح جمعی جامعه را نیز تقویت می‌کند.
با این همه شرایط ویژه امسال و سایه سنگین کرونا بر تمام شئون زندگی مردم ایران و به ویژه آمار بالای مبتلایان و فوتی‌ها در روزهای اخیر این پرسش را ایجاد کرده که آیا برگزاری آیین‌های عزاداری به شکل سالهای قبل ضروری است یا نه؟
نخستین سوالی که در ذهن عموم مردم ایجاد می‌شود این است که چرا جمع شدن برای عزاداری امام حسین با رعایت پروتکل بهداشتی ممکن است ولی عزاداری برای تازه درگذشتگان و عروسی عزیزان نه؟ تجمع عزاداری یک نفر یا عروسی، به مراتب از مراسم‌های گسترده محرم کمتر و کنترل آن ساده‌تر نیست؟
سوال دیگر برای متدینین است. آن‌ها می‌پرسند که چگونه برگزاری آیین عزاداری امام حسین ممکن است اما برگزاری نماز جماعت و دیگر مراسم‌های مذهبی با محدودیت مواجه است؟
بسیاری از مداحان مشهور از جمله سعید حدادیان و صادق آهنگران معتقدند برگزاری عزاداری با رعایت پروتکل‌های بهداشتی_ از جمله استفاده از ماسک و فاصله یک و نیم متری_ ممکن است و ایرادی به آن نیست. آهنگران می‌گوید: باید مراسم‌های عزاداری محرم برگزار شود، گفتند با رعایت تمام پروتکل‌های بهداشتی مشکلی ندارد.
در جلسه هم اندیشی وعاظ و مداحان با وزیر بهداشت هم کم و بیش به برگزاری هیات با فاصله اجتماعی تاکید شد. از جمله علیرضا پناهیان پیشنهاد داد که عزاداری در فضای باز مدارس و بیابان‌ها برگزار شود و خطاب به وزیر بهداشت گفت: سؤال ما این است که صحت این آمارهایی که از تلفات اعلام می‌شود چگونه است؟ گاهی عمداً بیشتر اعلام می‌شود و گاهی مصلحت عمومی ایجاب می‌کند.
در همین جلسه دیدگاه‌های دیگری نیز طرح شد و حجت‌الاسلام علی سرلک با انتقاد از مواضع رئیس جمهور خطاب به نمکی گفت: اینکه رئیس‌جمهور می‌گوید در هر شرایط حتی قرمز محرم را برگزار می‌کنیم، تقابل با دین را بیشتر می‌کند.
این روحانی که معتقد بود امسال باید برای آینده الگویی باشد در ادامه افزود: بهتر است شعار هر خانه، یک هیئت مطرح شود و امسال خود مراجع و رهبری برای مردم روضه بخوانند.
با وجود مهر بی حد و حصر مردم به امام حسین و جنبه‌های ظلم ستیزانه واقعه کربلا بسیاری اصرار به برگزاری هیاتهای مذهبی دارند و حتی در برخی شهرها هیاتهای مذهبی با کم توجهی به شرایط هشدار و عدم رعایت قواعد به خیابان آمده‌اند و معتقدند به هر قیمتی باید علم عزای حسینی را برپا نگاه داشت.
اما این حرف از دو جهت قابل نقد است. اول این که برخی قواعد در اسم بالا دستی هستند یعنی رعایت آن‌ها به هر واجب و مستحبی اولویت دارد. یکی از این قواعد مشهور قاعده فقهی لا ضرر است که معنای آن این است که ضرر در اسلام مشروعیت ندارد و هرگونه ضرر و اضرار در اسلام نفی شده است.
یعنی اگر احتمال ضرر رسیدن به انسان وجود داشته باشد ضرورت روزه گرفتن نفی می‌شود و عمل عبادی‌ای با آن درجه از اهمیت نه تنها واجب نخواهد بود بلکه نهی هم می‌شود.
مسئله دیگر این است که آیا برپا داشتن علم عزاداری امام حسین تنها به سینه زنی و زنجیر زنی دسته جمعی است؟ آیا به تعقل و تعمق نیست؟ آیا دعوت به اندیشیدن و اطعام دادن گرسنگان نیست؟
به نظر می‌رسد حالا که دولت به هر شکل مجوز برگزاری تجمعات عزاداری را داده، بانیان این تجمعات باید آنان را با بیشترین احتیاط برگزار کنند و امسال به تقویت دیگر جنبه‌های فرهنگی حسینی بپردازند. یادآوری این نکته ضروری است که مخالفت یا موافقت با برگزاری مراسم عزاداری حسینی به دلیل کرونا نباید باعث دوگانگی بین عزاداران حسینی و به طور کلی جامعه شود.
نظر شما