سلام نو – سرویس بین الملل: ایران و عربستان چه در دوران چهل ساله جمهوری اسلامی و چه در دوران پهلوی رقبایی منطقهای بودند، همچون ایران و عراق که سابقه رقابتی قدیمی دارند، اما پس از انقلاب و به خصوص پس چرخشهای سیاسی در عراق رقابت بین ریاض و تهران تشدید شد و عربستان در غیبت عراق نقشی جدیتر در منطقه و جهان عرب یافت که باعث تشدید رقابتهایش با ایران شد.
با قدرت گرفتن ملک سلمان و فرزندش محمد بن سلمان در عربستان تنش میان تهران و ریاض به شدت افزایش یافت به خصوص پس از اعدام شیخ نمر در عربستان و تجاوز تندروها به سفارت عربستان در تهران بهانههای لازم به عربستان داده شد تا تنش با تهران را به طور روشنی شدت بخشد.
بعد از آن بود که محمد سلمان صراحتا از کشاندن جنگ به داخل ایران و تهران سخن گفت و حملات تروریستی در ایران افزایش یافت و حملاتی مثل حملات به مجلس و حمله به رژه نظامی در جنوب کشور رخ داد و رد پای داعش، گروههای تجزیه طلب و حامیان منطقهای آنان در داخل ایران پررنگ شد. حتی اخبار معتبری از تامین مالی منافین توسط عربستان نیز منتشر شده که نشان دهنده گستره و عمق خصومت عربستان با ایران است.
در این ماجرا اما دست ایران هم بسته نبود. تهران هر چند با صبور تحرکات روشن عربستان را تحمل میکرد، اما به باور ناظران سیاست در خاورمیانه ایران پاسخ عربستان را در زمین سوریه و به خصوص یمن داد.
حالا پس از مدتها تنش و بارها دعوت ایران به صلح و سازش با همسایهها به ویژه عربستان سفیر این کشور در سازمان ملل با صراحت برای تعامل با ایران اعلام آمادگی کرده است.
«عبدالله یحیی المعلمی» نماینده دائم عربستان در سازمان ملل روز چهارشنبه از آمادگی ریاض برای ایجاد روابط همکاری میان کشورهای عربی و ایران خبر داد. نماینده دائم عربستان سعودی در سازمان ملل، یک هفته پس از اعلام آمادگی کشورش برای «تعامل دیپلماتیک» با ایران، ضمن اتهامزنی مجدد، از آمادگی کشورش برای «روابط همکاری عربی» با ایران خبر داد.
المعلمی گفت: بر آمادگی خود برای برقراری روابط همکاری میان کشورهای عربی و ایران که مبتنی بر حسن همجواری و عدم دخالت در امور داخلی کشورها و احترام به حاکمیت آنها باشد، تأکید میکنیم.
حشمتالله فلاحت پیشه، رییس پیشین کمیسیون امنیت ملی مجلس هم اخیرا سخن از چراغ سبز عربستان و امارات برای گفتوگو با ایران سخن گفت و افزود: شاهد بودیم در منطقه حتی کشورهای عربستان و امارات متحده عربی از فرسایشی شدن بحران نگران هستند بنابراین چراغ سبز برای ایران ارسال کردند و دیگر حاضر نشدند وارد چالشهای تازه طی چند ماه اخیر علیه ایران شوند.
پنج ماه پیش اولین شایعات درباره ارتباطهای احتمالی بین تهران و ریاض پخش شد و رسانههایی از جمله اسپتنیک مدعی شدند که رسانه های عربی به نقل از منابع دیپلماتیک نوشتند که حسین جابریانصاری معاون عربی و آفریقایی وزارت امورخارجه ایران و تامر الصبحان، وزیر امور خارجه عربستان در امور خلیج فارس در خاک عراق گفت و گو کردند.
اما چرا عربستان بعد از مدتها حاضر به حداقلی از نرمش در برابر ایران شده است؟ به نظر میرسد ایستادن غیرمنتظره ایران در برابر فشارهای آمریکا و کوتاه نیامدنش در برابر تهدیدات و تطمیعات ترامپ در کنار عدم پیروزی عربستان در جنگ یمن و خروج متحدانش از یمن باعث شده تا ریاض نگاهی دوباره به روابط با تهران داشته باشد، به خصوص که رفتار اخیر آمریکا با متحدانش در ماجرای خلیج فارس عربستان را نگران کرده که در رویایی رویی احتمالی با ایران تنهای تنها بماند، چیزی که اصلا ریاض مایل به وقوع آن نیست.
البته نرمش حداقلی عربستان در برابر ایران و تعامل احتمالی را نباید به کاهش فوری تنش بین دو کشور تعبیر کرد، آنچنان که ریاض همچنان دنبال این است تا فشار حداکثری را برای عقب نشینی به تهران وارد کند.