سلام نو – سرویس اجتماعی: اخیرا کلیپی از یک خانواده زلزله زده بمی پخش شد که نشان می داد این خانواده هنوز سالها پس از فاجعه زلزله بم در حال زندگی در کانکس هستند. مشابه این اتفاق در کرمانشاه هم فراوان است. واقعیت این است که ما بیش از آنکه از مدیریت بحران ضعیف برخوردار باشیم با بحران مدیریت رو به رو هستیم.
به گزارش سلام نو، تصور اینکه فردای زلزله احتمالی پایتخت قرار است چه بلایی بر سر تهران بیاید نگران کننده است. سنگینی آواری که در سال های اخیر بر سر زلزله زدگان کرمانشاهی ریخته هنوز در حال ضربه زدن به مردم است چرا که هنوز بحران در این مناطق مدیریت نشده و زندگی در سرپل ذهاب معضلات مختص به خود را دارد.
شاید بزرگترین مشکلی که در این زمینه وجود ندارد مشخص نبودن متولی اصلی مدیریت بحران در کشور است. مشکلی که تبعات آن را در روزهای ابتدایی امسال و پس از سیل هایی که چند استان کشور را گرفتار کرد به وضوح دیدیم. به طور مشخص انفجار راه آهن آق قلا به منظور رهاسازی آب در این منطقه سیل زده توسط سپاه پاسداران انقلاب اسلامی موجب شد تا رئیس جمهور به شدت از این کار انتقاد کرده و آن را اشتباه زیان باری بداند. این در حالی است که سردار جعفری، فرمانده کل وقت سپاه به کنایه های تند و تیز روحانی پاسخ داد و تمام و کمال از اقدام سپاه دفاع کرد. فارغ از اینکه حق با چه کسی بود این سوال بیش از پیش مورد توجه قرار می گیرد که متولی مدیریت بحران در کشور کیست؟
ایران به لحاظ جغرافیایی موقعیتی دارد که از آن به عنوان یکی از زلزله خیز ترین کشورها یاد می شود. سیل و دیگر بلایای طبیعی در این سالها آن قدر کشور را دچار مشکل کرده که حساب ندارد. بر اساس گفته رئیس سازمان فضایی ایران، امروزه در حوزه بلایای طبیعی و در زمینه ریسک وقوع، ایران رتبه ۱۱ را در دنیا دارد، ضمن این که رتبه کشور در حوزه زلزله در جهان اول است. با این همه نه تنها در بلایای طبیعی از این دست بلکه ما در مواجهه با دشواری های دیگری در مقیاس کوچک تر هم نشان داده ایم عملکرد مناسبی نداشته ایم.
نگاهی گذرا بر آنچه در حادثه پلاسکو گذشت به خوبی نشان می دهد ما در زمینه مدیریت بحران تا چه میزان درگیر بحران مدیریت هستیم. احمد صادقی، رئیس سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران در این راستا گفته بود مدیریت بحران صرفا محدود به یک سازمان نیست و وظیفه ای است که همه دستگاه‌ها برعهده دارند. با این حال این سوال باز هم مطرح است که ایرادات وارد بر نحوه مدیریت بحران متوجه کیست؟
با وجود اینکه وزیر کشور مسئولیت ریاست ستاد بحران را دارد و سازمان مدیریت بحران ذیل این وزارتخانه کار می کند اما در زمان بحران هلال احمر، دولت، نیروهای نظامی و نهادهای دیگر برای مدیریت سیل و ... به صحنه می آیند که البته باید هم بیایند. طبیعتا رتق و فتق امور پس از بحران جز با همکاری همه دستگاه ها میسر نمی شود. مشکل از جایی شروع می شود که همکاری ها با هماهنگی صورت نمی گیرد و گاهی هم در گیر و دار بروکراسی عذاب آور اساسا کاری از پیش نمی رود. این مشکل البته ساختاری است و مشخص شدن متولی مدیریت بحران تنها بخشی از مسیر در راستای بهبود این شرایط است. در حال حاضر بهره نبردن از رویکرد پیشگیرانه به بحران های طبیعی و همچنین فقدان برنامه مدون و منسجم برای مقابله با بلایای طبیعی از جمله عواملی است که مدیریت بحران در کشور ما را بحران زده کرده است.
