سلام نو - سرویس فرهنگ و هنر : مهمترین جشنوارهٔ سینمایی ایران جشنوارهٔ فیلم فجر است که از سال ۱۳۶۱ تا به امروز هر ساله در بهمن ماه برگزار می شود، این جشنواره توسط بنیاد سینمایی فارابی و زیر نظر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برگزار می‌شود.
تا به امروز جشنواره رنگ سی و هفت دوره برگزاری را به خود دیده است و آخرین دوره آن نیز در بهمن ماه سال ۱۳۹۷ برگزار شد.
جشنواره فیلم فجر جایگزینی برای جشنواره بین‌المللی فیلم تهران محسوب می شود و بعد از انقلاب اسلامی ایران، با تعطیلی جشنواره بین المللی تهران بعد از ۴ سال جشنواره فیلم فجر، همزمان با روزهای دهه فجر جایگزین آن شد.
در بخش جوایز از دوره پنجم به برندگان «لوح زرین» اهدا شد و عنوان «سیمرغ» از هفتمین دوره جشنواره به صورت جدی مطرح گردید که تا امروز ادامه داشته‌است و در حال حاضر «دیپلم افتخار» دیگر جایزه جشنواره فیلم فجر است.
۱- دوره اول جشنواره فیلم فجر
زمان برگزاری : بهمن ۱۳۶۱
دبیر جشنواره : حسین وخشوری
بهترین فیلم : هیچ فیلمی برگزیده نشد.
توضیحات :
اولین دوره جشنواره بین المللی فیلم فجر مقارن با جنگ ایران و عراق و فضای پس از انقلاب ۵۷ بود، این دوره فقط شامل مسابقه سینمای آماتور بود و بخش سینمای حرفه‌ای، به صورت غیر رقابتی برگزار شد و در بخش سینمای آماتور به تعدادی فیلم،دیپلم افتخار اهداء گردید.
اتفاقات جالب :
عدم انتخاب بهترین فیلم جشنواره
فیلم های مهم :
از فیلم‌های مهم این دوره می توان به فیلم های حاجی واشنگتن، خط قرمز، مرگ یزدگرد، اشباح، آفتاب نشین ها و سفیر اشاره کرد.
۲- دوره دوم جشنواره فیلم فجر
زمان برگزاری : بهمن ۱۳۶۲
دبیر جشنواره : دبیر نداشت و به صورت گروهی برگزار شد.
دومین دوره جشنواره فیلم فجر بدون حضور فیلم های خارجی برگزار شد و مسابقه سینمای ایران در دو بخش حرفه‌ای و آماتور برگزار شد و برندگانش با لوح زرین مورد تقدیر قرار گرفتند.
در این دوره نخستین استعدادهای سینمای پس از انقلاب ۵۷ یعنی محسن مخملباف، رسول صدرعاملی، محمدعلی سجادی، محمدرضا اعلامی، حسن هدایت و خسرو سینمایی شکوفا شدند.
هیئت داوران هیچ اثری را شایسته دریافت جایزه بهترین فیلم معرفی نمی‌کند.
نداشتن دبیر جشنواره
قطع برق در روزهای آغازین و لو رفتن نتایج داوری در شب آخر از حاشیه‌های این دوره بود.
از فیلم‌های مهم این دوره می توان به فیلم های خانه عنکبوت، دیار عاشقان، رهایی، استعاذه، توبه نصوح، دو چشم بی‌سو، شیلات اشاره کرد.
۳- دوره سوم جشنواره فیلم فجر
زمان برگزاری : بهمن ۱۳۶۳
دبیر جشنواره : سید محمد بهشتی
بهترین فیلم : «مترسک» به کارگردانی حسن محمد زاده
«حسن محمدزاده» اولین کارگردانی بود که جایزه بهترین فیلم جشنواره فیلم فجر را از آن خود کرد، وی پس از آن دیگر نتوانست اثری را تولید کند که مورد توجه این جشنواره قرار بگیرد.
این دوره اولین دوره‌ای بود که جشنواره فیلم فجر به یک اثر جایزه بهترین فیلم را اهدا کرد.
اضافه شدن بخش فیلم‌های اول
از فیلم‌های مهم این دوره می توان به فیلم های مردی که زیاد می‌دانست، گل‌های داوودی، کمال الملک، تاتوره و ... اشاره کرد.
۴- دوره چهارم جشنواره فیلم فجر
زمان برگزاری : بهمن ۱۳۶۴
بهترین فیلم : فیلم مستند «اولی‌ها» به‌کارگردانی عباس کیارستمی و فیلم سینمایی «بهار» به کارگردانی و نویسندگی ابوالفضل جلیلی
چهارمین دوره جشنواره فیلم فجر یکی از متفاوت‌ترین دوره‌های این جشنواره در زمینه دادن جایزه بهترین فیلم است، این دوره برخلاف دوره اول و دوم که اصلا فیلم برگزیده‌ای نداشت، دو اثر را به عنوان بهترین فیلم حاضر در جشنواره معرفی کرد، یکی فیلم مستند «اولی‌ها» به کارگردانی عباس کیارستمی است که با توجه به عدم وجود بخش جداگانه‌ای برای فیلم‌های مستند تا آن دوره از جشنواره، جایزه آن به طور مشترک به این فیلم و فیلم سینمایی «بهار» به کارگردانی و نویسندگی ابوالفضل جلیلی اهدا شد.
بر عکس دو دوره اول جشنواره ، دوره چهار جشنواره دو برگزیده داشت.
جدا شدن بخش حرفه‌ای از بخش آماتور و برگزاری جشنواره مستقل به نام سیمای جوان و اضافه شده بخش کودکان و نوجوانان به جشنواره
از فیلم‌های مهم این دوره می توان به فیلم های اتوبوس، مادیان، جاده های سرد، تنوره دیو و ... اشاره کرد.
۵- دوره پنجم جشنواره فیلم فجر
زمان برگزاری : بهمن ۱۳۶۵
بهترین فیلم : «پرواز در شب» به کارگردانی رسول ملاقلی پور
«پرواز در شب» به کارگردانی رسول ملاقلی پور بهترین فیلم پنجمین دوره جشنواره فیلم فجر لقب گرفتُ این فیلم که با موضوعی دفاع مقدسی پا به این جشنواره گذاشته بود، داستان یک گردان از نیروهای ایرانی است که در محاصره ارتش دشمن بعثی قرار می‌گیرد و ارتباط آن با قرارگاه مرکزی قطع می شود. این فیلم علاوه بر این جایزه، لوح زرین بهترین جلوه‌های ویژه پنجمین دوره جشنواره فیلم فجر را نیز نصیب خود کرد.
انتخاب فیلمی در خصوص دفاع مقدس به عنوان بهترین فیلم جشنواره
اضافه شدن نمایشگاه پوسترهای سینمایی
انتشار مجله ای با نام مجله فیلم ویژه نامه جشنواره برای اولین بار جشنواره برای اولین بار
از فیلم‌های مهم این دوره می توان به فیلم های خانه دوست کجاست، اجاره نشین ها، ناخدا خورشید، شیرسنگی، کلید، طلسم و ... اشاره کرد.
