عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با اشاره به وجود تفاوت در الگوهای اپیدمی بیماری کووید ۱۹ در کشورهای مختلف گفت: در کشور ما، "تب" شاخص چندان مهمی برای شناسایی بیماری نیست و بیماری ۴۰ درصد مبتلایان با تب آغاز می‌شود، در حالی که در چین بیماری ۷۵ درصد مبتلایان با تب شروع شده است.
ایسنا نوشت: دکتر حمید سوری - دکترای تخصصی اپیدمیولوژی با بیان اینکه گذاشتن تب سنج جلوی در فروشگاه‌ها و ادارات برای تشخیص بیماران در کشور ما چندان موثر نیست، تاکید کرد: باید الگوهای ابتلا در کشور شناسایی شده و از افراد جامعه بر اساس این الگوها محافظت شود.
وی با بیان اینکه یکی از مهم‌ترین شاخص‌های تشخیص کرونا در کشور ما میزان غلظت اکسیژن در خون است، افزود: در کشور ما ۶۰ درصد بیماران هنگام ابتلا، غلظت اکسیژن خون‌شان پایین‌تر از ۹۳ درصد می‌شود؛ این درحالی است که در چین تنها ۱۴ درصد مبتلایان دچار کاهش غلظت اکسیژن در خون می‌شوند.
عوامل تاثیرگذار در طول مدت اپیدمی
این اپیدمیولوژیست درباره عوامل موثر در طول مدت اپیدمی‌ها توضیح داد: طول مدت اپیدمی‌ها به قدرت، سرعت انتشار و میزان عفونت زایی عامل بیماری زا، تمهیدات انسان‌ها و امکانات و فرصت‌های جامعه برای مقابله با بیماری بستگی دارد.
وی با اشاره به اهمیت طول مدت اپیدمی و شدت آن افزود: شدت اپیدمی به معنای تعداد مرگ و میر و بستری‌هایی است که بر اثر بیماری رخ می‌دهد، برای مثال درمورد آنفولانزای فصلی ابتلا بسیار زیاد است، اما شدت بیماری به قدری نیست که باعث بستری تعداد زیادی از افراد شود و ظرفیت بالقوه بالایی برای مرگ و میر و آسیب‌های اقتصادی و اجتماعی ندارد.
سوری افزود: بنابراین طول دوره اپیدمی به عوامل مختلفی بستگی دارد. به همین خاطر در بعضی از کشورها مانند کره جنوبی مدت اپیدمی کووید ۱۹ کوتاه‌تر است، اما در برخی جوامع مانند ایتالیا و یا ایران اپیدمی ماه‌ها طول می‌کشد.
وی درباره علت تفاوت در طول مدت اپیدمی‌ها توضیح داد: ممکن است تفاوت در نوع مداخلات، سرعت عمل و یا شدت عمل در اعمال مداخلات و همچنین ماهیت عامل بیماری‌زا در کشورهای مختلف با یکدیگر باعث تفاوت در طول مدت اپیدمی باشد.
اگر وضعیت جامعه عادی شود اپیدمی سال‌ها به طول می‌انجامد
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با بیان اینکه به علت بالا بودن سرعت انتشار کووید ۱۹ تقریبا هیچ نقطه غیرآلوده ای در کره زمین باقی نمانده است، گفت: زمانی می‌توان این اپیدمی را خاموش کرد که هرچقدر سریع‌تر میزان مولد پایه را کاهش دهیم، یعنی میانگین افرادی که از یک فرد در طول دوره بیماری مبتلا می‌شوند را به کمتر از یک برسانیم. اگر بخواهیم وضعیت جامعه را به حالت طبیعی و عادی رها کنیم ممکن است اپیدمی خیلی طولانی شده و حتی سال‌ها به طول انجامد.
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی ادامه داد: بعضی از عوامل بیماری زای ویروسی دچار موتاسیون(جهش) می‌شوند و این مسئله هم از عواملی است که در طول مدت بیماری‌ها نقش دارد.
سوری افزود: برخی از اپیدمی‌ها مانند آبله و یا سرخک، طول مدت اپیدمی کوتاه‌تری دارند، زیرا اگر کسی به آن‌ها دچار شود، تا آخر عمر نسبت به آن مصون می‌شود اما در مورد ویروس‌هایی مانند سارس، مرس و یا کووید ۱۹ هنوز نمی‌دانیم که فرد در صورت ابتلا چه مدت نسبت به آن مصون می ماند. البته گزارش های پراکنده ای نسبت به ابتلای مجدد افراد به کووید ۱۹ گزارش شده است، اما هنوز قطعی نیست.
وی درباره اثر وضعیت کشورهای مختلف بر روی شرایط اپیدمی سایر کشورها توضیح داد: حل مشکل پاندمی کووید ۱۹ از محدوده شهر، استان و کشور فراتر است و یک مشکل جهانی است که نیاز به هماهنگی و همکاری بین المللی دارد.
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی اضافه کرد: حتی اگر در کشوری یک مورد بیماری یافت نشود، هر روز و ساعت این احتمال وجود دارد که بیماری از خارج کشور وارد شود، مگر اینکه کشوری خود را کامل ایزوله کند و کسی را به کشور راه ندهد و حتی واردات را نیز محدود کند که تقریبا غیر ممکن است.
چه زمانی اپیدمی خاموش شده تلقی می‌شود؟
سوری در ادامه یادآور شد: زمانی اپیدمی خاموش شده تلقی می‌شود که دو دوره از اپیدمی بگذرد و مورد جدیدی گزارش نشود، مثلا دوره بیماری کووید ۱۹ حدود دو هفته است، یعنی اگر چهار هفته هیچگونه ابتلای جدیدی ( منظور بستری و مرگ نیست) گزارش نشود، اپیدمی خاموش تلقی می‌شود. از نظر علم اپیدمی منطقه‌ای سفید محسوب می‌شود که دو دوره از بیماری گذشته باشد و مورد جدیدی دیده نشود.
جامعه بعد از کنترل اپیدمی نباید به حال خود رها شود
وی درباره راه‌های سالم ماندن جامعه پس از خاموشی اپیدمی اظهار کرد: بعد از کنترل اپیدمی در جامعه یا همان دوره پست اپیدمی، نباید جامعه به حال خود رها شود، بلکه باید اندازه‌های بروز بیماری مرتب گزارش شود و تمهیدات لازم برای مراقبت از جامعه اتخاذ شود؛ یعنی ممکن است تا چند سال مجبور شویم هر شخص جدیدی که وارد کشور می‌شود را کنترل و در صورت الزام قرنطینه کنیم تا جامعه مصون باقی بماند. در غیر این صورت شانس شیوع مجدد اپیدمی وجود دارد.
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در پایان با بیان اینکه وقوع موج‌های بعدی کرونا به میزان سرعت انتشار بیماری بستگی دارد، گفت: هرچقدر فاصله گذاری اجتماعی کمتر رعایت شود، تعداد کسانی که به طور متوسط مبتلا می‌شوند، بیشتر خواهد بود.
