محمدجواد ظریف به آمریکا چراغ سبز مذاکره نشان داد یا نه؟

سلام نو – سرویس سیاسی: توئیت شب گذشته دونالد ترامپ خطاب به جواد ظریف و جواب ردش به مذاکره با ایران از همان ساعات اولیه جنجال ساز شد.

رئیس جمهور آمریکا در توئیتر خود با اشاره به آخرین سخنان جواد ظریف درباره مذاکره با آمریکا نوشت: "وزیر امور خارجه ایران می گوید ایران خواستار مذاکره با ایالات متحده است اما می خواهد که تحریم ها برداشته شود. نه، مرسی!"

همین نه مرسی ترامپ کافی بود تا رسانه‌های مخالف نظام و رسانه‌های مخالف دولت هم‌چون دو تیغه یک قیچی سروقت جواد ظریف بیایند و زمینه را برای تحت فشار گذاشتن او مهیا کنند.

رادیو فردا تیتر زد که ظریف گفته "حتی پس از ترور سلیمانی امکان مذاکره با آمریکا هست" و مخالفان داخلی دولت هم ظریف را متهم به سازشگری و پایمال کردن خون حاج قاسم کردند.

اما فارغ از جبهه گیری رسانه‌های مختلف، جواد ظریف واقعا چه گفت؟ ظریف در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه «آیا مذاکره با آمریکا را پس از ترور سردار سلیمانی غیرمحتمل می‌دانید؟» به اشپیگل گفت: خیر. من هرگز چنین امکانی را رد نمی‌کنم؛ به شرط آنکه آن‌ها رویکرد خود را تغییر دهند و واقعیات را به رسمیت بشناسند. از نظر ما مهم نیست که چه کسی در کاخ سفید می‌نشیند. چیزی که اهمیت دارد، نحوه رفتار آنهاست. دولت ترامپ می‌تواند گذشته‌اش را جبران کند، تحریم‌ها را بردارد و پای میز مذاکره بازگردد. ما کماکان پای میز مذاکره هستیم و آن‌ها میز را ترک کردند. آمریکا آسیب بزرگی به مردم ایران زده است. روزی که آن‌ها برای جبران کاری بکنند، خواهد آمد. ما صبر زیادی داریم.

در همین چند خط متوجه می‌شویم که جواد ظریف حرف نو و تازه‌ای نگفته و چیزی بیش از آن چه رئیس جمهور و رهبر انقلاب گفته‌اند بیان نکرده بلکه گفته در صورت جبران گذشته و برداشتن تحریم‌ها، آمریکا می‌تواند به برجام و میز مذاکره‌ای برگردد که ایران پیش از این بر سر آن نشسته بود.

وزیر امور خارجه ایران تنها بیان دیگری از سخنان رهبری در درس خارج فقه خود در 26 شهریور 1398 را داشت. رهبری در آن روز در بیانات پیش از آغاز درس خارج فقه گفتند:

اگر آمریکا حرف خودش را پس گرفت و به آن معاهده‌ی هسته‌ای‌ که نقض کرده بود برگشت و توبه کرد و شد عضو کشورهای معاهده‌کننده، آن وقت در جمع کشورهای معاهده‌کننده که شرکت میکنند و با ایران صحبت میکنند، او هم شرکت کند؛ بدون آن، هیچ گونه مذاکره‌ای در هیچ سطحی بین مسئولین جمهوری اسلامی و آمریکایی‌ها اتّفاق نخواهد افتاد.

رئیس جمهور حسن روحانی نیز پیش از این بارها گفت و تاکید کرد که اگر آمریکا از «مسیر غلط خود برگردد» و «توبه» کند ایران این «توبه» را می‌پذیرد.

حالا اما مخالفان جواد ظریف در حال تاختن بر او هستند و معتقدند او تک نفره در حال تحمیل برجامی دیگر بر نظام است. آن‌ها تاکید دارند از قطعنامه پایان جنگ تا برجام هر جا نامی از ظریف بوده نظام ضرر کرده و حالا او بار دیگر در حال ایفای چنین نقشی است.

این منتقدان دو آتشه‌ی انقلابی و ارزشی تکلیف این مسئله را مشخص نمی‌کنند که چنین چهره ضرر رسانی چطور چهار دهه در قلب دیپلماسی کشور حضور داشته، چند مذاکره مهم را هدایت کرده و حالا هم هدایت وزارت امور خارجه را به عهده دارد؟ وزارت خارجه‌ای که همه می‌دادند گزینه مورد تایید رهبری نامزد تصدی آن می‌شود.

این منتقدان غلیظ ظریف که معتقدند ظریف و دوستانش در حال طراحی دام برای نظام هستند احتمالا از ساختار سیاست خارجی کشور خبر ندارند و نمی‌دانند وزیر خارجه حتی اگر بخواهد نمی‌تواند یک قدم از مسیر تعیین شده توسط رهبری خارج شود و رهبری هم کسی نیست که سر انحراف از مسیر ترسیمی با کسی تعارف کند.

همان رهبری که در خرداد 88 گفتند نظر احمدی‌نژاد به نظرش نزدیک است چند سال بعد به صراحت و به تعبیر خودشان از پشت بلندگو گفتند حضور همان احمدی‌نژاد در انتخابات به صلاح خودش و کشور نیست.

چنین رهبری با سابقه چهل سال فعالیت در سطح اول سیاست و دیپلماسی کشور در وضعیتی قرار می‌گیرد که جواد ظریف بتواند خلاف سیاست‌های ابلاغ شده کار بکند و رهبری هیچ چیزی به او نگوید؟

به نظر می‌رسد این منتقدان دو آتشه باید صورت اشک بار رهبری و صورت از گریه سرخ جواد ظریف را به خاطر بیاورند و به حرف‌های هم‌راستای رهبری، رئیس جمهور و ظریف دقت کنند. شرایط بعد از شهادت حاج قاسم عوض شده و مسئولان ارشد ایران این را به خوبی می‌دانند و این مسئله را در تمام ملاحظات حتما لحاظ می‌کنند، حتی در بازگشت آمریکا به میز برجام و توبه احتمالی آن کشور.