سلام نو – سرویس اقتصادی: فرهنگ پرداخت مالیات در حالی در کشور ما جا نیفتاده که مالیات به عنوان یکی از اصلی ترین تامین کنندگان بودجه کشور نقش مهمی در توسعه کشور دارد.
به گزارش سلام نو، در شرایطی که تحریم های یکجانبه آمریکا و معضلات نفتی گریبان اقتصاد کشور را گرفته مقابله با فرار مالیاتی بیش از پیش واجب به نظر می رسد. به تعبیری مالیات به عنوان یکی از مهم ترین ابزارهای سیاست مالی در تنظیم فعالیت‌های اقتصادی از مهم ترین منابع برای تامین بودجه کشور است.
رئیس کل سازمان امور مالیاتی کشور در اواسط سال 96 رقم فرار مالیاتی را سالانه حداکثر ۳۰ هزار میلیارد تومان دانست. او همچنین گفته است: با استفاده از امکانات به کار گرفته شده توانسته ایم در سال گذشته پنج هزار میلیارد تومان مالیات از محل فرار مالیاتی جذب و به خزانه کشور واریز کنیم.
فرار مالیاتی در همه جای دنیا یکی از مهم ترین مشکلات نظام های مالیاتی جهان است. در کشور ما اما تا همین چند سال پیش خیلی کسی به آن توجه نمی کرد و حتی رسانه ها نیز کمتر به آن می پرداختند. در سال های اخیر با توجه به گسترش فضای اطلاع رسانی شاهد افزایش توجه ها به این مساله بوده ایم.
سال 93 علی عسگری، رییس وقت سازمان امور مالیاتی از فرار مالیاتی 250 هزار میلیارد تومانی خبر داد و در عین حال اظهار کرد می توان تا هفتاد درصد آن را مدیریت کرد. شمار زیادی از کارشناسان بر این باورند رقم حقیقی فرار مالیاتی قابل اعلام نیست چرا که در گام پیش از آن که شناسایی فرار مالیاتی هست به واسطه نقصان سیستماتیک امکان شناسایی وجود ندارد.
موسی الرضا ثروتی، عضو کمیسیون بودجه در این باره معتقد است: اقتصاددانان فرمولی دارند که در چارچوب آن فعالیت های اقتصادی و تولید ناخالص داخلی را در آن فرمول قرار می دهند و بر اساس آن میزان حجم نقدینگی در جامعه، میزان تولید ناخالص داخلی، میزان دریافت مالیات و حجم فعالیت های اقتصادی، تعداد شرکت های خصوصی و بنگاه های اقتصادی مشخص می شود، چقدر است. بر همین اساس مبلغی به عنوان دریافت مالیات به دست می آید. معاونت برنامه ریزی طبق همین فرمول هر سال میزان مالیات را مشخص می کند و افزایش می دهد.
اگر بخواهیم جانب انصاف را رعایت کنیم باید این نکته را یادآور شد که در سال 98 درآمدهای مالیاتی رشد قابل توجهی داشته اند. ۲۳۸ هزار میلیارد تومان از بودجه کشور در سال جاری را مالیات تشکیل داده است. برای تامین این منابع امسال شاهد اقدامات نسبتا خوبی در راستای اخذ مالیات بودیم. هرچند باز هم شاهد فرار مالیاتی سنگین بودیم و هستیم اما شاید اگر تحریم‌ها تا این اندازه به اقتصاد کشور فشار نمی آورد حداقل در زمینه مقابله با فرار مالیاتی عملکردی به مراتب ضعیف تر داشتیم.
گسترش نیافتن فرهنگ مالیاتی، نقص نظام مالیاتی در سیستماتیک کردن داده ها از مهم ترین دلایل فرار مالیاتی به شمار می روند. توسعه هر چه بیشتر دولت الکترونیک و ایجاد سیستم اطلاعاتی مناسب و کارا برای ساماندهی سیستم دریافت مالیات ها تا حد قابل توجهی فرار مالیاتی را کم می کند. در حال حاضر کم اظهاری در میان مودیان مالیاتی به صورتی که از راه های گوناگون تنها بخشی از درآمدها یا سود خود را نشان دهند مرسوم ترین راه برای فرار مالیاتی است.
آمارهایی که تاکنون در محافل اقتصادی مطرح شده نشان از آن دارد که تنها 40 درصد اقتصاد ایران مالیات می دهند و 40 درصد از پرداخت مالیات معاف هستند. 20 درصد اساسا مالیاتی پرداخت نمی کنند. به بیانی دیگر می توان گفت 40 درصد اقتصاد ایران مالیات می دهند.
