این وضعیت تا حدودی شبیه صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله یا ETF است اما ساختار حقوقی آن‌ها با هم تفاوت دارد. کسانی که روش غیر مستقیم را انتخاب کرده باشند، سهام شرکت سرمایه‌گذاری استانی را در پورتفوی خود خواهند داشت.
جمع‌بندی
صحبت‌های مختلفی در مورد نحوه فروش سهام عدالت شنیده می‌شود و از ابتدای فرایند آزادسازی، اطلاعیه‌های متنوعی در این زمینه منتشر شده است. طبق آخرین مصوبه، افراد می‌توانند وکالت فروش 30 درصد از سهام عدالت خود را به بانک‌ها یا کارگزاری‌ها بسپارند. در این صورت، انتخاب سهم و زمان فروش به عهده کارگزار است (البته با هماهنگی ناظر بازار)، سهام طبق قیمت روز به فروش می‌رسد، مبلغ حاصل از فروش طبق قرار تعیین‌شده به حساب سهام‌دار واریز می‌شود. سهام‌دار حق دخل و تصرف در سهم‌های انتخابی برای فروش و زمان فروش نخواهد داشت.
خبرآنلاین نوشت: در سال 1385 در راستای اجرای طرح خصوصی‌سازی و کمک به افزایش رفاه اقشار کم‌درامد جامعه، طرح اعطای سهام عدالت آغاز شد. در این طرح، اقشار خاصی از جامعه دهک‌بندی شدند و مقداری از سهام شرکت‌ها و کارخانه‌های دولتی به آن‌ها اختصاص داده شد. سود سهام به صورت سالانه به حساب این افراد واریز می‌شد اما کنترلی روی خرید و فروش سهم‌ها نداشتند.
در حال حاضر با آغاز طرح آزادسازی، امکان مدیریت سبد سهام برای شهروندان فراهم شده است. در ادامه به بررسی جزئیات این طرح و نحوه فروش سهام عدالت می‌پردازیم.
چگونه مدیریت سهام عدالت خود را به عهده بگیریم؟
در طرح آزادسازی، دو روش به صاحبان سهام پیشنهاد شده است. شما می‌توانید مدیریت سبد سهام را شخصا به عهده بگیرید یا روش غیر مستقیم را انتخاب کنید و این فرایند را به شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی بسپارید.
در هر صورت هر دو روش بورسی هستند و از طریق بازار سرمایه انجام می‌شوند. در هر دو روش ممکن است با سود یا زیان مواجه شوید. روش مستقیم برای کسانی که با محیط بورس آشنا هستند، در این زمینه دانشی دارند یا نسبت به یادگیری مباحث بورسی علاقه دارند، مناسب‌تر است. کسانی که هیچ گونه آشنایی با این مباحث ندارند و وقت و علاقه‌ای هم برای یادگیری ندارند، با روش غیر مستقیم احساس راحتی بیشتری خواهند داشت.
نحوه فروش سهام عدالت چگونه است؟
از زمان مطرح شدن بحث آزادسازی، سوال بزرگ بسیار افراد این بود که چگونه و از چه زمانی می‌توانیم این سهم‌ها را به فروش برسانیم؟ تاکید مسئولان از ابتدای طرح آزادسازی این بوده است که اگر نیاز مالی فوری ندارید، برای فروش سهم‌ها اقدام نکنید. بعضی از سهم‌هایی که در این طرح به مردم اختصاص داده شده است، از جمله ارزشمندترین سهم‌های موجود در بازار هستند و به برندهای مهم ملی تعلق دارند. با این حال، اگر قصد فروش سهم‌ها را دارید باید به اطلاعیه‌هایی که در این زمینه ارائه می‌شود توجه داشته باشید.
آزادسازی سهام عدالت به تدریج انجام می‌شود. در ابتدا قرار بود پس از گذشت دو ماه از پایان مهلت انتخاب روش آزادسازی، درصدی از سبد سهام آزاد شود اما طی چند روز گذشته، اطلاعیه‌ای صادر شد که خبر از یک مصوبه جدید می‌داد.
طبق مصوبه شورای عالی بورس، سهام‌دارانی که قصد فروش قسمتی از سهام خود را دارند، می‌توانند از روز سه شنبه ششم خرداد 99 به شعب بانک‌هایی که در آن‌ها حساب دارند و شماره شبای آن حساب را به سازمان خصوصی‌سازی معرفی کرده‌اند، مراجعه کنند. با تکمیل فرم‌های مورد نیاز و تعهدنامه، امکان فروش 30 درصد از سهام فراهم خواهد شد. پس از پایان مهلت مقرر، بانک‌ها از طریق کارگزاری‌ها «به تدریج» برای فروش اقدام می‌کنند و مبلغ حاصل از فروش را، در قالب توافق‌شده به حساب سهام‌داران واریز خواهند کرد.
یک روش ساده‌تر برای فروش سهام عدالت، مراجعه به سامانه فروش سهام عدالت است. کسانی که روش مستقیم را برای مدیریت سهام خود انتخاب کرده باشند، می‌توانند به این سامانه مراجعه کنند و اقدام به فروش اینترنتی سهام عدالت خود نمایند. نیازی به داشتن کد بورسی نیست و حتی لازم نیست مشتری آگاه باشید. کافی است کد ملی و شماره تلفن همراه خود را وارد کنید. با توجه به لزوم فاصله‌گذاری اجتماعی و آنلاین بودن سامانه سهام عدالت کارگزاری آگاه به آدرس se.agah.com می توانید با مراجعه به این سایت اقدام به فروش سهام عدالت خود نمایید.
سهام‌داران دقت داشته باشند که فرایند آزادسازی هنوز کامل نشده است؛ بنابراین نمی‌توانند انتخاب کنند کدام سهم را بفروشند و کدام را نگه دارند. حجم 30 درصد اعلام‌شده به صورت یک پکیج به فروش خواهد رسید.
موارد زیر از جمله جزئیات فرایند فروش هستند:
· با انتخاب بانک یا کارگزاری برای فروش سهام عدالت، افراد دخل و تصرفی در سهام انتخابی برای فروش و زمان و قیمت فروش سهام نخواهند داشت.
· سهام با قیمتی که در لحظه فروش در بازار وجود دارد به فروش خواهد رسید.
· زمان فروش و سهامی که باید به فروش برسد را کارگزار با هماهنگی ناظر بازار انتخاب خواهد کرد.
· پس از انجام مراحل اعطای وکالت فروش نزد بانک یا کارگزاری، صاحب سهام عدالت حق تغییر و لغو آن را نخواهد داشت.
· تمامی هزینه‌ها، اعم از کارمزد و مالیات و ... به عهده صاحبان سهام است و از مبلغ حاصل از فروش کسر خواهد شد.
ارزش سهام عدالت چقدر است؟
مبلغ سهام عدالت، با توجه به دهکی که در آن قرار گرفته‌اید متفاوت خواهد بود. بعضی برگه‌های سهام یک میلیون تومانی و بعضی دیگر کمتر بوده‌اند. در هر صورت، ارزش آن‌ها در طول زمان به بیش از ده برابر افزایش پیدا کرده است. پیش‌بینی می‌شود ارزش این سهام در آینده بیشتر نیز بشود و به همین دلیل، تاکید مسئولان بر نگهداری این سهم‌ها است.
فروش سهام عدالت در روش غیر مستقیم
ابهامات زیادی در روش غیر مستقیم وجود دارد؛ زیرا در این جا مسئله واسطه‌هایی به نام شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی نیز مطرح می‌شود. این شرکت‌ها تا امروز نیز اختیار سهام عدالت را به دست داشته‌اند. پس از پایان مرحله انتخاب روش آزادسازی، سازمان خصوصی‌سازی اطلاعات را به شرکت سرمایه‌گذاری مرکزی می‌دهد، تعداد سهام‌داران مشخص می‌شود و شرکت‌های استانی پس از افزایش سرمایه وارد بورس یا فرابورس می‌شوند.
هر شرکت به یک نماد بورسی یا فرابورسی تبدیل خواهد شد و سهام آن قابلیت خرید و فروش خواهد داشت. با این اوصاف، سهام این شرکت‌ها در قالب عرضه اولیه به بازار ارائه می‌شود و سهام‌داران از سود عرضه اولیه نیز بهره‌مند می‌شوند.
