سلام نو – سرویس بین الملل: قبل و بعد از بازگشت روحانی از نیویورک مسئله مذاکره با آمریکا دوباره داغ شد و طیفی تاکید کردند که امروز شرایط مناسب مذاکره فراهم شده است. از جمله علی مطهری نماینده مردم تهران در مجلس معتقد است که ایران امروز در موضع قدرت قرار دارد در نتیجه زمان مناسبت مذاکره فرا رسیده.
رحمان قهرمان پور، کارشناس روابط بین الملل اما در گفت‌وگو با سلام نو با مخالفت با دیدگاه علی مطهری می‌گوید: آقای مطهری نظرشان محترم است ولی ایشان کارشناس سیاست خارجی نیستند و دلایلی که برخی درباره مهیا بودن شرایط برای مذاکره مطرح می‌کنند شرایط جدیدی نیست.
او ادامه می‌دهد: امروز متخصصین سیاست خارجی معتقدند به خاطر رویه خاص ترامپ شرایط مذاکره مهیا نیست چون ترامپ به دنبال اهداف خود است و در بهترین حالت 20 درصد امتیاز به طرف مقابل می‌دهد مثل کاری که با کره شمالی کرد.
این کارشناس روابط بین الملل با اشاره به شکست تلاش رییس جمهور فرانسه می‌گوید: در طرف دیگر دیدیم که مکرون هم موفق نشد ترامپ را راضی کند که برای مذاکره با ایران یک حداقلی از تحریم‌ها را لغو کند، امری که نشان داد ترامپ برخلاف گفته‌اش مایل نیست برای مذاکره با ایران هیچ هزینه‌ای بپردازد، چون در ته ذهنش مسیری را در پیش گرفته که مایل است ایران را وادار به کوتاه آمدن کند و ذهنیتش این نیست که شرایط برابری برای مذاکره با ایران وجود داشته باشد. این در حالی است که شرایط برابر یا نسبتا برابر در مذاکره از اصول اولیه مذاکره است و ورود به مذاکره‌ای که حریف دست بالاتری از شما داشته باشد اصلا نمی‌تواند مفید باشد.
قهرمان‌پور در پاسخ به این سوال که چه زمانی مناسب مذاکره ایران و آمریکا است گفت: باید دانست مذاکره در روابط ایران و آمریکا در 40 سال اخیر استثنا بوده و جز در موارد استثنا هیچ مذاکره‌ای در کار نبود و این طور نبود که روابط ایران و آمریکا مثل روابط ایران و ترکیه دوستانه باشد که ما به این سادگی انتظار مذاکره داشته باشیم. ایران و آمریکا در چند مورد از جمله مک فارلین، آزادی گروگان‌های آمریکا در لبنان، ماجرای افغانستان، عراق و برجام مذاکره داشتند که تنها در برجام به نتایج مشخصی رسید.
او با اشاره به مدل مذاکره ایران و آمریکا در برجام افزود: برای یافتن زمان مناسب مذاکره با آمریکا باید الگوی برجام را تحلیل کرد. در برجام اوباما پیام داد که غنی‌سازی را به رسمیت می‌شناسد و با همین مقدمه مذاکره شد و کار به دوره آقای روحانی رسید. اگر همین الگو حاکم باشد باید شاهد این باشیم که آمریکا در این نوبت هم برخی حقوق ایران را به رسمیت بشناسد.
او با تشریح وضعیت شرط لازم مذاکره در زمان برجام گفت: در زمان برجام اولویت به رسمیت شناختن غنی سازی در خاک ایران بود، شرطی که در دوران بوش و رایس پذیرفته نشد ولی در دوره دوم اوباما او همراه با جان کری این شرط را پذیرفت و شرایط مذاکره فراهم شد.
این کارشناس روابط بین الملل افزود: حالا هم خواسته ایران لغو تحریم‌ها است. شاید لغو تمام تحریم‌ها ممکن نباشد ولی برای نشان دادن حسن نیت باید بخشی از تحریم‌های مصوب دوران خودش را لغو کند و اجازه دهد پول نفت ایران به دستش برسد، اگر چنین کاری نکند آن وقت سر میز مذاکره برویم که چه بشود؟ که چند عکس بگیریم؟
در نتیجه تا زمانی که آمریکا واکنشی نشان ندهد که نیتش برای مذاکره جدی است طبیعی است که ایران هم همین سیاست فعلی را پیش بگیرد و مذاکره موضوعیت نداشته باشد و به نظرم تصمیم نظام این است که از آمریکا امتیاز بگیرد.
قهرمان‌پور در پاسخ به این سوال که آیا امکان تبدیل تنش‌ها به تقابل وجود دارد یا خیر گفت: استدلال رسیدن تنش به تقابل استدلال جناحی است و شاید تا دو ماه پیش درست بود ولی ما دیدیم بعد از آرامکو و پهپاد تحمل آمریکا هم زیاد شده، تحملی که ناشی از نداشتن منافع استراتژیک در خاورمیانه است. امروز اولویت آمریکا ایجاد برتری بر دیگر قدرت‌ها از جمله چین است و همین باعث شد آمریکا فکر کند درگیر شدن در منطقه او را از چین منحرف می‌کند و اگر چین از آمریکا جلو بزند در تمام دنیا جلو می‌زند.
او در انتها تاکید کرد: امروز انگیزه و منافع آمریکا برای مداخله در خاورمیانه کمتر شده و در نتیجه وضعیت تنش الزاما به درگیری منجر نمی‌شود و آمریکا هم نشان داده تمایلی به درگیری ندارد.
