حذف یارانه نقدی پردرآمدها؛ وعده‎ای که محقق نمی‌شود

سلام نو – سرویس اقتصادی: چند وقت پیش قرار شد با حذف سه دهک بالای جامعه یارانه ها به یک تعدیل نسبی برسد. با این وجود آن طور که به نظر می آید هنوز خبری از حذف یارانه بگیران وجود ندارد و یارانه مرداد ماه به حساب همه سرپرست های خانوار ریخته خواهد شد.

به گزارش سلام نو، در بودجه سال جاری مطابق سالیان قبل حذف سه دهک درآمدی بالا از دریافت یارانه آمده است. با این حال این قانون چند سالی است که تعیین تکلیف نشده و به نوعی معطل مانده است. نبودن دیتای مناسب و جامع نبودن بانک اطلاعاتی از اصلی ترین دلایلی است که دولت برای عدم اجرایی کردن این قانون عنوان کرده است. فارغ از سستی های دولت در اجرای این طرح واقعیت این است که امکان حذف یارانه سه دهک بالای درآمدی تا زمانی که به سیستم یکپارچه برسیم وجود ندارد.

با این وجود اخیرا آیین‌نامه مربوط به تبصره ۱۴ قانون بودجه در رابطه با اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها و از جمله حذف سه دهک بالای درآمدی مورد تصویب هیات دولت قرار گرفته است. پس از آن بود که مسئولان در وزارت کار، تعاون و رفاه اجتماعی اعلام کردند که دستورالعملی در این رابطه در حال تهیه است که باید با همکاری وزارت ارتباطات و سازمان برنامه و بودجه مورد توجه قرار گیرد. با این حال نه دستورالعلی تدوین شده و نه توافقی صورت گرفته است.

احمد بیگدلی در همین رابطه با اعلام اینکه درآمدهای بالای 3 میلیون تومان از دریافت یارانه حذف خواهند شد، گفت: وقتی قیمت‌ها واقعی شود دیگر یارانه پنهانی پرداخت نمی‌شود که این یارانه نقدی ناچیز هم حذف شود. به عبارتی با حذف یارانه پنهان و واقعی شدن قیمت‌ها مبلغ یارانه نقدی افزایش خواهد یافت که مدیریت مصرف این یارانه نقدی بر عهده خانوارها است.

در هشت سال گذشته در سه دولت برآورد شده نزدیک به 340 هزار میلیارد تومان یارانه داده شده است. یارانه ای که اگر به معنای واقعی کلمه هدفمند بود می توانست به صورت عینی تاثیرگذار باشد. با این حال نه تنها این اتفاق نیفتاد بلکه در حال حاضر هم با وجود تاکید همه اقتصاددان ها و در شرایطی که خود دولتی ها هم بر لزوم تغییر در وضعیت فعلی یارانه ها قائل هستند تغییری در رویه سابق در رابطه با یارانه ها به وجود نیامده است.

یارانه های نقدی و کم و کیف توزیع یا عدم توزیع آن در سال های اخیر باعث شده تا بحث های گسترده ای بین متخصصان و کارشناسان به وجود بیاید. از همان روزهای نخست و پس از روی کار آمدن دولت روحانی، با توجه به ایراداتی که تیم اقتصادی روحانی به نحوه توزیع یارانه ها داشت، بحث پیرامون تغییر ساز و کار یارانه ها و حتی قطع یارانه ها بسیار جدی شد. با این حال از همان ابتدا مشخص بود امکان قطع کلی یارانه وجود ندارد چرا که بعد از اجرای این طرح کم نبودند افرادی که زندگیشان به همان یارانه های اندک وابسته شده بود.

افزایش رشد پایدار اقتصادی در جامعه در کنار افزایش اشتغال کارآمدترین راه کاهش فقر و نابرابری است. طرح یارانه های نقدی در روزهای ابتدایی این طرح اگرچه مورد توجه قرار گرفت اما هر چه گذشت تبعات این طرح طوری دامن اقتصاد را گرفت که خیلی از موافقان این طرح هم عقب نشینی کردند. با این حال در شرایط فعلی و در شرایطی که حذف کلی یارانه ها به خاطر وضع معیشتی بسیاری از خانواده ها امکان پذیر نیست بهترین راهکار هدفمند کردن آن است. باید منتظر ماند و دید تکلیف حذف پردرآمدها از دریافت یارانه نقدی چه می شود.