به گزارش سلام نو، عضو کارگروه ویژه سیلاب در خوزستان گفت: سیل اخیر باعث کاهش امنیت اجتماعی و افزایش مهاجرت مردم از مناطق سیل زده به شهرها شده و این مهاجرت ها ادامه می یابد.
حسین ملتفت چهارشنبه در نشست روسای کارگروه‌های ویژه سیلاب خوزستان از سری نشست‌های تخصصی«همایش ملی سیلاب ۹۸-۹۷ اگرتکرار شود» درمرکز همایش‌های بین المللی گیت بوستان، گفت:خوزستان یکی از مهاجرفرست‌ترین استان‌های کشور است و در سیل اخیر به دلیل آبگرفتگی زمین‌ها و از دست رفتن مشاغل روستاییان، این مهاجرت به شدت افزایش یافت.
عضو هیات علمی دانشکده اقتصاد و علوم اجتماعی دانشگاه شهید چمران اهواز با اشاره به تاثیر سیل روی روابط اجتماعی گفت: نخستین پیامد سیل وارد آمدن یک شوک اجتماعی بود که نه تنها خوزستان بلکه کل کشور را درگیر کرد، اطلاعیه تخلیه شهرها و روستاها باعث ترس و نگرانی بسیاری از مردم شده بود که باعث شد خیلی از آنها به خوزستان برای کمک بیایند.
ملتفت با اشاره به درک متفاوت افراد باتجربه و بی تجربه از سیل خوزستان، اظهار داشت: در روزهای نخست بی‌اعتمادی به ساختارهای رسمی به شدت بالا بود و اهالی مناطق سیل زده می گفتند که می‌خواهند آنها را از خانه‌هایشان بیرون کنند اما با گذشت زمان احساس همدلی و همبستگی بین مردم به ویژه اقوام افزایش چشمگیری یافت.
به گفته وی سابقه جنگ و ترک خانه‌ها، جنگ آب بین خوزستان و برخی استان‌ها و دیدگاه منفی نسبت به نفت باعث شده بود که مردم نگاه بدبینانه‌ای نسبت به وقایع سیل داشته باشند.
فضای مجازی سیل را هدایت کرد
رئیس کارگروه رسانه و سیل خوزستان نیز در این نشست گفت: طبق مطالعات، بار اصلی اطلاع رسانی در زمان سیلاب بر دوش فضای مجازی بود و رسانههای اجتماعی هدایت افکار عمومی در سیل را برعهده داشتند.
ندا شفیعی با اشاره با اشاره به مساله رسانه‌ها و تاثیر آنها در زمان سیلاب اظهار داشت: فضای مجازی به خاطر مزایای شبکه‌های اجتماعی از جمله پخش زنده، گزارش آنلاین و رسانههای اجتماعی هدایت جریان اخبار و اطلاعات را از طریق توجه زیاد به برخی اخبار جعلی، قراردادن اخبار جعلی در یک چارچوب معنایی خاص و ساخت و بازساخت برداشت مردم و در نتیجه شکل دادن به افکار عمومی به دست گرفت.
وی اضافه کرد: در زمان سیلاب سازمان‌های دولتی از رسانههای اجتماعی استفاده نمی کردند، در نتیجه رسانههای سنتی در مقام تنها سخنگوی آنها درآمدند، در مقابل مردم و به خصوص اپوزیسیون به طور گسترده از رسانههای اجتماعی استفاده کردند و اینجا بود که یک صدای جایگزین (در مقابل رسانههای رسمی) ایجاد شد، در نتیجه یک صحنه نبرد واقعی بین رسانههای اجتماعی و رسانههای سنتی برای ارائه یک روایت از سیلاب شکل گرفت.
شفیعی تصریح کرد: مطالعات این کارگروه نشان می‌دهد که در سیل اخیر رسانههای اجتماعی توانستند دستکم رسانههای سنتی را در موضع دفاع قرار دهند، کنترلی بر محتوای رسانههای اجتماعی وجود نداشت، در بسیاری از موارد اخبار جعلی حاکم بر فضای شبکه‌های اجتماعی بود، بر اساس ارزیابی ما در ایام سیل از تلگرام بیشتر برای اطلاع‌رسانی و از توئیتر برای انتقاد از رفتار و عملکرد نهادهای دولتی استفاده شد.
به گفته وی در جریان سیلاب دو روایت وجود داشت، روایت رسانههای اجتماعی و روایت رسانههای سنتی که مردم تا حدودی بین دو روایت سردرگم بودند.
شفیعی همچنین گفت: هیات ویژه گزارش ملی سیلاب‌ها در بخش رسانه مطالعاتی در استان انجام داده که در آن به عملکرد روابط عمومی سازمان‌های مرتبط با سیل، خبرگزاری‌ها، صدا و سیما، سایت‌های خبری و فضای مجازی پرداخته است.
وی افزود: در این مطالعه روابط عمومی‌های دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور، بنیاد مسکن، کمیته امداد، جمعیت هلال احمر، راه و شهرسازی، فرمانداری اهواز، استانداری خوزستان، سازمان آب و برق؛ خبرگزاری‌های ایرنا، ایسنا، پانا، تسنیم و مهر؛ تعدادی از کانال‌های تلگرام و ۲ صفحه اینستاگرام پربازدید از بهمن پارسال تا خرداد امسال مورد بررسی قرار گرفتند.
عضو شبکه ملی جامعه و دانشگاه با تشریح نتایج گفت وگوها و بحث گروهی اظهار داشت: ضعف جایگاه روابط عمومی‌ها در ساختار اداری کشور و تلقی نادرست مدیران از کارکرد آنها؛ ضعف توان کارشناسی و تخصصی شاغلان در بخش روابط عمومی دستگاه های دولتی برای فعالیت در زمان بحران و محدودیت امکانات و تجهیزات مناسب؛ نبود سخنگوی واحد در بحران و پراکندگی در نظام اطلاع رسانی به مردم؛ محدودیت قانونی برای بهره گیری ظرفیت رسانه‌ای اجتماعی در زمان بحران؛ محدودیت برون سپاری فعالیت مرتبط با روابط عمومی؛ توجه نکردن به موضوع مستندسازی مشکلات، اقدامات و فعالیت ها در حین بحران و پس از آن؛ تشدید رواج شایعه در هنگام بحران و در اختیار نداشتن کارشناس و ابزار لازم بای پاسخگویی به همه شایعات و بهره گیری از نقش و جایگاه افراد صاحب نفوذ در جوامع محلی برای اطلاع رسانی و اعتماد آفرینی در مناطقی با بافت قبیله‌ای از مشکلات و موانع روابط عمومی سازمان‌های درگیر بحران سیل بوده است.
وی مهمترین انتقاد خبرگزاری‌ها در زمان سیل را نبود سخنگوی واحد در زمان بحران سیل و آشفتگی در اطلاع‌رسانی از سوی مسئولان عنوان کرد و گفت: نبود اتاق خبر در مجموعه استانداری و اداره کل بحران، ضرورت آموزش خبرنگاران در زمینه بحران و تربیت خبرنگار تخصصی بحران، خلاء اطلاعات موثق در استان و همچنین در دسترس نبودن مسئولان در شرایط بحرانی که موجب بروز شایعات در فضای مجازی شد، از دیگر خواسته‌های خبرگزاری‌ها در زمان بحران بوده است.
شفیعی افزود: این مطالعات ضعف‌های رسانههای استان را نیز نشان می‌دهد، به طور نمونه نبود نظام هماهنگ و ساختارمند در زمینه اطلاع رسانی بحران در کشور و استان موجب آشفتگی در فرآیند اطلاع رسانی بحران سیل شد؛ رسانههای خوزستان نیروی انسانی متخصص در زمینه اطلاع رسانی بحران در اختیار ندارند و تنها به دلیل تکرر وقوع حوادث برخی خبرنگاران در این زمینه باتجربه شده‌اند، همچنین رسانه‌ها دارای ساختار مشخص و ثابت (مانند سرویس خبری) در زمینه بحران نیستند و به تناسب و در زمان وقوع بحران نیروی انسانی خود را در این زمینه بکار می‌گیرند.
وی همچنین درباره درس آموخته‌های سیل اظهار داشت: ضرورت تدوین سند جامع اطلاع رسانی بحران در کشور، تعیین سخنگوی بحران در ساختار تشکیلاتی اداره کل بحران استان‌ها، ضرورت آموزش خبرنگاران در زمینه اطلاع رسانی بحران، ضرورت تجهیز سخت افزاری و نرم افزاری روابط عمومی سازمان‌های مرتبط با بحران از این جمله بوده است.
شفیعی تاکید کرد: بر اساس نتایج مطالعات، عملکرد رسانه‌ها به ویژه رسانههای محلی باید از طریق آموزش ارتباطات بحران تقویت شود، روابط عمومی‌ها نیز باید در شرایط بحران صدای واحد ایجاد کنند./ ایرنا
