خصوصیت های رفتاری و شخصیتی می تواند تضمین کننده یک ازدواج موفق باشد. شاخص ارزشمندی که می توان بر اساس آن آینده یک ازدواج را پیش بینی کرد، کیفیت ارتباط پیش از ازدواج است. مشاهده رفتار دو نفر پیش از ازدواج، شاخص خوبی است که براساس آن پیش بینی کنیم بعد از ازدواج چگونه با هم برخورد خواهند کرد. سوال اساسی ای که این دو نفر می توانند از خود بپرسند این است: « در این مدت که همدیگر را می شناسیم، چه نسبتی از زمان باهم بودن را صرف رابطه منفی و تنش زا کرده ایم؟» البته مدت زمان آشنایی و نوع رابطه تا حدودی تعیین کننده میزان درستی اطلاعات است؛ مثلا دختر و پسری که مدت کمی از زمان شروع آشنایی آن ها می گذرد، فرصت زیادی برای شناخت همدیگر ندارند. علاوه بر این، آن هایی هم که در فضای عاشقانه و رومانتیک یا هم ارتباط برقرار کرده اند، بهتر است زیاد به اطلاعاتی که درمورد همدیگر دارند، اعتماد نکنند.
پژوهش گاتمن
یکی از تأثیرگذارترین پژوهش ها در این زمینه، پژوهش های انجام گرفته به وسیله گاتمن است.گاتمن پس از انجام پژوهش های آزمایشگاهی، از طریق مشاهده رفتار ۱۳۰زوج که پذیرفته بودند زندگی زناشویی خود را زیر ذره بین بگذارند، به این نتیجه رسید که برخی از رفتارها و خصوصیات شخصیت زوج، به خصوص در ابعاد کلامی، عاطفی و جنسی، تا حد زیادی با رضایت زناشویی آن ها مرتبط است و می تواند تضمین کننده زندگی مشترک طولانی مدت باشد.
گاتمن می گوید:«با مشاهده شکل گفت و گو و مشاجره زن و شوهر، می توان احتمال زندگی موفق یا طلاق گرفتن آن ها را پیش بینی کرد.» وی به چهار خصیصه رفتاری، تحت عنوان « چهار اسب سوار که زندگی مشترک را به سرعت به سمت نابودی و طلاق پیش می برند» اشاره می کند:
انتقاد، سرزنش، جبهه گیری و سکوت. به عقیده او، در تمام ازدواج ها به نوعی شاهد چهار ویژگی فوق هستیم اما زمانی که این چهار سوار دائم در زندگی زناشویی حضور داشته باشند، رابطه زوج با مشکل جدی روبرو می شود. در نهایت، زن و شوهر بعد از تلاش های زیاد برای حل این مشکلات، امید خود را ازدست می دهند، از همدیگر فاصله می گیرند، دچار احساس تنهایی می شوند و اگر به آن ها کمک نشود، زندگی مشترکشان به پایان می رسد. وجود این چهار اسب سوار در زندگی، وقوع طلاق را پیش بینی می کند و در صورتی که اقدام ها و تلاش های زن و شوهر به نتیجه نرسد، درصد درستی این پیش بینی، از ۹۰درصد هم بالاتر می رود.
خصوصیات زوج های خوشبخت
محققان دیگری هم از طریق پژوهش های خود به این نتیجه رسیده اند که زوج های خوشبخت کسانی هستند که:
انتظارهای واقع بینانه ای از یکدیگر دارند و متوجه هستند که «ارتباط» همیشه بی دردسر نخواهد بود.
آن ها در برقراری ارتباط کلامی، عاطفی و زناشویی مهارت خوبی دارند.
در حل مشکلات و تعارض ها مهارت خوبی دارند. البته همسران باید این مهارت ها را بیاموزند و در بهبود مشکلات تلاش کنند.
همسرشان را صادقانه و صمیمانه دوست دارند و روابط آن ها مانند دو دوست است. در خصوص مسائل و ارزش های اخلاقی، مذهبی و اجتماعی با یکدیگر توافق دارند.
