در بین همه شاخص‌های اقتصادی در شاخص فلاکت پیشتازیم!

سلام نو – سرویس اقتصادی: در روزهایی که یکی از مهم ترین اخبار محافل اقتصادی رشد منفی نه و نیم درصدی اقتصاد کشور است شاخص اقتصادی دیگری وجود دارد که ما در آن سرآمد هستیم. هرچند ای کاش این طور نبود. در روزهای اخیر خبر رسیده که شاخص فلاکت در ایران برای دومین‌ بار از مرز 50 درصد فراتر رفته است.

به گزارش سلام نو، شاخص فلاکت را می توان معیاری برای سنجش وضعیت اقتصادی و به تبع آن اجتماعی یک جامعه دانست. شاخص فلاکت در واقع مجموع نرخ بیکاری و نرخ تورم در کشور است. طبیعتا هر چه این نرخ بالاتر برود هم اقتصاد کشور وضعیتی بحرانی تر به خود می گیرد هم جامعه درگیر معضل های بیشتری می شود.

اگرچه پس از سال 92 شاخص فلاکت آرام آرام کاهش داشت اما در ماه های گذشته به ویژه از سال 97 با توجه به تحریم های یکجانبه ای که علیه ایران شکل گرفت و البته ناتوانی تیم اقتصادی دولت شاهد این بودیم که شاخص فلاکت باز هم صعودی شده به صورتی که در حال حاضر با تورم 42.7 درصدی و بیکاری 10.5 درصدی در تابستان سال 98 به شاخص فلاکت 53.2 درصدی رسیده ایم. بدون شک افزایش این شاخص به بالای 50 درصد زنگ خطری جدی برای کشور به شمار می آید. این ها همه در حالی است که متوسط شاخص فلاکت در جهان چیزی حدود 12 درصد است.

در حالی که نیمی از ده کشور دارای کمترین شاخص فلاکت دنیا در آسیا قرار دارد ایران جایگاهش تا رده چهارم صعود کرده است. صعودی که البته خوشایند هیچکس نیست. ونزوئلا، آرژانتین و زیمبابوه کشورهایی هستند که به ترتیب جایگاه اول تا سوم را در این رده بندی دارند.

شاخص فلاکت معیار قابل اتکایی برای سنجش اقتصاد است؟

همواره این سوال مطرح بوده که آیا شاخص فلاکت اقتصادی می تواند آینه تمام نمایی از اقتصاد آن کشور باشد یا خیر. در این باره دیدگاه های متفاوتی در بین کارشناسان وجود دارد. سال 88 و در مناظرات جنجالی انتخابات محسن رضایی با تکیه بر همین شاخص تاکید داشت ادعاهای احمدی نژاد مبنی بر بهبود وضعیت اقتصادی کشور نادرست است. در این باره دیدگاه های مختلفی در بین اقتصاددانان وجود دارد.

شقاقی‌شهری، اقتصاددان از جمله کسانی است که شاخص فلاکت را معیار خوبی برای ارزیابی اقتصاد می داند و معتقد است: این شاخص معرف خوبی برای وضعیت خوب و یا بد جامعه ایرانی می‌تواند باشد. چون هم نشان‌دهنده وضعیت رکود اقتصادی، تولید و بیکاری بوده و هم نشان‌دهنده وضعیت قیمت‌ها و تورم در اقتصاد است. این شاخص در اقتصاد وضعیت را به خوبی و به شکل واقعی نشان می‌دهد. همانطور که اشاره کردم در اقتصاد‌هایی همانند ایران که درگیر رکود تورمی هستند این شاخص بهتر از تک‏شاخص نرخ تورم و یا بیکاری وضعیت را نشان می‌دهد. به عبارتی دیگر این شاخص به شکل گویاتری وضعیت کلان اقتصادی را بررسی می‌کند.

با این حال مسعود دانشمند، کارشناس مسائل اقتصادی نظری به نسبت متفاوت دارد. او با اشاره به مناسب بودن و یا مناسب نبودن شاخص فلاکت برای ارزیابی مسائل اقتصادی در گفت و گو با ابتکار اظهار کرده است: الزاما شاخص فلاکت نمی‌تواند معیار مناسبی برای نشان‏دادن وضعیت اقتصادی باشد. البته نکته این است که شاخص فلاکت در جوامع سرمایه‌داری می‌تواند به درستی وضعیت را نشان دهد و قابل محاسبه خواهد بود. به عبارتی دیگر می‌تواند به راحتی نشان دهد که یک فرد قوت روزانه و یا سقفی برای زندگی ندارد و میزان فلاکت را نشان دهد.

فارغ از اینکه این شاخص معیار دقیقی برای سنجش عیار اقتصاد کشور است یا خیر آنچه مسلم است هر چه در این شاخص اقتصادی کشور رشد کند باید شاهد تبعات منفی بیشتری در زمینه های مختلف باشیم. بدون تردید کاهش ارزش ریال در سال گذشته را می توان از مهمترین عوامل قرار گرفتن نام کشورمان در بین کشورهای پیشتاز در شاخص فلاکت دانست.