برخی رسانه‌های آمریکایی به نقل از مقام‌های ارشد واشنگتن گزارش داده‌اند که این کشور شماری از نیروهای سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) را به عنوان بخشی از توافقنامه صلح با طالبان از پایگاه‌های نیروهای آمریکایی در افغانستان خارج می‌کند.
به گزارش سلام نو، نیویورک‌تایمز در گزارشی نوشت، به رغم آن که افزایش نیروهای سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) بخشی از برنامه واشنگتن برای دوره پس از خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان بوده است اما اخیرا واشنگتن در پی درخواست رهبری طالبان و برای کاهش خشونت‌ها تصمیم به خروج این مأموران از افغانستان گرفته است.
تصور می‌شود که چند صد کارمند و پیمانکار سیا در افغانستان مستقر باشند؛ تعداد آنها اغلب در حال تغییر است اما بزرگ‌ترین حضور این سازمان در خارج از منطقه واشنگتن تلقی می‌شود.
در این گزارش ادعا شده است، مأموران سیا در دو دهه گذشته، در افغانستان برخی از گروه‌های مسلح محلی را برای مبارزه با القاعده و شبکه حقانی تجهیز و آموزش داده است.
نیویورک‌تایمز نوشته که هیأت مذاکره‌کننده طالبان بر خروج نیروهای سازمان سیا در جریان مذاکرات با آمریکا اصرار داشته‌اند. خروج بخشی از مأموران سازمان سیا در جهت کاهش خشونت‌ها و اقناع طالبان در راستای روند جاری صلح است.
در مذاکرات ۱۸ ماهه میان طالبان و آمریکا که منجر به امضای توافقنامه موسوم به «آوردن صلح به افغانستان» شد، هیأت طالبان بر کاهش مأموران سیا همزمان با سربازان آمریکایی تأکید داشتند که طرف آمریکایی مقاومت نشان می‌داد.
نیویورک‌تایمز به نقل از مقام‌های فعلی و پیشین در واشنگتن نوشته که یکی از گزینه‌ها، جابجایی مأموران سازمان سیا در مقر سفارت آمریکا در کابل است تا همچنان به فعالیت خود ادامه دهند؛ گزینه‌های دیگر نیز تحت بررسی است.
سابقه طولانی سیا در جنگ افغانستان
سازمان سیا سابقه طولانی در جنگ افغانستان دارد و در دهه ۱۹۸۰ برای حمایت از «مجاهدین» در برابر هجوم نیروهای شوروی به افغانستان، فعالیت گسترده تحت پوشش این سازمان موسوم به «عملیات سایکلون» را با هزینه حدود ٥ میلیارد دلار انجام داد که یکی از بزرگ‌ترین و گسترده‌ترین عملیات تحت پوشش اطلاعاتی سیا تا آن زمان بود.
زبیگنیف برژینسکی، مشاور امنیت ملی در دولت جیمی کارتر گفته بود که عملیات سازمان سیا در افغانستان از ٣ ژوئیه یعنی شش ماه پیش از هجوم نیروهای شوروی به افغانستان در ٢٤ دسامبر ١٩٧٩ آغاز شده بود.
اگرچه دردهه ۱۹۸۰، سازمان سیا دخالت مستقیم در توزیع کمک‌ها به «مجاهدین» نداشت اما تعداد انگشت‌شمار مأموران سیا مرتبا از منطقه بازدید می‌کردند.
این گزارش مدعی است، از سال ۲۰۰۱، سازمان سیا در افغانستان به طور موازی و جدا از ارتش آمریکا برای تعقیب افراد القاعده و طالبان و پس از سال ۲۰۱۴، اعضای داعش، نیروهای شبه‌نظامی افغان را استخدام، تجهیز، آموزش و اعزام کرده است. با آن که این نیروها در ظاهر به نام نیروهای ریاست امنیت ملی افغانستان هستند اما خارج از چارچوب معمول، فرماندهی نیروهای امنیتی افغانستان و تحت فرماندهی عملیات تحت پوشش سازمان سیا عمل می‌کنند. این نیروها به پشتیبانی لجستیکی و هوایی ارتش آمریکا متکی هستند. هلی‌کوپترهای آمریکایی نقل و انتقال این نیروها را در جریان عملیات‌ها و حتی در مواردی خارج از عملیات‌های مشترک انجام می‌دهند.
حضور نیروهای سازمان سیا بخشی از قابلیت عملیاتی آمریکا برای تضمین اجرای توافق صلح تصور می‌شد. دیوید پترائوس، رئیس پیشین سازمان سیا که فرماندهی نیروهای آمریکایی در افغانستان را نیز در اوایل دهه ۲۰۱۰ برعهده داشت اخیرا در مقاله‌ای در مجله فارن پالیسی نوشت که با این روند، موافقتنامه آمریکا به جای تداوم حضور در ائتلافی با افغان‌های همفکر، درصدد تبدیل طالبان به عنوان تضمین‌کننده اصلی منافع آمریکا است.
از طرف دیگر، فعالیت شبه‌نظامیان تحت نظر سازمان سیا توسط نهادهای حقوق بشری متهم به نقض حقوق بشر و محاکمه صحرایی شده‌اند.
دیده‌بان حقوق بشر اکتبر سال گذشته در گزارشی بر اساس مصاحبه با قربانیان و شاهدان در ولایت‌های مختلف افغانستان دریافت که این نیروها تخطی‌های جدی از جمله کشتن غیرنظامیان در جریان عملیات‌های شبانه را مرتکب شده‌اند. در گزارش دیدبان حقوق بشر از این برخوردهای فراقانونی به عنوان «محاکمه صحرایی» یاد شده و برخی از این تخطی‌ها «جرایم جنگی» دانسته شده است.
ایسنا/
