
سلام نو – سرویس بین الملل: بعد از گام آخر ایران در عقب نشینی از برجام ژان ایو لودریان، وزیر خارجه فرانسه با صراحت ایران را تهدید کرد که از مکانیسم ماشه استفاده میکند، مکانیسمی که بر مبنای آن کشورهای عضو برجام میتواند یک شبه تمام تحریمها علیه ایران را باز گردانند.
این در حالی است که در سوی دیگر ماجرا وزیر خارجه فرانسه از پیوستن 6 کشور نروژ،سوئد، فنلاند، دانمارک، بلژیک و هلند به ساز و کار مالی اینستکس استقبال کرد و آن را نمونهای از تعهدات عملی اروپا برای حفظ برجام دانست.
اما فرانسه از این بازی پارادوکسیکال چه هدفی دارد و به دنبال چیست؟ فرانسه از اواسط سال 2017 میلادی دنبال توسعه برجام به مسائل موشکی است تا به نوعی رضایت ترامپ را برای بازگشت به این توافق جلب کند. در همین مسیر بود که رئیس جمهور فرانسه در آخرین سفر روحانی به نیویورک تمام توان خود را به کار گرفت تا دیداری میان روحانی و ترامپ رخ دهد اما در نهایت شرط ایران درباره برداشتن تحریمها محقق نشد و دیدار مورد نظر رخ نداد.
حالا به نظر میرسد فرانسه با تکنیک تهدید و تشویق دنبال این است که هر طوری شده ایران را پای میز مذاکره با آمریکا بنشاند، اما ایران تا اینجای کار به این مسئله تن نداده و ظاهرا حالا هم در حال پیگیری راههای دیگر در رابطه با آمریکا است.
بسیاری ارتباطات اخیر ایران و ژاپن، سفر اخیر عراقچی به این کشور، پیشنهاد سفر روحانی به ژاپن و حتی سفر وزیر امور خارجه عمان به ایران را در این چهارچوب ارزیابی میکند.

ژاپن و ایران روابط طولانی نفت محوری دارند که مبتنی بر واردات نفت ایران توسط ژاپن است، وارداتی که سختترین دوران تحریمها و جنگ هم قطع نشد ولی در دوران جدید تحریم آمریکا بالاخره برای نخستین بار صادرات نفت ایران به ژاپن به صفر رسید.
با وجود این مسئله روابط سیاسی ایران و ژاپن قطع نشد و حتی با سفر شینزو آبه به تهران برای نخستین بار در چهل سال گذشته نخست وزیر ژاپن به ایران سفر کرد، سفری که آبه در آن پیام ترامپ را به تهران آورد. این پیام هرچند با پاسخ منفی رهبر انقلاب مواجه شد.
آبه همان زمان هم تاکید کرد که از تلاش برای میانجیگری دست نمیکشد ولی با این وجود ظاهرا از این کار دست کشید و به فکر اعزام نیرو به خاورمیانه افتاد. حالا عراقچی به ژاپن رفته تا اول به طرف ژاپنی بگوید که ایران مایل نیست نیروهای ژاپن به خاورمیانه بیایند و دوم از سفر روحانی به ژاپن سخن بگوید، خبری که امروز توسط واعظی، رئیس دفتر رئیس جمهور نیز تایید شد و او گفت که روحانی احتمالا آخر آذر به مالزی و ژاپن سفر خواهد کرد.
اگر این اتفاق بیافتد و ژاپن به نفرستادن نیرو به خاورمیانه راضی شود میتواند به احیای نقش ژاپن و روابط خاص نخست وزیر آن با رئیس جمهور آمریکا امیدوار بود، اتفاقی که میتواند نشانی از تغییر رویکرد ایران در برابر اروپا باشد.
ظاهرا عراقچی، به عنوان فرستاده ویژه رئیس جمهور ایران به آبه گفته است روحانی توقع دارد که آبه به تلاشهای خود برای کاهش تنشها در منطقه ادامه دهد. آبه نیز در پاسخ گفت: «ژاپن تلاشهای دیپلماتک مصرانه خود را ادامه خواهد داد.»
این حرف در کنار سرعت عجیب سفر احتمالی روحانی به ژاپن گمانهزنیهای درباره اهمیت سفر را افزایش میدهد. به نظر میرسد رئیس جمهور ایران مایل است از این طریق پیغام خاصی را به طرف مشخصی بفرستد، اما آیا آبه میپذیرد نقش میانجیگر احتمالی را بپذیرد و به تعبیر عراقچی برای کاهش تنش در خاورمیانه تلاش کند یا خیر؟
پاسخ به این سوال تنها چند روز دیگر مشخص میشود، اما اگر پاسخ مثبت باشد آبه کار سختی را برای قانع کردن ترامپ و روحانی در پیش دارد، آن هم با پیش شرطها سختی که دو طرف تعیین کردهاند.