سلام نو – سرویس سیاسی: کرونا امروز نیز مثل روزهای گذشته جان بسیاری را گرفت از جمله جان فریبرز رئیس دانا، اقتصاددان و فعال سیاسی چپ با سابقه ایران را.
این چهره شناخته شده اقتصاد و مطبوعات ایران در حالی امروز در سن هفتاد و یک سالگی و در بیمارستان تهرانپارس درگذشت که از شش روز پیش در بیمارستان بستری شده بود.
فریبرز رئیس دانا در کنار چهره‌هایی چون سید هادی خسروشاهی، محمد میر‌محمّدی، فاطمۀ رهبر، حسین شیخ‌الاسلام، دکتر موسی زرگر، سید هاشم بطحایی، دکتر محمد‌رضا راه‌چمنی، دکتر اسماعیل یزدی و عفت موسوی از جمله چهره‌های سرشناس سیاسی است که در مدت اخیر به علت ابتلا به کرونا در گذشتند.
فریبرز رئیس دانا خان‌زاده، دانش‌آموخته دکتری اقتصاد از مدرسه اقتصاد و علوم سیاسی لندن و خوشتیپ و خوش مشرب بود و تمام ویژگی‌ها برای این که یک اقتصاددان لیبرال جذاب باشد را داشت، با این همه تا آخرین لحظه یک سوسیالیست پرشور، دلسوز و شریف بود که دغدغه کارگران را داشت.
مصداق اپوزسیون نجیبی بود که بارها گفته بود نه قدرت می‌خواهد، نه ثروت و نه جاسوسی می‌کند، بلکه آرمان‌خواهی است که برای رسیدن به آرمانش تلاش می‌کند. او کمونیست را قبول داشت، اما آن را بی عیب و نقص نمی‌دانست. او معتقد بود مسئله اصلی امروز ایران و جهان بی‌عدالتی است و هر کس به هر آرمانی باور دارد باید علیه بی‌عدالتی فعالیت کنند و نظم حافظ بی‌عدالتی به هم بریزند.
شرافت و صداقت و اعتقادش به آرمانش چنان درخشان بود که حتی سخت‌ترین مخالفانش را به تمجید از او و تلاش‌های بدون توقفش وا می‌داشت.
این استاد دانشگاه تهران نویسنده بیش از پانزده جلد کتاب درباره مسائل اقتصادی و سیاسی بود که از آن میان می‌توان به «آزادی و سوسیالیسم»، «اقتصاد سیاسی توسعه» و «منش روشنفکری» اشاره کرد. او هم‌چنین دستی در شعر داشت و عضو شناخته شده کانون نویسندگان بود.
رئیس دانا منتقد جدی دولت‌های پس از انقلاب به ویژه دولت محمود احمدی‌نژاد و حسن روحانی بود. او حتی برخلاف عموم تحلیلگران اقتصادی به ورود هیئت‌های اقتصادی خارجی به کشور خوشبین نبود و می‌گفت: اقتصاد ایران در گروگان گروه های خاص است و تنها دست به دست می‌شود.
او به شیوه اجرای طرح هدفمندی یارانه‌ها توسط دولت احمدی‌نژاد اعتراض کرده بود که منجر به بازداشت شبانه‌اش در آذر 1389 و درست شب اجرای قانون هدفمندی شد. دادستان وقت تهران دلیل بازداشت را این دانسته بود که در زمان اجرای چنین طرح بزرگی کسی حق ندارد اخلالی در نظم امور ایجاد کند.
او در مصاحبه آن شب خود با بی.بی.سی گفته بود: «دولت آقای احمدی‌نژاد از طریق شوک درمانی وارد نشده از طریق توهّم درمانی وارد شده. یارانه‌ها را در واقع و به تدریج و قطعه قطعه حذف کرده‌اند و حالا دارند به جای آنها مقداری پول به حساب مردم می‌ریزند تا از توهّم پولی مردم محروم استفاده کنند. دولت‌های هاشمی و خاتمی هم می‌خواستند یارانه‌ها را حذف کنند اما توان و نیروی نظامی نداشتند. من از یارانه برای طبقات محروم دفاع می‌کنم اما این جور که یارانه‌ها را قطع کنی و به جای آن پولی بدهی به رفاه همگانی نمی‌انجامد.»
او سوسیالیستی شریف بود که با وجود علاقه به کمونیست هرگز به ستایش از استالینیسم نیافتاد و ازآزادی و حقوق بشر نیز دفاع کرد. پیش از آن که اولویتش چپ یا راست باشد دغدغه انسان داشت و همین او را قابل ستایش می‌کرد.
درگذشت فریبرز رئیس دانا خاموش شدن چراغ دیگر از گذشته است، چراغی که نگاه به او و حرف زدن با او آرمان مردم در دهه‌های پیش را به خاطر می‌آورد و شور سال‌های مبارزه با رژیم پهلوی و پیروزی انقلاب را تداعی می‌کرد. او مردی که علاقه خاصش به انسان و دردمندی کم نطیرش نسبت به فرودستان تا همیشه الهام بخش باقی می‌ماند، چیزی که این روزها در میان چپ و راست و هر گرایش دیگری کم‌یاب است.
