سلام نو – سرویس بینالملل: جان بولتون، مشاور امنیت ملی رییس جمهور آمریکا برای بسیاری تجسم یک کابوی پیر و عصبانی است. یک آمریکایی سفید پوست با سبیلهایی خاص، صورتی همیشه سرخ از هیجان و البته لهجه غلیظ آمریکایی که تصویری کامل از یک آمریکایی کلاسیک است و انگار از دل فیلمهای وسترن در آمده و البته به شدت طرفدار هفت تیر کشی است!
اما تنها ویژگی بولتون شباهاتش به کابویها نیست. او یک باز جنگ طلب تمام عیار است و هر جایی که بوده ردی از خون و خونریزیهای بزرگ هم بوده. او زمانی که در دولت بوش بوده دستی در جنگ طلبیهای دولت بوش داشته، زمانی که کار دولتی نداشته با یادداشت و تحلیل بر طبل جنگ با ایران میکوبید و از بمباران تاسیسات اتمی آن سخن میگفته و حالا در دولت ترامپ جدیترین مدافع هرگونه فشار به ایران است، تا جایی که برخی توقیف نفتکش گریس-1 در جبل طارق توسط بریتانیا را طرحی میدانند که با فشار بولتون توسط لندن اجرا شده.
با این تفاسیر نسبت جان بولتون با دولت دونالد ترامپ چیست و چرا ترامپ با وجود شعارهای جنگ ستیزانه خود و وعده عقب نشینی از جایی مثل سوریه همچنان از بولتون استفاده میکند؟
دکترین بولتنِ دونالد ترامپ
دلیل حضور جان بولتون در کابینه دونالد ترامپ را میتوان در چهارچوبی تحت عنوان "دکترین بولتون" دید. منابعی در داخل دولت آمریکا و چند منبع متفاوت که به طور شخصی به دونالد ترامپ پیشنهاد اخراج بولتون را داده بودند به جاناتان سوان، تحلیلگر اکسیوس، میگویند که ترامپ معتقد است حضور بولتون شانس او در مذاکرات را افزایش میدهد و در برابر دشمنانی چون ایران و کره شمالی برتری روانی را نصیبش میکند.
یکی از این منابع میگوید که ترامپ معتقد است بولتون نقشی کلید در استراتژی او برای مذاکره دارد. به گفته این منبع ترامپ فکر میکند که جنگ طلبی و اشتیاق بولتون به کشتن یک امتیاز مهم برای چانه زنی با رهبران دنیا است. ترامپ عمیقا معتقد است که خودش میتواند پلیس خوب ماجرا و بولتون پلیس بد باشد.
البته این نقشها گاهی تغییر میکند. به گفته برخی منابع در دیدار ترامپ با نخست وزیر هلند ترامپ به شدت به ناتو انتقاد میکند و بعد در حالی که رویش را به سمت بولتون بر میگرداند خطاب به او میگوید: " ولی جان تو ناتو را دوست داری، درسته؟" بعد از این جمله بولتون دفاعی مختصر از ناتو میکند و بعد ترامپ به حمله به ناتو ادامه میدهد.
یکی دیگر از مسائلی که بولتن را برای ترامپ با اهمیت میکند دفاع تمام قد او از رییس جمهور است، اتفاقی که در بین همکاران ترامپ کمتر رخ میدهد، از جمله اینکه بولتون برخلاف مک مستر، مشاور امنیت ملی پیشین ترامپ، رو در روی ژنرال جیمز متیس وزیر سابق دفاع قرار گرفت و از ترامپ دفاع کرد.
با این وضعیت بسیاری نگرانند که با توجه به پیگیری بولتون او در نهایت موفق شود ترامپ را برخلاف میلش وارد جنگ کند، اما رییس جمهوری آمریکا بارها تاکید کرده که این اتفاق نمیافتد، او در این باره به یکی از مقامات کاخ سفید گفت که بولتون میخواهد روزی سه جنگ را شروع کند ولی ترامپ او را در چنگال خودش دارد و اجازه چنین کاری را نمیدهد.
برخی چهرههای نزدیک به کاخ سفید در تایید صحبتهای ترامپ گفتهاند که ترامپ در ماجرای ونزوئلا هرچند درباره تغییر رژیم با بولتون هم نظر بود ولی با تندروی او مخالف بود. به گفته این چهرهها ترامپ معتقد بود برخی از اطرافیانش اعتقاد بیش از حدی به مخالفین ونزوئلایی برای سرنگونی مادورا دارند.
یکی از نزدیکان ترامپ میگوید او با وجود خوش بینی بیش از حد اطرافیانش به اپوزویسیون ونزوئلا گفته بود: " من این جور آدمها را میشناسم! آنها مادورا را دست کم میگیرند، او به همین سادگی تسلیم نمیشود."
فعلا منتظر اخراج بولتون نباشید
چه اعتماد به نفس بولتون را کاذب بدانیم چه نه، با این دکترین بولتون حداقل فعلا اخراج نمیشود. او هنوز برای مذاکره با کره شمالی و ایران یک مهره مهم به حساب میآید حتی اگر احتمال وقوع جنگ را به شکل واقعی بالا ببرد.
ترامپ البته میداند که بولتون با تمام دوست نداشتنی بودندش حامیانی جدی در میان جمهوری خواهان، به خصوص طیف هوادار اسرائیل، دارد. در کنار این او ارتباط خوبی با طیفی از براندازان جمهوری اسلامی یعنی مجاهدین خلق دارد که امکان فشار بیشتر بر ایران را به ترامپ میدهد.
با این اوصاف هرچند نباید "فعلا" منتظر اخرج بولتون بود، اما نباید احتمال این کار را هم صفر دانست چنان که برخی از نزدیکان بولتون معتقدند اخلاق ناخوشایند او با همکارانش و عدم وجود ارتباط شخصی بین او و ترامپ نقطه ضعف این باز پیر است و میتوان در شرایط بحرانی روند اخراج او را تسریع و تسهیل کند.