سلام نو - سرویس بین الملل: همآنطور که پیش بینی میشد خروج آمریکا از سوریه میدان را برای تاخت و تاز اردواغان آماده کرد و او مهرههای خود را در زمین شطرنج حرکت داد.
اردوغان دوشنبه در یک سخنرانی عمومی از آغاز عملیات نظامی ارتش این کشور در شرق رود فرات طی روزهای آینده خبر داد، عملیاتی که در نهایت به رویارویی با کردهای سوریه ختم میشود.
خلوصی آکار، وزیر دفاع ترکیه، هم تصریح کرده ارتش کشورش برای یک عملیات بزرگ علیه کردهای سوریه در منبج، واقع در استان حلب، و شرق رود فرات «شدیدا» در حال آمادگی است. خبرگزاری آناتولی ترکیه گزارش کرده که وزیر دفاع قول داده کردهای سوریه را «دفن» کند، اتفاقی که با خروج آمریکا از سوریه و پشت کردن به کردها غیرممکن نیست.
اردوغان به دنبال چیست؟
اما این تنها بخشی از پازل اردوغان برای منطقه است. به تازگی و پس از تماس ترامپ و اردوعان آمریکا با فروش موشکهایی به ارزش ۳.۵ میلیارد دلار به ترکیه موافقت کرده است.
چهارشنبه گذشته وزارت دفاع آمریکا به کنگره این کشور اطلاع داد که تسلیحات شامل انتقال ۸۰ موشک پاتریوت و دهها سامانه رهگیری موشک میشود. علاوه بر این، اردوغان از ترامپ دعوت کرده که به ترکیه سفر کند و ترامپ هم این دعوت را پذیرفته است. در همین تماس بود که اردوغان توانست ترامپ را به خروج از سوریه قانع کند.
با این همه اردوغان در دیگر سو مخالف تحریمهای آمریکا علیه ایران است و به گفته یکی از روزنامه نگاران برجسته ترک او اخیرا در دیدار با حسن روحانی به رییس جمهور ایران قول داده که از تحریمهای آمریکا علیه ایران پیروی نمیکند.
عبدالله بوزکورت، روزنامه نگار ترک در این باره نوشت: «اردوغان، رئیسجمهور ترکیه، میگوید ترکیه از تحریمهای آمریکا علیه ایران حمایت نخواهد کرد. تحریمهایی که او ادعا میکند امنیت و ثبات منطقه را به خطر میاندازد. (او) قول داده که همه اقدامات لازم برای کمتر کردن اثر تحریمها علیه تجارت بین دو کشور را انجام دهد و از ایران در دورانهای دشوار حمایت کند.»
کارشناسان آن چنان حمایت ترکیه از ایران را مهم میدانند که معتقدند که بدون اجرای تحریمها توسط اردوغان، ایران قادر خواهد بود در بلندمدت از بلای تحریمها جان سالم به در ببرد.
به نظر میرسد اردوغان پس از بازی با کارت قتل خون بار جمال خاشقچی در کنسولگری عربستان در ترکیه و امتیازات زیادی که از آن به دست آورد حالا نیم نگاهی به کارت ایران دارد.
اگر اردوغان در این بازی با ایران به توافق برسد که معنایش تبدیل ترکیه به تنها راه تنفس اقتصاد ایران است و این ابزار خوبی برای کنترل یکی از جدیترین رقبای منطقهای ترکیه است. اگر هم بخواهد با آمریکا و ترامپ توافق کند که فروختن بلیت مشارکت در تحریم در تهران یک فروش خوب و پرسود برای سلطان ترکها است.
هر دو راهی که اردوغان در پیش رو دارد میتواند منجر به افزایش قدرت او در خاورمیانه شود و پس از سرکوب کردهای سوریه، ضعیف کردن جدیترین رقیب سیاسی- امنیتی ترکیه در خاورمیانه را هم در پی داشته باشد.
کردها؛ قربانی تعلل خود و بی وفایی آمریکا
کردهای سوریه اما این روزها بیش از همیشه در آستانه قربانی شدن هستند؛ آن هم قربانی شدن به خاطر تعلل خود در تصمیمگیری سیاسی و البته اعتماد بی حساب و کتابی که به آمریکای ترامپ داشتند.
طی هفته های گذشته و در جریان آخرین دور از مذاکرات آستانه شاهد انجام گفتگوهای جدی در مورد تشکیل کمیته قانون اساسی سوریه بودیم که از سوی نماینده سازمان ملل نیز مورد حمایت قرار گرفت اما در این دور مذاکرات یکی از چالشهای اساسی عدم حضور هئیت منسجمی به نمایندگی از کردهای سوریه در این مذاکرات بود.
در این شرایط اردوغان که به دنبال آن است از تحقق چنین امری به هر صورت ممکن جلوگیری به عمل آورد اکنون فرصت را مناسب میبیند که از فرصتسوزی کردها در حل اختلافات با دولت مرکزی و چشم پوشی از برخی خواسته های ناممکن خود در مذاکرات با دمشق و عدم حضور در آستانه 11 استفاده لازم را به عمل آورد. در اثبات این تحلیل می توان به بخشی از سخنان اردوغان اشاره کرد که در بیان علل توسل به عملیات نظامی در غرب فرات در آینده نزدیک گفته بود: «این اقدام راه را برای یک راه حل سیاسی و همکاری سالم تر باز خواهد کرد.»
اگر چرخ سیاست همچنان به همین شکل به نفع اردوغان بچرخد و کردها همینطور در انفعال باقی بمانند بعید نیست که ترکها با سرکوب کردهای سوریه دست پرتری در مذاکرات سوریه پیدا کنند و با کنار هم قرار دادن این دست پر و تحریمهای تهران تلاش کنند تهران را زمین مذاکرات سوریه حذف کنند.