بیش از یک هفته از زمین‌لرزه‌ه‌ای که بامداد روز جمعه، 19 اردیبهشت ماه تهران را لرزاند گذشت و طی این مدت احتمالا باز هم خطر همیشگی زلزله تهران به فراموشی رفته است. موضوعی که معاون آموزش و مشارکت‌های مردمی سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران تا حدودی آن را طبیعی می‌داند و در عین حال معتقد است که نقاط امن محلات جزو مواردی است که ساکنان هر محله باید آن را به خاطر بسپارند.
حیدر کلهری، با اشاره به فراموش شدن زلزله در میان مردم گفت: واقعیت این است که نباید انتظار داشته باشیم که مردم مانند لحظه وقوع زلزله در استرس و وحشت دائمی باشند و طبیعی است که بعد از مدتی نگرانی‌ها بابت آن کاهش پیدا کند. اما این کاهش نگرانی‌ها نباید منجر به فراموشی یکسری موارد شود. مردم باید در عین اینکه زندگی روزمره خود را سپری می‌کنند یک سری هوشیاری‌ها و آمادگی‌ها نسبت به زلزله نیز داشته باشند.
وی ادامه داد: شیوه صحیح پناه‌گیری و اقدام در هنگام زلزله، حساسیت نسبت به ایمنی و چیدمان اجزا و اسباب خانه و ... از جمله این موارد است و در این میان به خاطرسپردن نقاط تخلیه امن اضطراری در هر محله نیز امر مهمی است که ساکنان هر محله باید آن را به خاطر بسپارند.
معاون سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران درباره فرآیند تخلیه امن اظهارکرد: تخلیه امن فرایندی است که در آن افراد یک منطقه یا محله که در معرض خطر قرار دارند یا حادثه ای برای آنان رخ داده است، در نقاط امنی که از قبل تعیین و معرفی شده و امکانات و خدمات مورد نیاز افراد پناهجو در آنها آماده شده، مستقر می‌شوند. در واقع اینطور می‌توان گفت که تخلیه امن بخشی از مرحله پاسخگویی و واکنش اضطراری در چرخه مدیریت بحران محسوب میشود.
وی ادامه داد: معمولأ پس از وقوع زمینلرزه یا در زمانی که خطر وقوع زلزله احساس میشود، به منظور ایجاد شرایط امن برای ساکنان و شهروندان و خارج کردن آنها از شرایط خطرناک و اجتناب از خطرات ناشی از پس‌لرزه‌ها یا مخاطرات ثانویه نظیر آتش سوزی، باید عملیات تخلیه امن به مرحله اجرا گذاشته شود. تخلیه امن می‌تواند به صورت خودجوش و یا بنا به درخواست مسئولان ذیربط انجام شود. به‌عنوان مثال در مواقعی که زلزله رخ داده و ساختمان‌ها آسیب دیده‌اند یا هنگامی که چند زلزله خفیف رخ می‌دهد که قابل احساس باشند، مردم معمولأ خودبه خود نسبت به تخلیه اماکن مسکونی خود اقدام خواهند کرد. همچنین در مواقعی نیز که مسئولان لزوم انجام تخلیه امن را بنا به دلایل فوق تشخیص دهند، آن‌گاه فرمان تخلیه امن را صادر خواهند کرد و می‌توان از این نقاط استفاده کرد.
کلهری درباره اینکه تا چه زمان باید در مراکز تخلیه امن حضور داشت، گفت: پناهجویان در مراکز تخلیه از امکانات اولیه به منظور تأمین نیازها و احتیاجاتشان به مدت 72 ساعت برخوردار خواهند بود. گاهی ممکن است بعد از یکی دو ساعت فرد محل را ترک کند و گاهی هم ممکن مدت زمان بیشتری در این محل حضور داشت.
وی درباره مسیر دسترسی به نقاط امن نیز گفت: مسیر تخلیه، امن ترین مسیری است که از طریق آن ساکنان یک محله می‌توانند به سرعت و سلامت به مرکز تخلیه امن رفته و در آن مستقر شوند. این مسیرها باید قبل از وقوع بحران در واحد همسایگی شناسایی شده و ایمنی آنها مورد بررسی قرار گیرند.
معاون آموزش و مشارکت‌های مردمی سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران با بیان اینکه برای برنامه ریزی و انجام تخلیه امن موارد متعددی باید مدنظر قرار بگیرد، گفت: مسئولان تخلیه امن باید از قبل نسبت به موارد انجام تخلیه امن، معیارهای صدور دستور و فرایند آن آشنایی داشته باشند. مهمترین دلایلی که تخلیه امن ضرورت پیدا می‌کند هم می‌تواند شامل این موارد باشد: هنگامیکه وقوع زلزله منجر به آسیب‌دیدگی ساختمان‌ها و منازل مردم شده باشد، هنگامی که خطر بالقوهای مانند احتمال وقوع آتش‌سوزی، نشت مواد خطرناک یا وقوع مخاطرات زمین‌شناختی نظیر زمین لغزش وجود دارد و توسط مقامات و افراد مسئول اعلام شود، هنگامی که احتمال فروریختن ساختمان‌هایی که ممکن است در حین زلزله آسیب‌دیده باشند در اثر وقوع پس‌لرزه وجود داشته باشد، زمانی که نگرانی از وقوع یک زلزله بزرگ پس از رویداد چند زلزله کوچک وجود داشته باشد.
کلهری در مورد سوله‌های مدیریت بحران نیز گفت: سوله‌های بحران پایگاه‌های پشتیبانی محسوب می‌شوند و محلی برای حضور مردم نیستند. در این سوله‌ها اقدامات پشتیبانی و ارائه خدمات به مردم در صورت بحران ارائه خواهد شد و به همین دلیل مردم نباید در این سوله‌ها حاضر شوند.
وی درباره نقاط امن نیز گفت: نقاط امن در حدود 350 محله از شهر تهران، شناسایی و به‌روی نقشه همان محل بارگزاری شده است. ضمن اینکه برخی از این نقاط نیز آشکار سازی شده و با نصب تابلو و علامت قابل رویت و شناسایی است. در مجموع بیش از 1000 نقطه امن در تهران از سوی سازمان مدیریت بحران شهر تهران شناسایی شده و شهروندان برای اطلاع از نقاط امن محله خود می‌توانند به آدرس http://tdmmo.tehran.ir/default.aspx?tabid=1062 (کلیک کنید) مراجعه کرده و با انتخاب منطقه شهرداری و محله سکونت خود نقاط امن را روی نقشه مشاهده کنند.
معاون سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران از مردم خواست که نزدیکترین نقاط امن به خانه، محل کار، مدرسه، دانشگاه و ... را پیدا کرده و آن را به خاطر بسپارند در هنگام بحران در آن نقطه حاضر شوند.
