فارس نوشت: انگار قصد ندارد تا به این زودی‌ها از مردم جدا شود و بی خیالی برخی نیز بهترین مشوق برای عرض اندام کردن این ویروس چموش و هزار چهره است. در این میان هرروز ابعاد مختلفی از ویژگی‌های این ویروس در قالب تحقیقات علمی در سطح جهان منتشر می‌شود و بازار اظهار نظرهای کارشناسی و غیر کارشناسی هم بسیار داغ است.
پرسش‌های مهم و متداولی درباره راه‌های انتقال ویروس کرونا مطرح است که برای تنویر افکار و اذهان عموم افراد جامعه، این پرسش‌ها را با جمعی از متخصصان حوزه‌های مختلف پزشکی مطرح کردهایم که در ادامه از نظرتان می‌گذرد.
1) آیا کرونا از راه استفاده کردن از سرویس بهداشتی انتقال پیدا می‌کند؟
مینو محرز فوق تخصص بیماری‌های عفونی و عضو کمیته علمی ستاد ملی مبارزه با کرونا اظهار داشت: فردی که به کرونا مبتلاست تا مدتی از طریق مدفوع ویروس را دفع می‌کند اما در سرویس بهداشتی ویروس زنده را نتوانسته‌اند کشت دهند.
ویروس را در سرویس بهداشتی PCR کردند اما ممکن است این تست لاشه ویروس مرده را هم نشان دهد؛ ثابت نشده است که ویروس از طریق سرویس بهداشتی مشترک با فرد مبتلا انتقال دهد اما توصیه می‌شود افرادی که دچار کرونا می‌شوند به دلیل اینکه تا مدتی می‌تواند ویروس از طریق مدفوع دفع شود، دستان خود را مرتب بشویند اما از طریق سرویس بهداشتی انتقال پیدا نمی‌کند.
در فاضلاب که ویروس کرونا را پیدا کرده‌اند در هیچ جای دنیا ویروس را کشت نکرده‌‌اند و فقط PCR شده اما اینکه بگوییم ویروس در فاضلاب باقی می‌ماند این طور نبوده؛ بنابراین این موضوع نگران کننده نیست.
2) آیا ویروس کرونا از طریق مواد غذایی انتقال پیدا می‌کند؟
از طریق غذای پخته انتقال پیدا نمی‌کند اما سبزیجات و مواد خام غذایی مانند سالاد که در رستورانها تهیه می‌شود اگر فرد تهیه کننده دستان خود را به خوبی نشوید یا این فرد مبتلا به کرونا باشد، می‌تواند ویروس را انتقال دهد.
توصیه کلی ما این است که به خاطر وجود میکروب و ویروس‌های دیگر نیز مردم از خوردن سبزیجات و سالاد در رستورانها خوددداری کنند.
3) استفاده از ماسک‌های سوپاب دار عامل بازدارنده‌ای در جلوگیری از انتقال ویروس به فرد است؟
ماسک سوپاب دار خطرناک بوده؛ چراکه اگر تست کرونای فردی مثبت باشد، فردی که استفاده می‌کند با تنفس خود از دریچه ماسک مرتب ویروس را بیرون می‌ریزد.
4) آیا ویروس از طریق آب انتقال پیدا می‌کند؟
خیر؛اصلا نگران انتقال از طریق آب و فاضلاب نباشید.
5) آیا کرونا از طریق پوست انتقال پیدا می کند؟
ویروس کرونا از راه پوست انتقال پیدا نمی‌کند.
6)ویروس کرونا از راه گوش منتقل می‌شود؟
خیر.
7) آیا ویروس کرونا از طریق صحبت کردن منتقل می‌شود و درصد انتقال از طریق ترشحات تنفسی بیشتر است یا از طریق صحبت کردن؟
درصد انتقال از طریق عطسه کردن بالاتر از صحبت کردن است؛ هنگام عطسه و سرفه کردن 200 میلیون ویروس در فضا پخش می‌شود؛ البته کسی که به ویروس کرونا مبتلاست اگر با فرد دیگری صحبت کند و این دو نفر از ماسک استفاده نکرده باشند ویروس انتقال پیدا می کند.
8) مهم ترین راه انتقال ویروس چیست؟
انتقال ویروس کرونا از سه راه مهم یعنی دهان، مخاط چشم و بینی است
9) آیا ویروس کرونا دچار جهش شده است؟
مطالعه جدیدی شده که در یکی از مجلات معتبر علمی منتشر شده است، مبنی بر اینکه معتقد است ویروس جهش پیدا کرده و به نوعی تبدیل شده که سرعت انتقال ویروس بیشتر شده است؛ به طوری که اکنون می بینیم در یک خانواده که یک نفرمبتلا شده بقیه نیز معمولا دچار شده اند.
10) قطعی ترین راه تشخیص این بیماری
پیام طبرسی، فوق تخصص ریه و مدیر بخش عفونی بیمارستان مسیح دانشوری گفت: قطعی ترین راه تشخیص این بیماری، تست PCR و در زمان بروز علائم و شواهد بیماری، سی تی اسکن ریه است و لزومی بر سی تی اسکن مکرر بدون تجویز پزشک نیست. هر سی تی اسکن 180 برابر عکس برداری اشعه به فرد می‌تاباند و این عمل می‌تواند موجب بروز سرطان در آینده شود.
11) میزان سرایت ویروس در جامعه و افراد محتلف چگونه است؟
علی اکبر حقدوست رئیس کمیته اپیدمیولوژی ستاد مبارزه با کرونا گفت: سه توصیه اصلی داریم؛ اول محافظت شخصی و در رأس آن استفاده از ماسک است. دوم تجمعات است که بسیار خطرناک است و به صورت تصاعدی خطر بالا می‌رود؛ یعنی اگر 10 نفر با هم باشند، وقتی به 20 نفر افزایش پیدا کند خطر 5 برابر می‌شود و وقتی از 20 نفر به 100 نفر برسد ممکن است خطر به 50 برابر افزایش پیدا کند.
12) چه کسانی باید تست کرونا بدهند؟
سیامک سمیعی مدیرکل آزمایشگاه مرجع سلامت اضافه کرد: سازمان بهداشت جهانی می‌گوید کسانی که در بیمارستان بستری هستند و افراد آسیب پذیر در اولویت اول برای آزمایش کرونا قرار دارند؛ همچنین گروه پزشکی اولویت بعدی برای انجام تست هستند و گروه سوم، گروهی هستند که مثلا در خانه یک نفر مبتلا شده و دیگر افراد باید تست بدهند تا مطمئن شویم مبتلا نشده‌اند.
13) ناقلان بدون علامت چه کسانی هستند؟
مسعود مردانی، فوق تخصص بیماری‌های عفونی اظهار داشت: افرادی هستند که در ترشحات دستگاه تنفسی فوقانی و تحتانی خود عامل ویروس هستند اما علائم بالینی ندارند و این افراد در یک آزمایش معمولی که به صورت روتین انجام می‌شود و در PCR، به وجود ویروس در دستگاه تنفسی پی می‌برند.
این افراد از نظر اپیدمیولوژی و انتقال بیماری خیلی مهم هستند؛ به دلیل اینکه این افراد به مدت حداقل 14 روز می‌توانند این ویروس را به دیگران منتقل کنند؛ در نتیجه ناقلان بدون علامت را باید جداسازی کنیم و بگوییم در خانه به مدت دو هفته استراحت کنند، دستان خود را مرتب بشویند و از ماسک و دستکش استفاده کنند.
14) آیا هر نوع سرفه‌ای نشان از ابتلا به کروناست؟
سید علی جواد موسوی فوق تخصص ریه اظهار داشت: متأسفانه روشی وجود ندارد که بگوییم سرفه کردن نشانه کروناست یا سرفه فرد، علت دیگری دارد.
مهمترین چیز این است که برای نمونه، فردی دچار سرفه شده است و به مراکز درمانی مراجعه می‌کند و می‌گوید پدرم مبتلا به کرونا شده و ما می‌گوییم این فرد نیز به دلیل نزدیک بودن به فرد مبتلا به کرونا به این بیماری دچار شده است؛ یعنی اینها فاکتورهای کمک کننده است.
ابتلا به کرونا مجموعه‌ای از یکسری علائم است؛ بیماری که دچار سرفه، بدن درد، ضعف، تب، اختلال بویایی و چشایی شده است احتمالا به کرونا مبتلا شده اما برای نمونه فردی اعلام می‌کند در اثر برخورد با دود دچار سرفه شده است؛ در نتیجه ما می‌گوییم این دیگر نشانه ابتلا به کرونا نیست و بیشتر منشأ آلرژی است.
15) آیا به فردی که در مجاورت بیمار کرونایی بوده و فقط سرفه می‌کند می‌توانیم بگوییم مبتلا به کرونا شده است؟
بله، کرونا شدت مختلفی دارد و برخی بدون علامت هستند، برخی افراد فقط سرفه می‌کنند؛ یکی با اختلال چشایی و دیگری با اختلال بویایی مراجعه می‌کند.
16) آیا افراد مبتلا به آسم و آلرژی در خط ابتلا به کرونا هستند؟
خوشبختانه بیماران آسمی کمتر دچار کرونا می‌شوند؛ البته این به معنای آن نیست که این افراد نباید نکات بهداشتی لازم را رعایت کنند. وقتی بیماری این افراد خیلی شدید شده و دچار تب، بدن درد، خستگی و کوفتگی شوند؛ این افراد باید به این علائم شک کرده و احساس کنند همراه با آسم و آلرژی مبتلا به کرونا شده‌اند.
17) چگونه سیستم تنفسی و ریه خود را تقویت کنیم تا به بیماری کرونا مبتلا نشویم؟
باید سعی کنیم به ریه و دستگاه تنفسی آسیبی وارد نشود. یکی از فاکتورهای مهم در آسیب رساندن به سیستم تنفسی و ریه مصرف سیگار، قلیان، مواد مخدر و هوای آلوده است.
مصرف میوه و سبزیجات تازه، دانه‌های روغنی همچون بادام زمینی وماهی می‌تواند باعث تقویت سیستم ایمنی بدن شود. کاهش استرس یکی دیگر از عوامل افزایش سیستم ایمنی بدن است؛ همچنین اگر استرس را کاهش ندهیم باعث افزایش شانس ابتلا به کرونا و عفونت ریوی می‌شود.
انجام ورزش منظم سیستم ایمنی بدن را افزایش می‌دهد؛ ضمن اینکه خواب منظم و کافی یکی دیگر از فاکتورهای مهم در افزایش سیستم ایمنی بدن است؛ در نتیجه اگر ما بتوانیم با رعایت موارد ذکر شده سیستم ایمنی بدن را افزایش دهیم، می‌توانیم سیستم تنفسی و ریه خود را تقویت کرده و شانس ابتلا به کرونا را کاهش دهیم.
18) کودکان به کرونا مبتلا می‌شوند؟
صدیقه رفیعی طباطبایی، فوق تخصص عفونی کودکان بیان داشت: در کودکان نیز این بیماری را مشاهده کردهایم و به کرات با موارد مبتلا مواجه شده‌ایم. به هر حال درست است که نسبت به افراد بالغ میزان ابتلای کودکان پایین‌تر است اما با این حال اهمیت خود را دارد و باید به آن توجه کنیم.
مسئله بسیار مهم در کودکان این است که در اکثر افراد این گروه سنی بیماری خفیف‌تر است اما از طرف دیگر از کودکان به عنوان منتشرکنندگان «ساکت» و «خاموش» نام می‌بریم؛ یعنی ممکن است کودک به کرونا دچار شود اما بدون علامت یا با علایم خفیف باشد اما به راحتی به بزرگترها منتقل کند.
19) چقدر ضرورت دارد کودکان از ماسک استفاده کنند؟
به هر حال استفاده از ماسک در کودکان کار مشکلی است و نمی‌توان انتظار داشت به صورت کامل آن را رعایت کنند؛ بنابراین بهترین کار این است که از حضور کودکان در محل شلوغ و پرازدحام جلوگیری کنیم و در عین حال از تماس این گروه سنی با افراد مبتلا اجتناب شود.
به هر حال کودکان نمی‌توانند به خوبی ماسک بزنند و ممکن است باعث بی‌قراری آنها شود و تحمل نکنند؛ در نتیجه باید یک پله عقب‌تر برویم و از حضور آنها در محل‌های شلوغ جلوگیری کنیم.
نکته حائز اهمیت این است که با توجه به فصل تابستان و مطابق هر سال موضوع بروز اسهال و استفراغ در کودکان را به وفور می‌بینیم اما یادمان باشد تعدادی از این بیماران دارای اسهال و استفراغ به خاطر کروناست و در اثر این بیماری ایجاد می‌شود؛ چرا که ممکن است ابتدا با اسهال و استفراغ شروع شود و بعد بیمار علایم تنفسی پیدا کند؛ البته در برخی از این بیماران ابتدا علایم تنفسی بروز کرده و بعد از آن علام اسهال و استفراغ نشان داده می‌شود یا اینکه اصلاً ممکن است علائم تنفسی نداشته باشد و فقط کودک با علایم استفراغ و اسهال و دل درد مراجعه کند.
ما آزمایش‌های لازم را انجام می‌دهیم؛ به طوری که در آزمایشات نکاتی را می‌بینیم که به نفع بیماری کروناست و اینها کسانی هستند که بررسی آزمایشگاهی در خصوص ابتلا به کرونا برای آنها انجام می‌شود؛ بنابراین باید گفت هر اسهال و استفراغی مساوی با کرونا نیست اما اگر این 2 نشانه را دیدیم باید به پزشک مراجعه کنیم و در صورت نیاز آزمایش دهیم.
20) وجه افتراق علائم اسهال و استفراغ مربوط به کرونا یا مصمومیت غذایی در کودکان چیست؟
باید گفت این کار بسیار مشکل است، اما در افرادی بیشتر می‌توانیم به کرونا مشکوک شویم که سابقه تماس با فرد بیمار یا مشکوک را در 2 هفته اخیر داشته باشد؛ همچنین افرادی که بیماری زمینه‌ای دارند یا افرادی که سابقه شرکت در دورهمی‌ها، جشن‌های تولد و مهمانی‌ها داشته‌اند یا کودکانی که دچار اسهال و استفراغ باشند می‌تواند خطرساز باشد.
حتی در دوره نوزادی نیز مواردی گزارش شده است اما نکته‌ای که مهم است این است که در گروه سنی زیر یک سال ممکن است شایع‌تر و شدیدتر بوده و عوارضی داشته باشد و وقتی به گروه سنی نوجوانان که اکنون مسائل پیشگیرانه را کمتر رعایت می‌کنند در آنها نیز شایع‌تر است و ممکن است عوارض بیشتری دیده شود.
21) چرا افراد چاق بیشتر مبتلا به کرونا می‌شوند؟
مریم مظاهریون، متخصص تغذیه: فرد چاق، ورزش و تحرک صحیح ندارد، شیوه زندگی مناسبی ندارد، از رژیم غذایی مناسبی برخوردار نیست و ساعت خواب مناسب ندارد؛ در نتیجه این موضوعات باعث می‌شود به مرور زمان، فرد فشار زیادی را تحمل کند و مستعدتر برای ابتلا به کرونا باشد.
افرادی که بالای 60 سال هستند بیشترین دلیل بستری شدن آنها بیماری زمینه‌ای بوده و در افراد جوان‌تر چاقی می‌تواند باعث تضعیف سیستم ایمنی بدن شود.
22) چرا مردان بیشتر مبتلا می‌شوند؟
حامد برکاتی، مدیرکل دفتر سلامت جمعیت و خانواده وزارت بهداشت بیان داشت: مهمترین عواملی که در ابتلا و شدت بیشتر عوارض کووید 19 در مردان نقش داشته و در مطالعات مختلف در نقاط مختلف دنیا مورد تاکید قرار گرفته اند، عبارتند از دلایل بیولوژیکی مانند دلایل ژنتیکی، هورمونی و آنزیمها، دلایل مربوط به پروفایل اجتماعی و مسوولیت شغلی و اقتصادی مردان که سبب مواجهه بیشتر آنان با عوامل خطر می‌شود و دلایل فرهنگی از جمله باور غلط مردان مبنی بر برتر بودن و قوی تر بودن مردان نسبت به زنان و در نتیجه مغفول ماندن تمرکز بر سلامت که سبب می‌شود مردان کمتری به مراکز درمانی مراجعه کنند و به انجام آزمایش تن دهند یا کمتر از زنان به رعایت اصول بهداشتی تعریف شده مانند شستشوی مکرر دستها، استفاده از ماسک و دستکش مبادرت ورزند.
همچنین وجود بیماری‌های مزمن مانند بیماری قلبی عروقی (فشارخون بالا، دیابت، بیماری عروق قلب و بیماری عروق مغز) بیشتر در مردان نسبت به زنان و همین طور رفتارهای ناسالم مردان مانند بی‌تحرکی، تغذیه ناسالم و مصرف دخانیات از جمله عوامل مهم و موثر در این تفاوت است و باید گفت هیچ چیز به اندازه یک برنامه غذایی کامل و صحیح به همراه فعالیت فیزیکی مناسب به تقویت سیستم دفاعی کمک نمی‌کند.
در صورت ابتلا به کرونا در مصرف کنندگان دخانیات نسبت به افراد دیگر، علائم شدیدتر و کشنده تری ایجاد می شود؛ چرا که در این افراد ظرفیت قلبی ریوی، تحت تاثیر قرار می‌گیرد و این افراد از سطح ایمنی پائین تری برخوردار هستند.
23) بهترین ضدعفونی کننده دستها در برابر ویروس کرونا چیست؟
امیر هوشنگ احسانی، متخصص پوست اظهار داشت: بهترین کار برای پیشگیری از ابتلا به کرونا شستن دستها با آب و ترکیبات شوینده غیر صابونی است.
در صورتی که به آب و صابون دسترسی نداشته باشیم می‌توانیم از الکل یا ژل‌های ضدعفونی کننده استفاده کنیم؛البته قدرت پاک کنندگی الکل بیشتر از ژل‌های ضد عفونی کننده است اما خشک کنندگی دستها توسط الکل بیشتر از ژل است.
24) علائم بالینی کرونا در پوست چیست؟
مهمترین علائم کرونا در پوست ضایعاتی شبیه به کهیر، بیماری‌های ویروسی و آبله مرغان است. وجود تب در افراد مهم است؛ یعنی اگر فردی به مراکز درمانی مراجعه کند و دارای تب باشد و علائم پوستی داشته باشد، باید به کرونا فکر کند. اگر فرد تب نداشته باشد اما علائم پوستی داشته باشد شاید خیلی مهم نبوده و مربوط به کرونا نباشد.
