در چند روز گذشته شهادت دو مقام زن در برابر نمایندگان کنگره موضوع "دیپلماسی موازی" ترامپ در قبال اوکراین را بازتر کرده و همزمان رویارویی ترامپ با نانسی پلوسی، قدرتمندترین چهره دموکراتها در کنگره، باز هم زمینهساز یک مشاجره جنجالی در کاخسفید شده است. و در نهایت، آن طور که نظرسنجیها نشان میدهند تلاشهای آقای ترامپ برای جمعآوری اطلاعات مخرب علیه جو بایدن ممکن است از بنیان بیهوده بوده چرا که حالا الیزابت وارن، سناتور چپگرای اهل ماساچوست از نظر بسیاری پیشتاز رقابتهای درون حزبی برای کاندیداتوری دموکراتها در انتخابات سال آینده است.
مارییووانوویچ؛ طغیان علیه پومپئو، سرپیچی از فرمان ترامپ
نام ماری یووانوویچ از ابتدا در متنی که کاخسفید از محتوای مکالمه ۲۵ ژوئیه آقای ترامپ با ولودیمیر زلنسکی منتشر کرد وجود داشت. آنجا که آقای ترامپ بدون نام بردن از او، سفیر سابق آمریکا در اوکراین را "خبر بد" توصیف کرد. اصطلاحی که معمولا به افرادی نامطبوع، دردسرساز و بداخلاق اطلاق میشود.
اما برای آنهایی که تحولات اوکراین و سیاست خارجی آمریکا در این کشور را دنبال میکردند نام خانم یووانوویچ دست کم دو ماه پیش از تماس تلفنی آقای ترامپ با همتای اوکراینیاش خبرساز شده بود.
ماری یووانوویچ که دیپلماتی با ۳۳ سال سابقه در وزارت خارجه آمریکا است و سابقه سفارت در سه کشور را دارد ماه مه گذشته و تنها دو ماه مانده به پایان دوره سفارتش در اوکراین به واشنگتن فراخوانده شد.
این احضار غیرمترقبه در حالی صورت گرفت که تنها چند ماه قبل از آن از خانم یووانوویچ درخواست شده بود که با توجه به نزدیکی پایان دوران خدمتش، در صورت تمایل باز هم در مقام سفارت اوکراین دست کم برای یک سال دیگر بماند.
او که در چند ماه گذشته علنا درباره دلایل برکناریاش اظهارنظر نکرده بود روز جمعه بر خلاف آنچه انتظار میرفت به دعوت کنگره آمریکا برای ادای توضیحات پاسخ مثبت داد و برای ۹ ساعت برابر نمایندگان درگیر تحقیقات استیضاح نشست.
حضور او در کنگره در حالی روی داد که هم مایک پومپئو، وزیر خارجه علنا از عدم تمایل خود برای همکاری دیپلماتهای زیردستش با تحقیقات استیضاح گفته بود و هم کاخسفید با ارسال نامهای به رهبران کنگره با "غیرقانونی" خواندن روند تحقیقات استیضاح اعلام کرده بود که قصد همکاری با این تحقیقات را ندارد.
به همین دلیل هم خیلیها انتظار داشتند خانم یووانوویچ همچون گوردن ساندلند، سفیر آمریکا در اتحادیه اروپا، از رفتن به کنگره منع شده باشد.
اما او صبح جمعه از میان صدها دوربین تلویزیونی گذشت و وارد ساختمان کنگره شد و پشت درهای بسته به سوالات نمایندگان سه کمیته اطلاعات، قضایی و روابط خارجی کنگره جواب داد.
آبیگال تریسی در نشریه ونتیفیر (Vanity Fair) درباره تبعات حضور خانم یووانوویچ در داخل وزارتخارجه گزارش کرده و به نقل از یکی از مدیران ارشد سابق این وزارتخانه نوشته: "وقتی فهمیدیم که مایک پومپئو هم در هنگام مکالمه آقای ترامپ با رهبر اوکراین روی خط بوده و به بدگوییهای آقای ترامپ درباره خانم یووانوویچ گوش داده و هیچ نکرده، همه شوکه شدیم."
"نه این که انتظار داشتیم آقای پومپئو همان موقع در گفتگوی تلفنی دو رهبر وارد میشد و چیزی میگفت اما بالاخره بعد از آن باید در جایی از کارمند خود دفاع میکرد."
آبیگال تریسی در این گزارش به نقل یک دیپلمات دیگر وزارت خارجه نوشته: "همه آرزو میکردیم که ماری شانس رفتن به کنگره را پیدا کند... از وقتی که او این کار کرده من از خیلیها، از دیپلماتها و همکارانمان در گوشه و کنار جهان پیغامهایی در حمایت از او دریافت میکنم که میخواهند به ماری بگویند چه قدر به او افتخار میکنند... او بدون شک حالا در چشم ما یک قهرمان است."
با حضور خانم یووانوویچ در کنگره اکنون نقش او در تحقیقات استیضاح بسیار برجستهتر شده است چرا که حالا آدام شیف، رئیس کمیته اطلاعات مجلس نمایندگان که به نوعی رهبری این تحقیقات را در دست گرفته، به دنبال اثبات این تئوری است که چرا رودی جولیانی، وکیل شخصی آقای ترامپ از سال گذشته کمپینی برای برکناری خانم یووانوویچ به راه انداخته بود و این که آیا برکناری او اقدامی بوده برای هموار کردن مسیر جمعآوری اطلاعات مخرب علیه جو بایدن و پسرش؟
این تئوری موقعی جالبتر شد که تنها دو شب مانده به جلسه استماع خانم یووانوویچ در کنگره، پلیس فدرال آمریکا دو تاجر آمریکایی که اوکراینی و بلاروس تبارند را در فرودگاه و در حالی که با یک بلیت یک طرفه قصد ترک خاک آمریکا به مقصد اتریش را داشتند بازداشت کرد.
لو پارناس و ایگور فرومن که هر دو شهروند آمریکا هستند از سوی دادستانی نیویورک متهم شدهاند که در "جور کردن انتقال پول از خارج از آمریکا به ستاد انتخاباتی کاندیداها در سطح ملی و ایالتی نقش" داشتهاند و برای این کار مرتکب پولشویی هم شدهاند.
آن طور که گزارش شده این دو نفر در جریان تحقیقات رودی جولیانی برای یافتن سرنخی از فساد ادعایی هانتر بایدن در اوکراین بسیار فعال بودهاند.
روز چهارشنبه (۱۶ اکتبر) همچنین گزارش شد که رودی جولیانی هم موضوع تحقیقات قضایی قرار گرفته و قانونی بودن فعالیتهای او در اوکراین و دستمزدی که دفتر وکالت او در این رابطه دریافت کرده در حال بررسی از سوی کارآگاهان پلیس فدرال است.
چرا فیو ناهیل استعفا داد؟
فیونا هیل، مشاور سابق کمیته امنیت ملی کاخسفید دیگر نامی بود که خیلیها از همین چند روز پیش با آن آشنا شدند.
خانم هیل که از کارشناسان قدیمی سیاست خارجی به ویژه در مسایل روسیه و آسیای میانه است تنها چند روز پیش از تماس تلفنی معروف میان دونالد ترامپ و ولودیمیر زلنسکی از مقام خود در کاخسفید استعفاء داد.
او این هفته برای ۱۰ ساعت در کنگره حاضر شد و به سوالات اعضای سه کمیته اطلاعات، قضایی و نظارت و محاسبات که وظیفه تحقیقات استیضاح را برعهده گرفتهاند پاسخ داد.
آن طور که شبکه ملی رادیوهای آمریکا، انپیآر، گزارش کرده خانم هیل از فرآیند اخراج ماری یووانوویچ، سفیر سابق اوکراین، ناراضی بوده و همزمان اختلاف جدی میان جان بولتون، مشاور سابق امنیت ملی آقای ترامپ و رودی جولیانی، وکیل شخصی رئیس جمهوری آمریکا را از نزدیک شاهد بوده است.
انپیآر گزارش کرده که خانم هیل در جلسه استماع خود در کنگره یکی از این مشاجرهها را یادآوری کرده که طی آن جان بولتون گفته بوده از نظر او رودی جولیانی همچون یک نارنجک دستیاست که عاقبت همه را "به باد فنا" خواهد داد.
بنابراین گزارش خانم هیل همچنین انتقاد شدید جان بولتون از گوردون ساندلند، سفیر آمریکا در اتحادیه اروپا را هم به نمایندگان کنگره منتقل کرده است و این که چه طور او و جان بولتون از شکلگیری یک کانال دیپلماتیک موازی و خارج از کاخسفید به رهبری رودی جولیانی و گوردون ساندلند ناراضی بودهاند.
جان بولتون، مشاور سابق امنیت ملی آقای ترامپ ماه گذشته کاخسفید را ترک کرد و در حالی که آقای ترامپ مدعی بود او را اخراج کرده، آقای بولتون به رسانهها گفته که او شخصا استعفاء داده است.
حضور فیونا هیل در کنگره که گفته شده یکی از خبرگان برجسته مسایل روسیه است ممکن است زوایای جدیدی از اقدامات رودی جولیانی، وکیل شخصی آقای ترامپ و گوردون ساندلند، سفیر آمریکا در اتحادیه اروپا را در جهت جمع آوری اطلاعات مخرب علیه جو بایدن در اوکراین آشکار کند.
پس از شهادت او در کنگره زمزمههایی هم از علاقه کنگره برای فراخواندن جان بولتون شنیده شد که در صورت تحقق یافتن به مهمترین خبر چند روز آینده بدل خواهد شد چرا که آقای بولتون مشاور امنیت ملی کاخسفید بوده و ارشدترین مقامی خواهد بود که میتواند درباره نحوه عملکرد سیاست خارجی آقای ترامپ به کنگره توضیح دهد.
در همین حال گزارش شده گوردون ساندلند هم که ابتدا قرار بود هفته گذشته برابر کنگره حاضر شود اما در آخرین لحظات در پی مخالفت علنی مایک پومپئو، وزیر خارجه، از رفتن به کنگره منع شد، آماده حضور در برابر کمیتههای پیگیر تحقیقات استیضاح شده است.
متن پیامکهایی که میان آقای ساندلند، کورت ولکر (نماینده ویژه آمریکا در اوکراین) و بیل تایلر (سرپرست سفارت آمریکا در اوکراین) بر سر ترغیب دولت اوکراین برای آغاز تحقیقات درباره هانتر بایدن، پسر جو بایدن، معاون سابق باراک اوباما و نامزد پیشتاز دموکرات برای انتخابات سال آینده، رد و بدل شده یکی از اصلیترین مدارکی است که در کانون تحقیقات استیضاح قرار دارد.
بسیاری محتوای این پیامکها را سندی آشکار از این میدانند که قضیه اوکراین به یک مکالمه ساده میان آقایان ترامپ و زلنسکی محدود نبوده بلکه یک "تلاش سیستماتیک و حساب شده" برای وادار کردن اوکراین به تحقیقات علیه بایدنها بوده است.
عصر چهارشنبه ۱۶ اکتبر گزارش شد که بیل تایلر، سرپرست سفارت آمریکا در اوکراین هم حاضر شده برای ادای توضیحات به کنگره برود.
بدین ترتیب هر سه نفر، یعنی آقایان کورت ولکر، گوردون ساندلند و بیل تایلر، که نام "سه آمیگو" (سه رفیق) را برای گروه خود انتخاب کرده بودند برای ادای توضیحات به دعوت کنگره (و با وجود مخالفت علنی کاخسفید و مایک پومپئو) لبیک گفتهاند.
جلسه نانسی پلوسی با ترامپ باز هم نیمه کاره ماند
روز چهارشنبه قرار بود که رهبران کنگره به کاخسفید بروند تا با دونالد ترامپ درباره نحوه مواجهه با حملات ترکیه علیه کردها در مرز سوریه رایزنی کنند.
با وجود نفاق شدید میان جمهوریخواهان و دموکراتها در کنگره آمریکا که بعد از آغاز روند تحقیقات استیضاح عمیقتر هم شده، دو جناح بر سر مساله حملات ترکیه به شمال سوریه موضع واحدی دارند به طوری که هم میچ مککانل، رئیسجمهوریخواه مجلس سنا و هم نانسی پلوسی، رهبر دموکرات مجلس نمایندگان در اظهارات مشابهی اقدام آقای ترامپ برای فراخواندن سربازان آمریکایی از سوریه را مورد انتقاد شدید قرار دادهاند.
با این حال، حضور رهبران کنگره در کاخسفید خیلی زود به جنجال رسانهای دیگری بدل شد چرا که ظاهرا آقای ترامپ در این جلسه خطاب به خانم پلوسی گفته او یک سیاستمدار درجه سوم است. اظهاراتی که موجب شده رهبران دموکراتها ضمن توهینآمیز خواندن این رفتار رئیس جمهوری، جلسه را زودتر ترک کنند.
آدری مکنامارا در نشریه دیلی بیست نوشته آقای ترامپ در این جلسه نانسی پلوسی را "سیاستمداری درجه سه" خطاب کرده است.
این ادعا را در حقیقت چاک شومر، رهبر دموکراتها در مجلس سنا به خبرنگاران گفت و در ادامه هم خانم پلوسی گفته امروز در کاخسفید او و همکارانش شاهد "عصبیشدن" رئیس جمهوری بودهاند.
رهبران دموکراتها گفتهاند در این جلسه که دستور کارش موضوع سوریه و حملات ترکیه بوده هرگز حرفی از موضوع استیضاح و تحقیقات مربوط به آن پیش نیامده اما آنها "به وضوح شاهد این بودهاند که قضیه استیضاح یک پیش زمینه ذهنی" برای آقای ترامپ ایجاد کرده بوده است.
اما دقایقی بعد از این توییت آقای ترامپ، خانم پلوسی این عکس را به عکس پروفایل توییتر خود تبدیل کرد و بسیاری از حامیان او هم در توییتر نوشتند که از نظر آنها این عکس نشانه قدرت خانم پلوسی و جرات او برای ایستادن در برابر آقای ترامپ را نشان میدهد.
با وجود این، در واشنگتن این روزها در رسانههای محافظهکار و راستگرا صدها آگهی بر علیه نانسی پلوسی منتشر میشود و حامیان سفت و سخت آقای ترامپ از او به عنوان دشمن درجه یک جمهوریخواهان یاد میکنند و حتی خواهان استیضاح او هستند.
جمهوریخواهان میگویند خانم پلوسی به عنوان رئیس مجلس نمایندگان و ارشدترین چهره دموکرات در نظام فعلی آمریکا تنها ماموریت خود را ساقط کردن دولت آقای ترامپ تعریف کرده است.
این در حالی است که خانم پلوسی که یکی از کهنهکارترین سیاستمداران در کنگره آمریکاست چند روز پیش در یک مصاحبه زنده با مجله نیویورکر تاکید کرد که ترجیح میداده کار به جایی نمیکشیده که تحقیقات استیضاح کلید بخورد.
"ترجیح من این است که این روزها دموکراتها به جای صحبت دایمی درباره استیضاح از برنامههای حزب برای آینده کشور و این که چه گونه میخواهند با این برنامهها مردم را برای حضور در انتخابات سال آینده ترغیب کنند، سخن بگویند".
الیزابت وارن اکنون پیشتاز نامزدهای دموکرات است
سهشنبه شب چهارمین مناظره تلویزیونی نامزدهای حزب دموکرات برای انتخابات ریاست جمهوری سال آینده برگزار شد.
این مناظره که با حضور ۱۲ کاندیدا برگزار شد از چند زاویه حائز اهمیت بود:
نخستین مناظره پس از آغاز رسمی تحقیقات استیضاح بود؛
نخستین مناظره پس از ماجرای اوکراین و مطرح شدن دوباره موضوع فعالیتهای اقتصادی هانتر باید پسر جو بایدن در کانون این ماجرا بود؛
برنی سندرز که هفته گذشته به علت سکته قلبی در بیمارستان بستری شده بود برای دفاع از توان جسمی خود آماده شده بود.
برای نخستین بار بیشتر مناظره به جای تمرکز بر جو بایدن به عنوان نامزد پیشتاز در نظرسنجیها، متوجه الیزابت وارن، سناتور دموکرات بود و بالاخره این که استیضاح بخش مهمی از مناظره را به خود اختصاص داده بود
این مناظره که شبکه تلویزیونی سیانان و روزنامه نیویورکتایمز به طور مشترک آن را برگزار کرده بودند احتمالا آغاز چرخش در کارزارهای دموکراتها تلقی خواهد شد چرا که حالا دیگر جو بایدن به عنوان پیشتاز مطلق این رقابتها مطرح نیست و با اوج گرفتن الیزابت وارن اکنون بسیاری تکرار رقابت یک کاندیدای زن با دونالد ترامپ را در ذهن تداعی میکنند.
تصویری که برای ترقیخواهان چپگرا "تحقق یک رویا" است اما برای دموکراتهای میانهرو که معتقدند شاید کسانی چون جو بایدن "قابلیت رقابت بهتر" با دونالد ترامپ را دارند "مایه نگرانی" خواهد شد.
منبع:کانال تخصصی روابط بینالملل