سلام نو - سرویس سیاسی: بعد از اینکه لوکزامبورگ و اتریش حاضر نشدند میزبانی ساز و کار مالی بین ایران و اروپا را بپذیرند اروپایی ها تلاش های خود را بیشتر کردند. با این حال نهایتا هیچ کشوری حاضر نشد این میزبانی را بپذیرد و این روزها خبر می رسد آلمان و فرانسه به ناچار ممکن است به این میزبانی تن بدهند.
به گزارش سلام نو، بعد از خروج آمریکا از برجام و اعمال تحریم های یک جانبه آمریکا و همچنین بسته شدن تقریبی سوئیفت، اروپایی ها به فکر یک مکانیزم برای تسهیل تجارت بین دو طرف ایرانی و اروپایی افتادند. با این حال در حالی که شش ماه از تکاپوی طرف اروپایی برای عملیاتی کردن این ساز و کار مالی می گذرد هنوز آنها نتوانسته اند این راه تبادل مالی که spv نام دارد را به مرحله اجرا برساند.
تکلیف میزبان spv چه شد؟
آمریکا نسبت به دور زدن تحریم ها توسط اروپایی ها برای تجارت با ایران هشدار داده است. این در حالی است که بسیاری از تحلیل ها حکایت از آن دارد که اروپا می خواهد ایران را برای ماندن در برجام قانع کند. به هر شکل مشتری بخش عمده ای از تولید 2.5 میلیون بشکه ای نفت ایران در سال گذشته اروپایی ها بوده اند. با این وجود روشن نبودن وضعیت این کانال مالی، بسیاری از کشورها را برای پذیرفتن میزبانی این ساز و کار مالی مردد کرده است. محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه کشورمان پیش تر اظهار کرده بود اروپا برای مشخص کردن کشور میزبان سازوکار ویژه مالی ایران دچار چالش است.
اتحادیه اروپا ابتدا اتریش و سپس کشور لوکزامبورگ و بلژیک را کاندیدای میزبانی این ماموریت کرد با این حال هر دو کشور صراحتا اظهار کردند که شرایط قبولی این کار را دارا نیستند. سخنگوی وزارت خارجه اتریش گفته بود این طرح را با دولت مطرح کرده و نتیجه این شده که وزارت خارجه اعلام کرده که میزبانی اتریش از این سازوکار مالی جدید ممکن نیست. وزیر امور خارجه لوکزامبورگ هم پیش از دعوت رسمی از این کشور آب پاکی را روی دست دولت های اروپایی متعهد به برجام ریخت و تاکید کرد میزبانی این مکانیزم مالی را نخواهد پذیرفت. بلژیکی ها هم از ابتدا بی رغبتی خود را به این امر نشان داده بودند.
بی میلی کشورهای اروپایی برای پذیرفتن میزبانی ساز و کار مالی ویژه بین ایران و اروپا باعث پیشرفت آرام spv شده است.در شرایطی که سامانه خدمات پیام رسان مالی سوئیفت دسترسی برخی بانک های ایرانی که در فهرست تحریم های ثانویه آمریکا بودند بسته است و وعده اروپایی ها که قرار بود ساز و کار ویژه خود را تا دهم آبان ارائه دهند، محقق نشده خبرهایی مبنی بر میزبانی مشترک فرانسه و آلمان برای اجرای spv به گوش می رسد. هر چند هنوز تکلیف میزبان نهایی تبادل مالی بین ایران و اروپا به صورت کامل مشخص نشده است.
ناتوانی اروپا در مقابله با آمریکا
تفاوت قابل توجهی که در این دوره در رابطه با تحریم های آمریکا وجود داشت این مساله بود که برخلاف همیشه اروپایی ها که مدتی قبل از تحریم متعهد به قرارداد برجام شده بودند همسو با ایالات متحده عمل نکردند و به نوعی با آمریکا در این حوزه اختلاف منافع داشتند. در این بین نقش دولت ایران و وزارت امور خارجه برای اختلاف پیش آمده بین آمریکا و اروپا غیر قابل انکار است.
با این حال هنوز اروپایی ها نگران هستند که تحریم های آمریکا به منافع اروپا ضربه بزند. اگر چه دولت های اروپایی امضا کننده برجام بارها و بارها تاکید کرده اند که خود را متعهد به برجام می دانند اما عملا گام رو به جلویی برای نشان دادن تعهد خود به برجام نشان نداده اند. اگر ساز و کار مالی ویژه بین ایران واروپا محقق نشود حتی موافقین برجام هم اذعان خواهند داشت که در این صورت پایان برجام فرا رسیده است. نکته ای که علی اکبر صالحی، رییس سازمان انرژی اتمی ایران نیز اخیرا به آن اشاره کرده است. عباس عراقچی، معاون وزیر خارجه نیز با بیان اینکه اعمال مجدد تحریم های آمریکا، بهره مندی ایران از مزایای برجام را به صفر نزدیک کرده است، گفته است: راه اندازی ساز و کار ویژه مالی اروپا برای تداوم همکاری های صلح آمیز هسته ای و اجرای ضمیمه ۳ برجام، ضروری است.
تعلل اروپا برای رسیدن به مرحله اجرایی تعهدات خود در قبال ایران برای حفظ برجام را نباید به حساب سر کار گذاشتن ایران توسط اروپا گذاشت. واقعیت این است که این تعلل را باید در راستای مخاطرات پیش پای اروپایی ها در صورت دور زدن تحریم های آمریکا بررسی کرد. به هر شکل اروپایی ها در پی آن هستند منافع اقتصادی خود با آمریکا را حفظ کنند. ضمن اینکه طول کشیدن وعده های اروپایی نشان از آن دارد که اروپایی ها از توان لازم برای رویارویی با ایالات متحده آمریکا برخوردار نیستند. در این روزها شاهد شدت گرفتن خروج شرکت های بزرگ اروپایی از ایران هستیم. شاید بهتر باشد در این شرایط به جای دل بستن به اروپا به فکر توسعه روابط سیاسی و اقتصادی با دیگر کشورها باشیم.
