مسکن مهر، پوپولیسم و فرصتی که از دست رفت

سلام نو – سرویس اقتصادی: روز گذشته پیروز حناچی موضع نسبتا مثبتی درباره ایده مسکن مهر گرفت که واکنش های زیادی داشت. این سخنان شهردار پایتخت باعث شد تا هواداران محمود احمدی نژاد در فضای مجازی این سخنان را مهر تایید بر عملکرد دولت های نهم و دهم بدانند.

به گزارش سلام نو، حناچی با بیان اینکه مسکن مهر فرصت استثنایی بود که نباید آن را رها کرد، اظهار کرد: مسکن مهر فرصت استثنایی بود که در این مقیاس دولت به مسکن کم درآمدها توجه کرد و نباید آن را رها کنیم.ما می‌توانیم همکاری کنیم و در بازبینی بایستی این مأموریت برای شهرداری‌ها هم باشد.

این موضع گیری حناچی البته با نظر بسیاری از کارشناسان همسو نیست. بسیاری از اساس این طرح را غلط می دانند و معتقدند مسکن مهر باعث شده تا یک گروه از مردم که عمدتا کم درآمد بودند از شهر طرد شوند و به اطراف تهران نقل مکان کنند. بخشی دیگر اما معتقدند طرح مسکن مهر به ذات اتفاق خوبی بوده است و عملکرد نادرست در کنار سیاست های پوپولیستی باعث شده دولت ها نتوانند از این فرصت استفاده کنند.

پروژه مسکن مهر در سراسر کشور قصد داشت تا با ایجاد دو میلیون مسکن دو میلیون خانوار را خانه دار کند. طرحی که ابتدا به نظر می رسید می تواند با کمک به تامین مسکن دهک های کم درآمد و ضعیف کشور فرصتی طلایی را در کشور ایجاد کند بدون مطالعات کارشناسی آغاز شد و در اواسط راه برای تامین منابع مالی دست به دامن بانک مرکزی برای خلق پول شد. همین امر باعث شد تا با پمپاژ نقدینگی پایه پولی افزایش پیدا کند.

این البته تنها مشکل در مسیر این پروژه نیست. ساختمان های بی کیفیتی که حداقل امکانات را نداشتند و به لحاظ استحکام آن چنان که در زلزله سر پل ذهاب دیدیم مقاوم نبودند باعث شد تا بسیاری از کارشناسان بر این طرح خرده بگیرند و نسبت به ادامه این طرح مردد شوند. از سوی دیگر در چند مورد در برخی شهرها از جمله ایلام گزارش شد در بین دارندگان مسکن مهر به جای اقشار کم درآمد نام مدیران کل هم دیده می شود.

ایرادات دیگری که در مسکن مهر همواره محل بحث بوده عدم قوانین واضح شهرداری است به صورتی که در بسیاری از بلوکهای مسکن مهر تعداد پارکینگ‌ها به مراتب کمتر از تعداد واحدها است. بخش قابل توجهی از این ایرادات را باید در راستای عجولانه بودن برخی اقدامات ارزیابی کرد. عجولانه بودن این اقدامات را هم باید در راستای نگاه پوپولیستی حاکم تفسیر کرد. مسکن مهر از آنجایی که یک طرح هیجانی و بدون برنامه ریزی صحیح بود به دستاوردی که تصور می کرد، نرسید.

سلمان خادم المله، کارشناس مسکن در این رابطه اظهار کرده است: متاسفانه ضربه‌ای که دولت‌های نهم و دهم به سیستم اقتصادی کشور زد تا چهار پنج دولت بعد از آن باید تاوان پس بدهند و می‌توان گفت از مسکن مهر بوی خدمت نمی‌آید. ایده‌ اولیه‌ی مسکن مهر خوب بود ولی این ایده با سیاست‌های پوپولیستی دولت قبل گره خورد. به همین دلیل تعداد واحدهایی که قرار بود ساخته شود را صدها برابر طرح اولیه در نظر گرفتند.

بار مالی زیادی که بر اقتصاد کشور تحمیل شد از یک سو و خیل عظیمی از اقشار ضعیف و کم درآمد که هنوز توان داشتن یک سرپناه برای خود را ندارند باعث شده تا در یک برآیند کلی کارشناسان مسکن به طرح مسکن مهر نمره قبولی ندهند. در حال حاضر بر اساس آمار منتشره ما 19 میلیون بدمسکن در کشور داریم و مسکن مهر هم که بسیاری از واحدهای مسکونی آن خارج از حیطه خدمات زیر بنایی احداث شده در این سالها نتوانسته از این آمار بکاهد.