اخترشناسان از رصد یک سیاهچاله که ظرف یک سال غیب و دوباره ظاهر شد، در شگفتی فرو رفتهاند.
به گزارش ایسنا و به نقل از نیو اطلس، سیاهچالهها بر خلاف نامشان اغلب در آسمان بسیار درخشان دیده میشوند که این به دلیل حلقه داغ و درخشان متشکل از گرد و غبار و گاز موسوم به "تاج"(Corona) است که آنها را احاطه کرده است.
اکنون اخترشناسان با کمال تعجب شاهد ناپدید شدن تاج یک سیاهچاله هستند که ناگهان ناپدید شد و میزان عجیب و غریب بودن این اتفاق چند ماه بعد با ظاهر شدن دوباره این تاج بیشتر شد.
این سیاه چاله یک ابرسیاه چاله هیولا است که در مرکز یک کهکشان در فاصله ۱۰۰ میلیون سال نوری از ما قرار دارد و بسیار خاص است، چرا که متعلق به طبقهای به نام "هستههای فعال کهکشانی"(AGN) است که به نظر میرسد درخشش فوقالعاده آنها به دلیل بلعیدن مداوم مواد اطراف توسط آنها است.
ماجرا از مارس ۲۰۱۸ آغاز شد، هنگامی که یک هسته فعال کهکشانی با نام " ۱ES ۱۹۲۷+۶۵۴" به طور ناگهانی شعله ور شد و ۴۰ بار درخشانتر از حد معمول خود درخشید. تلسکوپ "ASSASN" این تلالو را مشاهده کرد که اخترشناسان را واداشت تا تلسکوپهای دیگر را به سمت آن نشانه بروند.
دانشمندان در حالی که آن را با طیفهای اشعه ایکس، نور مرئی و ماوراء بنفش مشاهده میکردند، ناگهان متوجه شدند که در کمال تعجب درخشندگی آن در حال کاهش است و میزان روشنایی آن با ضریب ۱۰ هزار کاهش مییابد تا اینکه به جایی رسید که دیگر به هیچ وجه قابل تشخیص نبود. دانشمندان تاکنون هرگز شاهد چنین شعله وری سریعی نبودند.
"ارین کارا" سرپرست این تحقیق میگوید: ما انتظار داریم که تغییر درخشندگی در این حد، در بازههای زمانی هزاران تا میلیونها سال رخ دهد. اما در این جرم، ما شاهد آن هستیم که درخشندگی آن طی یک سال ۱۰ هزار بار کمتر شد و حتی در هشت ساعت با ضریب ۱۰۰ تغییر کرد که تاکنون چنین چیزی دیده نشده بود و کاملاً ناشناخته است و ذهن را مشغول میکند.
اما این پایان ماجرا نبود، چرا که چند ماه بعد، نور این سیاه چاله دوباره شکوفا شد و تقریباً به درخشش اصلی خود بازگشت که باز هم چنین رویدادی تاکنون دیده نشده بود.
اخترشناسان بر این باورند که تاج سیاه چاله که منبع نور است، به طور جدی دچار اختلال شده و حتی ممکن است نابود شده باشد. این فرضیه افت و بازگشت نور آن را توجیه میکند، زیرا دیسک سیاه چاله میتواند بعداً خودش را اصلاح کند و مجدداً مورد مصرف سیاه چاله قرار بگیرد.
حتی اگر اینگونه باشد، چه نوع فاجعهای میتواند چنین تخریبی ایجاد کند؟ یکی از فرضیههایی که محققان مطرح کردند این بود که یک ستاره بسیار به سیاه چاله نزدیک شده و توسط آن از هم گسیخته است و شعله ور شدن و درخشندگی اولیه میتواند در اثر تخریب ستاره ایجاد شده باشد و شدت آن واقعه میتواند مواد را از تاج بیرون بیاورد تا داخل سیاه چاله فرو رود. سپس با گذشت زمان، بیشتر آن ساخته شده و در نهایت هسته فعال کهکشانی را تغذیه کرده و به آن اجازه داده تا بار دیگر روشن شود.
"کارا" میگوید: به نظر میرسد این نخستین باری است که میبینیم تاج سیاه چاله ناپدید میشود، اما پس از آن خود را بازسازی میکند و ما این را در زمان واقعی مشاهده میکنیم. این رویداد در درجه اول برای درک چگونگی داغ شدن و تغذیه تاج سیاه چاله بسیار مهم خواهد بود.
اخترشناسان همچنان به این جرم کیهانی توجه دارند، چرا که ممکن است کار دیگری که به طور معمول امکان پذیر نیست و تاکنون دیده نشده، انجام دهد.
این تحقیق در مجله Astrophysical Journal Letters منتشر شده است.