به گزارش سلام نو، اکثر گیاهان ادویه‌ای و دارویی که در عطاری‌ها و به‌صورت فله‌ای ارائه می‌شوند، ازنظر بهداشتی دارای سلامت غذایی و داروئی نیستند و امکان اینکه مصرف‌کننده دچار بیماری‌های میکروبی، قارچی و انگلی شود، وجود دارد. کاربرد گسترده این گیاهان خشک‌شده به‌عنوان ادویه، چاشنی غذا، سالاد، افزودنی و نیز در تهیه غذاهای مختلف مانند آش‌های محلی و خورش‌ها و درنهایت استفاده‌های داروئی نیز بسیار رایج است. از سوی دیگر وفور دسترسی به گیاهان در کنار پاره‌ای از مشکلات دیگر، موجب عدم تمایل صنعت‌گران برای ورود به بخش بسته‌بندی گیاهان خشک‌شده است.
آن‌گونه که صاحب‌نظران می‌گویند، جمع‌آوری و جابجایی این گیاهان، همیشه در شرایط بهداشتی انجام نمی‌شود و درنتیجه می‌تواند سبب وارد شدن تعداد زیادی از میکروب‌ها و درنتیجه باعث ایجاد خسارت شود. حتی گیاهانی که آماده مصرف هستند مانند گیاهان تازه و خشک و فرآورده‌های آنها نیز ممکن است حاوی تعداد زیادی از میکروارگانیسم‌ها ازجمله باکتری‌های پاتوژن و کپک و مخمر باشند که اگر مورد بررسی قرار نگیرند و تیمارهای مناسب روی آنها اعمال نشود، باعث تخریب سریع این محصولات و ایجاد بیماری‌های مختلف در انسان می‌شوند.
برای بررسی این موضوع بسیار مهم که جمع کثیری از مردم با آن رو در رو هستند، محققینی از دانشگاه پیام نور نقده، دست به انجام یک مطالعه پژوهشی زده‌اند که در آن امکان آلودگی گیاهان ادویه‌ای عرضه‌شده در عطاری‌ها مورد بررسی علمی و فنی قرار گرفته است.
برای انجام این تحقیق، پژوهشگران فوق، دو گیاه پرمصرف نعناع خوراکی و پونه کوهی را از 26 عطاری مختلف شهر ارومیه جمع‌آوری کرده و پس از انتقال به آزمایشگاه، ازنظر میکروبی مورد آزمایش قرار دادند.
نتایج این تحقیق به‌خوبی نشان می‌دهد که گیاهان فله‌ای عرضه‌شده در عطاری‌ها دارای آلودگی‌های قابل‌توجهی هستند و وجود سیستم نظارتی جامع برای حل این مشکل ضروری است.
بر همین مبنا، وحید کاروانی، عضو هیئت‌علمی دانشگاه پیام نور نقده و دیگر همکارش در این پژوهش می‌گویند: «بسیاری از گیاهان ادویه‌ای در عطاری‌ها به لحاظ آلودگی‌های میکروبی، سموم کشاورزی و فلزات سنگین، استاندارد نبوده و فاقد تاریخ مصرف و تاریخ تولید هستند و درواقع به همین دلیل، خواص موثر خود را از دست می‌دهند».
بنا بر اظهار محققان فوق: «نتایج حاصل از بررسی‌ها، آلودگی به میکروارگانیسم خطرناک سالمونلا را نیز نشان می‌دهد و هردو نمونه طبیعی و کاشته شده گیاهان دارویی مورد اشاره، با باکتری فوق آلوده بودند».
آن‌گونه که کاروانی و همکارش می‌گویند: «در این تحقیق میانگین شمارش باکتری‌های مورد مطالعه در مقایسه با استانداردهای بین‌المللی که برای ادویه تدوین شده است، بیشتر بود. همچنین در همه موارد شمارش میکروبی، میزان آلودگی در نمونه کشت‌شده، بیشتر از نمونه طبیعی بود».
به بیان محققین فوق که نتایج پژوهش آنها در مجله «ایمنی زیستی» منتشر شده است: «مشکلات عمده بخش عطاری‌ها مربوط به مسائل آموزشی و کسب مجوز است که سبب می‌شود عطاری‌های بدون مجوز، گیاهان دارویی و غیر دارویی را به فروش برسانند. به همین جهت، سازوکاری لازم است تا گیاهان دارویی و ادویه‌جات به‌صورت منظم و طبق اصول صحیح، بسته‌بندی و توزیع شوند و کنترل لازم بر روی آنها انجام شود. چراکه عدم نظارت صحیح، علاوه بر ضرر و زیان مرتبط با سلامت مردم، می‌تواند به‌تدریج منجر به عدم مصرف فرآورده‌های گیاهی در جامعه شود».
مجله «ایمنی زیستی» که به انتشار این یافته‌ها پرداخته است، متعلق به انجمن ایمنی زیستی ایران است.
/ایسنا
