مفهوم عمومی تر نیز نسبت به قانون وجود دارد در واقع هر چیزی که رفتار انسان ها را نسبت به یکدیگر تنظیم و تعریف کند قانون نام دارد. این دستور العمل ها میتواند در خصوص قوانین فیزیکی باشد که بر انسان تأثیر می گذارد یا بخشنامه های اخلاقی یا قانونی باشد که دولت یا قدرت فراتر یک کشور آن را به شیوه های گوناگونی وضع نماید.
منظور از قانون قواعد کلی است که بهطور یکسان بر یک سلسله امور را شامل می شود. برای مثال قانون عرضه و تقاضا در اقتصاد و یا قانون جاذبه در علوم طبیعی.
قانون در ایران در واقع قواعدی است که با رعایت سلسله مراتب معین از طرف قوه مقننه وضع می شود و شامل مصوبات قوه مقننه و دولت می باشد.
باید گفت که تخلف از قوانین و مقررات کشور جایز نیست و گناه محسوب میگردد، جز در مواردی که خود قانونگذار یا مسئولان مربوطه مسامحه کرده و عملاً آن قانون را قانونی نمیدانند که نباید به هیچ وجه از آن تخطی کرد؛ یعنی در مواردی بشود نسبت به آن قانون مسامحه کرد.
پاسخ دفاتر مراجع عظام تقلید نسبت به این سوال در زیر آمده است:
حضرت آیت الله العظمی خامنهای (مد ظله العالی):
به طور کلی رعایت قوانین و مقررات لازم و تخلف از آن جایز نیست.
حضرت آیت الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی):
مخالفت قانون فی حد ذاته حرام نیست، ولی حضرت آیه الله آن را اجازه نمیدهند، مگر در حدودی که دولت و مسئولان مربوطه عملاً مسامحه میکنند.
حضرت آیت الله العظمی شبیری زنجانی (مد ظله العالی):
در فرض سوال، اگر خود قانونگذار، منع نکرده باشد، مانعی ندارد، در غیر این صورت بنا بر احتیاط رعایت شود.
حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی (مد ظله العالی):
بهطور کلی مقررات دولتی که مخالفتی با شرع ندارد، تخلف از آن جایز نیست.
حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی):
باید مقررات راهنمایی را رعایت نماید.
حضرت آیت الله العظمی نوری همدانی(مد ظله العالی):
تخلف از قوانین نظام اسلامی شرعاً جایز نیست.
حضرت آیت الله هادوی تهرانی (دامت برکاته):
رعایت قوانین و مقررات الزامی جمهوری اسلامی ایران شرعاً واجب است؛ بنابراین در فرض سوال، فرد مرتکب معصیت شده است و باید توبه کند و توبه در این موارد یعنی اولاً تصمیم بگیرد که دیگر مرتکب آن خلاف نشود و ثانیاً ضرر یا خسارات احتمالی ناشی از رعایت نکردنش را جبران کند.
بنابراین پیروی از قوانین کشور لازم است مگر اینکه برای فردی مصونیتی نسبت به عدم اجرا آن قانون دیده شده باشد و این برای یک فرد یا مجموعه ای از افراد صدق می کند نه همه جامعه. لیکن با رعایت قوانین و مقررات علاوه بر بهبود زندگی اجتماعی خود، موجب تشکیل اجتماع سالم تری نیز باشیم.