سلام نو – سرویس بین الملل: روز جمعه حسن روحانی، رئیس جمهور ایران در توکیو به دیدار شنیزو آبه، نخست وزیر ژاپن رفت تا یکی از مهم‌ترین ملاقات‌ها را با همتای ژاپنی خود داشته باشد.
روحانی در حالی به ژاپن رفت که درخواست دیدار دوجانبه با آبه از سوی ایران ارائه و به سرعت نیز مورد موافقت قرار گرفت. این که حسن روحانی در اوج تحریم‌ها و در آستانه گام آخر عقب نشینی از برجام آن هم در حالی که بیشترین مشکلات داخلی و خارجی برای کشور وجود دارد به این سفر رفت اهمیت آن را بیش از پیش کرد و نظرها را به سمت توکیو جلب کرد.
بعد از ناکامی مکرون در به هم رساندن روحانی و ترامپ، برخی احتمال می‌دادند آبه بتواند بعد از یک نوبت ناکامی در میانجی‌گری بین ایران و آمریکا این دفعه کاری راه گشا بکند، اما حداقل تا این لحظه چنین اتفاقی نیافتاده، اما چرا چنین شد و قصد روحانی از سفر به ژاپن چه بود؟
حسام‌الدین آشنا، مشاور رئیس جمهور هدف سفر روحانی را شکست حصر ایران دانست، هدفی که بسیار گسترده است و مشخص نیست به چه مسئله‌ای اشاره دارد.
برخی رسانه‌ها هدف سفر را صحبت اولیه درباره مذاکره با آمریکا دانستند، برخی دیگر گفتند ایران دنبال آزاد کردن پول نفتش است و برخی دیگر نقل کردند که روحانی دنبال این است تا جلوی حضور نظامی ژاپن در خلیج فارس را بگیرد. تا اینجا اما محتوای اصلی مذاکرات دو طرف به طور دقیق مشخص نشده هر چند ظاهرا محورهای کلی مذاکرات بر مبنای همین مسائل بوده.
با این همه مهم‌ترین بخش مذاکرات آبه و روحانی پشت درهای بسته و به شکل خصوصی صورت گرفت، مذاکره‌ای که ظاهرا دلیل اصلی تماس هفتاد و پنج دقیقه‌ای آبه با ترامپ هم بود.
در این مذاکرات چه گذشت و آبه چه چیزی به روحانی گفت و چه جوابی شنید، مشخص نیست ولی احتمالا ژاپن دست پرتری نسبت به فرانسه داشت و شینزو آبه اختیارات بیشتری از ترامپ کسب کرده بود که توانست بعد از یک دور میانجی‌گری ناموفق بار دیگر ایران را به گفت‌وگو ترغیب کند.
امیر موسوی، دیپلمات پیشین ایران در مصاحبه با انتخاب پیشنهادات طرف ژاپنی را بهترین پیشنهاد ممکن تا این لحظه می‌داند و می‌گوید: در مقطع کنونی شاهد هستیم که از سوی شینزو آبه، نخست‌وزیر ژاپن پیشنهاداتی ارائه شده که حتی می‌توان از آن به عنوان بهترین پیشنهاد تاکنون یاد کرد.
او هر چند به طور مشخص به پیشنهادات آبه به روحانی اشاره نمی‌کند ولی در توصیف ساختار کلی آن می‌گوید: پیشنهادی بر این مبنا که تحریم‌ها لغو شود و محدودیت‌های هسته‌ایی، با مشابهت نزدیک به برجام بر تهران اعمال شود.
موسوی با اشاره به این که به نظر می‌رسد ژاپن تضمین‌هایی بیشتر از فرانسه را برای ایران ارائه کرده است افزود: به نظر می‌رسد پیرامون بحث مذاکره وارد «شور» شده‌ایم.
در چند روز گذشته مشابه این صحبت از سوی چهره‌های دیگری هم مطرح شده و جست و گریخته خبرهایی از جدی بودن پیشنهادات ژاپن هم به گوش می‌رسد. به ویژه این که نیروهای نزدیک به رادیکال‌های داخلی با ابراز نگرانی نسبت به مذاکرات با ژاپن اظهار نگرانی کرده و معتقدند آمریکا می‌خواهد از طریق ژاپن به غرب‌گرایان تنفس مصنوعی دهد، ترجمه این حرف این است که نیروهای رادیکال هم خبرهایی از اتفاقات مثبت کانال ژاپن شنیده‌اند.
کازوو تاکاهاشی، کارشناس در سیاست خاورمیانه و از اساتید برجسته دانشگاه آزاد ژاپن نیز از جمله کسانی است که معتقد است روحانی پیامی به ترامپ ارسال کرده مبنی به اینکه به مذاکره تمایل دارد. تاکاهاشی با توجه به سرعت شکل‌گیری دیدار روحانی و آبه معتقد است که این مساله نشان دهنده این است که ایرانی ها پیامی «فوری و مهم» داشتند که می خواستند به ترامپ برسانند.
برخی می‌گویند پیشنهاد اصلی ایران این است که فتوای رهبری درباره حرام بودن سلاح هسته‌ای در جمع کشورهای عضو برجام امضا شود تا هم آن‌ها به برجام بازگردند و هم زمینه مذاکره جدید مهیا شود، پیشنهادی که ظاهرا خبر جدید ایران برای آمریکا بوده.
باید صبر کرد و دید کاری که مکرون نتوانست در سازمان ملل و نیویورک به سرانجام برساند آبه می‌تواند انجام دهد و بالاخره رضایت ایران را برای دیدار با ترامپ جلب کند یا اینکه تمام مذاکرات محرمانه توکیو هم شکست می‌خورد؟
