نقد فیلم «مارمولک» به بهانه پخش در شبکه نمایش خانگی / مارمولک؛ روایت ضد قهرمانی که قهرمان شد

سلام نو - سرویس فرهنگ و هنر : مارمولک اثری کمدی به تهیه کنندگی منوچهر محمدی، کارگردانی کمال تبریزی و به قلم یکی از بهترین فیلمنامه‌نویسان سینما و تلویزیون یعنی پیمان قاسم خانی است.

این کمدی پرحاشیه در سال ۸۳ اکران شد ولی به اتهام توهین به روحانیت، خیلی زود از پرده‌های سینما پایین کشیده شد، متاسفانه درباره‌ی این فیلم خیلی تندروی شد به حدی که عوامل تولیدی این اثر ادعا کرده‌اند که به خاطر این فیلم چندین تماس تهدیدآمیز با آن‌ها شده است، حتی به حدی فشارها زیاد بوده که پیمان قاسمخانی فیلمنامه نویس اثر به توصیه‌ی تهیه‌کننده در جلسات پرسش‌ و پاسخ فیلم شرکت نمی‌کرده.

نکته‌ی قابل توجه این است که مارمولک با توجه به نقد‌ها و فشار‌هایی که بر آن متحمل بود بدون سانسور در جشنواره فجر اکران شد، مارمولک جایزه‌ی بهترین فیلمنامه را برای قاسمخانی به ارمغان آورد و پرویز پرستویی هم فقط توانست نامزد بهترین بازیگر مرد شود.

نقد‌ها از مارمولک خیلی عجیب بود. عده‌ای فیلم را کاملا رد می‌کردند و مبتذل می‌دانستند اما در مقابل آن‌ها عده‌ای نیز فیلم را مدافع روحانیت دانسته و تقدیسش می‌کردند‌‌، جالب این بود که روحانیت در هر دو جبهه حضور داشتند، از بزرگترین مدافعان مارمولک می‌توان از مقام معظم رهبری و سیدمهدی شجاعی یاد کرد و از مخالفان آن نیز می‌شود از حسن روحانی و حجت‌الاسلام والمسلمین پناهیان نام برد.

روحانی در همان دوران در جلسه‌ای به تبریزی گفت این فیلم باید توقیف شود، پناهیان نیز در یکی از صحبت‌هایش به قدری تند ‌رفت که به حامیان این فیلم هم توهین کرد که این خیلی بحث‌برانگیز بود، در آن زمان حسن روحانی دبیر وقت شورای عالی امنیت ملی بود.

مقام معظم رهبری درباره‌ی مارمولک فرمودند: اگر این فیلم درست درک می‌شد با آن مخالفت نمی‌شد و بعد از دفاع رهبری از مارمولک، استقبال‌ها از آن به شدت افزایش یافت، بااینکه مارمولک زود از پرده‌های سینما پایین آمد اما فروش چشم گیری داشت و نسخه‌ی ویدیوئی‌اش تا به امروز منتشر نشده اما نسخه‌ی قاچاقش بعد از اکران به دست مردم رسید.

داستان مارمولک یک اقتباس درست از ما فرشته نیستیم با بازی رابرت دنیرو است، مارمولک انقدر در داستان موفق ظاهر شد که در ترکیه تصمیم به تولید سریالی با همین مضمون و نام گرفته‌اند که گفته می‌شود حق مولف را نیز به گروه مارمولک پرداخت کرده‌اند، کمال تبریزی در سال ۹۵ از احتمال تولید مارمولک۲ صحبت کرد اما تا به امروز خبری مبنی بر تولید این اثر منتشر نشده است‌.

مارمولک داستانی بود که در طعنه به کسانی که مذهب را با نگاه خود و با سخت‌گیری فراوان به مردم تحمیل می‌کنند نوشته شد، مارمولک داستان زندگی رضا مارمولک زندانی فراری است نه یک روحانی، در ضمن وی رفتار درستش در آن روستا را مدیون رفتار زیبا و تاثیرگذار روحانیِ صاحب لباس بود تا جایی که حتی از حرف‌های ایشان نیز در صحبت‌هایش استفاده می‌کرد و این یعنی تبلیغ روحانیت و نه توهین به آن.

این کمدی به هیچ قشری توهین نمی‌کند. مارمولک نه از دین زدگی می‌گوید و نه اسلام و روحانیت را تخریب می‌کند بلکه از عده‌ای سخت‌گیر که همیشه بهشت را برای مردم دور از دسترس کرده‌اند ایراد گرفته، آن‌ هم در نهایت ادب و احترام که واقعا این کار قاسمخانی قابل تحسین و ستایش است، مارمولک از سادگی و انسانیت می‌گوید و با مهربانی از مهربانی حرف می‌زند.

فیلم جنجالی تبریزی اثری فاخر بود که به خاطر حرف‌های مهمی که می‌خواست بزند به قالب کمدی روی آورد، انتخاب تهیه‌کننده اثر منوچهر محمدی در نویسنده این فیلم به نظر بهترین و درست‌ترین تصمیم بود، پیمان قاسمخانی با رعایت خط قرمزها توانست اصل مطلب را بیان کند که این ظرافت و نکته سنجی قلم وی را نشان می‌دهد.

حال در دولت روحانی که از مخالفین سفت و سخت این فیلم بودند گویا قرار است نسخه‌ی رسمی ویدیوئی مارمولک منتشر شود که این هم خبر جالب و هم خوبی است.