سلام نو - سرویس اقتصادی: سال گذشته وقتی بودجه سال 98 تصویب شد میزان درآمدهای نفتی حدود 150 هزار میلیارد برآورد شده بود. سهم عمده ای از اقتصاد ایران وابسته به نفت است. با این حال روایت مسئولان حکایت از سهم اندک نفت در بودجه 99 دارد. روایت هایی که البته در بین آنها تناقض هم دیده می شود.
به گزارش سلام نو، چندی پیش قبل از آنکه بودجه 99 تقدیم مجلس شود نوبخت، رئیس سازمان برنامه و بودجه تاکید کرد که بودجه جاری ابدا وابستگی به نفت نخواهد داشت. او این مساله را به عنوان مهم ترین ویژگی بودجه 99 دانسته بود.
نوبخت روی هم رفته سهم نفت در بودجه سال آینده را ده درصد خوانده است این در حالی است که عادل آذر، رئیس دیوان محاسبات گفته میزان وابستگی بودجه به نفت به 20 درصد رسیده است. او البته با مثبت خواندن تلاش دولت برای رسیدن به این عدد اظهار کرده میزان وابستگی بودجه عمومی به نفت به ۲۰ درصد رسیده است که در سال ۹۷، ۴۰ درصد بود و این آمار حاکی از آن است که وابستگی دولت به نفت ۲۰ درصد کاهش پیدا کرده است.
مجتبی رحمتی کارشناس بودجه هم اخیرا در مصاحبه با رادیو گفت و گو، با نگاهی کلی به بودجه سال 99 گفت: 14.5 درصد نفت کشور سهم شرکت ملی نفت، 36 درصد سهم صندوق توسعه ملی، که البته برای سال 99 حدود 20 درصد در نظر گرفته شده و مابقی هم سهم دولت است.
اینکه سهم نفت از بودجه با کاهش چشمگیری مواجه بوده اتقاق مثبتی است حتی اگر تحریم ها ما را مجبور به این کار کرده باشد با این حال تناقض در بین گفته های مسئولان اتفاق جالبی نیست هرچند این مساله آن قدر تکرار شده که برای خیلی از ما به عادت تبدیل شده است.
صادق الحسینی، کارشناس اقتصادی در این باره با تاکید بر اینکه دولت برای کاهش وابستگی به نفت برنامه ریزی نکرده گفته است: در حقیقت دولت ما عملاً تلاشی برای کاهش وابستگی به نفت نکرده است؛ وضعیت بخش‌های مختلف اقتصادی کشور نشان می‌دهد (غیر از بخش خدمات و دیجیتال) که عملاً رشدی نداشته‌ایم. اگر دولت برای این اقدام تلاش می‌کرد باید شاهد مقررات زدایی، تسهیل فضای کسب و کار و اقداماتی از این دست می‌بودیم و به سمت اقتصاد جهانی حرکت می‌کردیم؛ ولی با توجه به اینکه کاری نکرده‌ایم نتیجه این شده که الان نه نفت را داریم و نه اقتصاد توسعه یافته.
وابستگی بودجه ما به پول نفت مساله امروز و دیروز نیست. بیش از 4 دهه است که اقتصاد نفتی دامن ما را گرفته است. در سال 53 ضربات بیماری هلندی در اقتصاد آغاز شد و صدمات ناشی از آن همچنان ادامه دارد . این بیماری هنوز که هنوز است دست از سر اقتصاد بیمار کشور برنداشته و باید اذعان کرد که برخلاف ادعاهایی که تاکنون داشته ایم هنوز گام ملموسی که انتظار می رود برای دوری از اقتصاد نفتی برداشته نشده است.
یکی از معضلات موجود در اقتصاد نفتی ایجاد بستر وسیع برای توزیع رانت و فساد در کشور است. واقعیت ماجرا این است که جدا شدن از این اقتصاد تک محصولی در کوتاه‌مدت اتفاق نمی‌افتد و برای بهبود این وضعیت نیاز به زمان بیشتری داریم. برای تحقق این خواسته هم نیازمند استفاده از تمامی ظرفیت های موجود در اقتصاد کشور هستیم. متنوع سازی اقتصاد برای همه کشورهای تولیدکننده نفت یک ضرورت غیرقابل انکار است که در این بین رونق تولید بدون شک یکی از کارآمدترین راهکارها برای مقابله با این معضل است.
