سلام نو – سرویس اقتصادی: این روزها زندگی در تهران و تمام نقاط کشور سخت‌تر از قبل شده و هر روز از این گفته می‌شود که بخش جدیدی از جامعه به زیر خط فقر رفته است. خط فقر یا آستانه فقر حداقل درآمدی است که برای زندگی در یک کشور یا شهر خاص در نظر گرفته می‌شود، هرچند خط فقر بین المللی نیز وجود که معیار آن دلار آمریکا است.
اما چه کسانی زیر خط فقر قرار دارند؟ کسانی زیر خط فقر در نظر گرفته می‌شوند که قادر به فراهم نمودن نیازهای اساسی خود، خصوصاً اولین نیاز که سلامت جسم و تغذیه مناسب است نباشند.
این روزها وضعیت خط فقر در ایران و تهران چگونه است؟ براساس بررسی‌های تازه مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی و گزارشی که این مرکز به مجلس جدید ارائه کرد، نرخ تورم بالا در سال‌های اخیر منجر به رشد قابل توجه خط فقر در شهر تهران و سایر نقاط کشور شده است.
آمارهای این مرکز نشان می دهد خط فقر خانوارهای چهار نفره در شهر تهران ظرف 2سال اخیر (سال های 97 و 98)، از 2.5 میلیون تومان به 4.5 میلیون تومان رسید یعنی 80 درصد افزایش یافت.
بر اساس گزارش «برآورد خط فقر در ۶ ماهه نخست سال» مرکز پژوهش های مجلس که در آذر 97 تهیه شد بالاترین خط فقر ماهیانه برای شهرستان تهران در سال 95برای یک خانوار چهار نفره دو میلیون و 76 هزار تومان محاسبه شده و در تابستان 97در حدود دو میلیون و ۷۲۸ هزار تومان برآورد شده است.
نکته قابل توجه این گزارش آن جا بود که خط فقر تهران تنها در تابستان 97 نسبت به بهار 97، در حدود ۳۰۰ هزار تومان برای یک خانوار چهار نفره افزایش داشته که این موضوع نشان‌دهنده قرار گرفتن افراد بیشتری در زیر خط فقر در سال 97 نسبت به سال‌های قبل بود.
حالا با گذشت مدت مشابه از سال 97 می‌بینیم که خطر فقر در تمام نقاط کشور تقریبا دو برابر شده رشدی که نسبت به رشد خط فقر رد سال 97 کمر شکن و غیرقابل باور است.
این در حالی است که بر اساس محاسبات غیر رسمی و قیمت اجناس مورد نیاز یک خانواده در بازار خط فقر برای یک خانواده چهار نفر در اردیبهشت 98 معادل چهار و نیم تا پنج میلیون میلیون تومان تخمین زده شده بود و با معادلات رسمی شکاف بسیاری داشت.
این اعداد عجیب و غریب در حالی به دست آمده که حقوق یک کارگر در سال 99 چیزی بین 2 تا 2.5 میلیون است و اگر در یک خانواده چهار نفره پدر و مادر کار کنند و اجاره ندهند به سختی به خط فقر می‌رسند. وقتی که اجاره نشینی به این جدول اضافه شود حتی با حقوق سه میلیون تومانی هم یک خانواده چهار نفره زیر خط فقر خواهد بود.
این در حالی است که به نظر می‌رسد شیوع کرونا و آثار اقتصادی آن جمعیت خط فقر را به شکل جهشی رشد می‌دهد. رئیس موسسه عالی پژوهش تأمین اجتماعی با تایید عوارض شدید اقتصادی کرونا از گسترش فقر در جهان و به ویژه خاورمیانه خبر داد، هرچند این جهش را در تمام نقاط خاورمیانه یک‌سان ندانست.
روزبه کردونی با اشاره به وضعیت ایران گفت: براساس محاسبات این موسسه بین المللی، جمعیت زیر خط فقر در ایران، ۶۰.۶ درصد رشد خواهند کرد و بیش از 1.5 برابر خواهد شد؛ براساس این گزارش، کشور‌های سوریه و عراق نیز از منظر میزان افزایش، وضعیتی مشابه ایران خواهند داشت.
به نظر می‌رسد تنها راه ممکن برای خروج از زیر خط فقر کاهش هزینه‌ها و البته چند شیفته کار کردن است. به طور مثال افزایش دور کاری می‌تواند در هزینه‌های کارگر و کارفرما صرفه جویی قابل ملاحظه‌ای داشته باشد، کاهش هزینه‌ای که البته نباید به افزایش فشار به کارگر منجر شود. از طرف دیگر چند شیفته کار کردن هم راهکار قدیمی خروج از فشار مالی است، البته اگر کاری برای شیفت دوم پیدا کنید.
