به گزارش سلام نو، نمایندگان در جلسه علنی امروز (سه شنبه) مجلس شورای اسلامی در جریان بررسی در جریان رسیدگی به لایحه قانون تجارت که از سوی شورای نگهبان به کمیسیون حقوقی و قضایی ارجاع شده بود مواد ۱۰۹ تا ۱۱۶ لایحه را به تصویب رساندند.
براساس ماده ۱۰۹ این لایحه، قرارداد حمل و نقل قراردادی است که به موجب آن متصدی حمل و نقل در برابر دیگری تعهد می کند که در مقابل اجرت، اشخاص و یا کالاهایی را از محلی به محل دیگر حمل کند. شخصی که به نام و به حساب وی با متصدی حمل و نقل قرارداد بسته شده یا کالا به نام و یا به حساب وی به متصدی حمل و نقل تحویل داده است، فرستنده و شخصی که مجاز به دریافت کالا در مقصد می باشد، گیرنده نامیده می شود.
براساس تبصره این ماده کالا شامل هر گونه مال منقول می گردد. در مواردی که کالا در داخل بارگنج (کانتینر) جعبه، قفس و یا بارکف (پالت) یا هر وسیله مشابه دیگری قرارداده شده یا به گونه ای بسته بندی شده است، کالا شامل بارگنج (کانتینر) جعبه، قفس و یا بارکف (پالت) و وسایل مشابه دیگری نیز می گردد به شرط آنکه به وسیله فرستنده تهیه شده باشد.
علاوه بر این طبق ماده ۱۱۰ حمل و نقل به وسیله پست و همچنین قراردادهای اجاره وسایل نقلیه زمینی، هوایی، ریلی و یا دریایی تابع مقررات این فصل نیست. قراردادهای حمل و نقل، هرچند به صورت قرارداد اجاره تنظیم شوند، مشمول این فصل است.
وکلای ملت با تصویب ماده ۱۱۱ این لایحه مقرر کردند قراردادهای مشمول معاهدات بین المللی که دولت ایران به آنها پیوسته است، مشمول مقررات این فصل نیست. در موارد سکوت این قانون، حسب مورد مقررات معاهدات بین المللی که دولت ایران به آنها پیوسته است تا حدی که بر حمل و نقل بین المللی قابل اعمال باشد، مجری است.
در ادامه بررسی این طرح، نمایندگان وارد بررسی مبحث اول در خصوص حقوق و تکالیف متصدی حمل و نقل شدند.
در ماده ۱۱۲ متصدی حمل و نقل مکلف شد کالا را به صورت سالم به مقصد برساند بر این اساس اگر کالا تلف و یا گم شود متصدی حمل و نقل مسئول قیمت کالا در خصوص پرداخت و خسارت آن است. مگر آنکه ثابت کند تلف یا گم شدن کالا به جنس آن و یا تقصیر فرستنده یا گیرنده منصوب است و یا ناشی از دستورات و یا اطلاعاتی بوده که یکی از آنها داده اند و یا به حوادث خارجی غیرقابل پیش بینی و غیرقابل رفع مستند است.
طرفین می توانند در قرارداد برای میزان خسارت مبلغی بیش از قیمت کالا را معین کنند اما شرط تهدید خسارت به کمتر از قیمت کل باطل است.
براساس ماده ۱۱۳ مقرر شد اگر بسته بندی کالا عیب ظاهری داشته باشد و متصدی حمل و نقل نیز کالا را بدون قید عدم مسئولیت قبول کند، مسئول خسارت است.
در ماده ۱۱۴ مصوب شد متصدی حمل و نقل مطابق این قانون، مسئول خساراتی است که در مدت حمل و نقل واقع می شود اعم از این که خود مباشر حمل و نقل باشد و یا متصدی حمل و نقل دیگری را مأمور کرده باشد. در صورت اخیر متصدی حمل و نقل حق رجوع به حمل کننده و یا متصدی حمل ونقل فرعی را دارد.
براساس تبصره این ماده متصدی حمل و نقل فرعی متصدی حمل و نقلی است که اجرای قرارداد حمل و نقل و یا اجرای بخشی از آن توسط متصدی حمل و نقل اصلی به او واگذار شده است.
طبق ماده ۱۱۵ مقرر شد در مورد خسارات ناشی از تأخیر تسلیم، عیب و یا نقص کالا، متصدی حمل و نقل در حدود ماده ۱۱۲ این قانون مسئول است. میزان خسارات مذکور نباید از خسارات ناشی از تلف تمام کالا تجاوز کند مگر اینکه در قرارداد خلاف این ترتیب مقرر شده باشد.
براساس تبصره یک این ماده تأخیر در تسلیم هنگامی رخ می دهد که کالا در مدت یا تاریخ مورد توافق و در صورت فقدان چنین توافقی، در مدت متعارف با توجه به اوضاع و احوال از متصدی انتظار می رود و یا قبل از آن به گیرنده تسلیم نشده باشد.
همچنین طبق تبصره دو مقرر شد اگر از موعد تحویل کالا مطابق تبصره یک این ماده بیش از ۶۰ روز سپری شده و کالا به گیرنده تحویل نشده باشد مدعی خسارت می تواند آن را تلف یا گم شده فرض کند.
در ماده ۱۱۶ مقرر شد چنانچه کالا بدون هیچ قیدی توسط گیرنده قبول و کرایه آن تأدیه شود، هیچ دعوایی علیه متصدی حمل و نقل جز در مورد تدلیس و یا تقصیر سنگین پذیرفته نمی شود. با این حال، متصدی حمل و نقل مسئول خسارت غیر ظاهر است مشروط بر اینکه گیرنده آن خسارت را به فوریت پس از مشاهده به متصدی حمل ونقل اطلاع دهد. این اطلاعیه باید حداکثر تا ۳۰ روز بعد از تحویل گرفتن کالا ارسال شود./ایلنا
