سلام نو – سرویس اقتصادی: از همان روزهای نخست که دلار 4200 تومانی یا به تعبیر بسیاری از مردم دلار جهانگیری وارد ادبیات اقتصادی کشور شد کمتر اقتصاددانی بود که از این طرح حمایت کند. با این وجود دولت تمام و کمال از طرح خود دفاع کرد. حالا و پس از تبعات رانت آور دلار 4200 تومانی به نظر می رسد دولت با شیب کم در حال عقب نشینی است.
به گزارش سلام نو، مسعود پزشکیان، نایب رئیس مجلس اظهار کرده است: تخصیص ارز دولتی در حال حاضر کاهش یافته و دولت به دنبال این است که تا جایی که ممکن بوده رقم تخصیص این ارز را کم کند تا رانتی ایجاد نشود. دولت قیمت کالاها را در شرایط رقابتی قرار داده و به این اجناس ارز نیمایی تخصیص داده است.
اعتراض شدید برخی گروه ها به سیاستگذاری اقتصادی دولت اگرچه باعث شده تغییراتی از سوی دولت در این سیاست ها اعمال شود اما به نظر می رسد با توجه به رویکرد تیم اقتصادی دولت حالا حالاها نباید منتظر حذف ارز 4200 تومانی باشیم و این مساله در کوتاه مدت عملی نخواهد شد.
در بیش از یک سالی که از اجرایی شدن این طرح می گذرد خیلی ها تلاش دارند مسئولیت این اشتباه فاحش را به عهده نگیرند. این در شرایطی است که بارها و بارها کارشناسان اقتصادی آفات این طرح را پیش بینی و گوشزد کرده بودند. انحراف بین نرخ ارز آزاد و دولتی زمینه رانت را با تثبیت دلار دولتی وسیع کرده و باعث شده ایجاد انگیزه برای سوءاستفاده های رانتی تشدید شود.
مرکز پژوهش های مجلس هم در گزارش خود که چندی پیش منتشر کرده، یادآور شده است: با توجه به محدودیت منابع ارزی در سال آینده، پیشنهاد مرکز پژوهش‌ها حذف ارز ترجیحی اختصاص یافته به کالاهای اساسی به غیر از دارو و واردات آنها با ارز نیماست. اختلاف ارز ترجیحی و نیمایی اختصاص یافته به کالاهای اساسی مصرفی ۸.۳ میلیارد دلار است. می‌توان از آن به عنوان منبعی برای پرداخت یارانه به مصرف‌کنندگان و کمک به رفع مشکل سرمایه در گردش تولیدکنندگان استفاده کرد.
مخالفان دلار 4200 تومانی چه می گویند؟
بدون شک اولین و مهم ترین دلیل برای مخالفت با دلار 4200 تومانی از سوی همه کارشناسان بحث ایجاد رانت است. در این باره مرتضی ایمانی راد معتقد است وقتی یک قیمت در اقتصاد کشور باعث ایجاد صف شود قطعا در آن رانت وجود دارد. طبعا هر چه صف طولانی تر شود میزان این رانت رو به فزونی خواهد رفت.
محمدرضا تابش، عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس هم اگرچه اختصاص ارز ترجیحی به واردات کالاهای اساسی در معیشت مردم را بی‌تاثیر نمی داند به مهر گفته است: وضعیت فعلی بازار کالاهای اساسی مناسب نیست و بهتر از این می‌شد آن را مدیریت کرد. ارز یارانه‌ای می‌توانست خیلی کارآمدتر به مصرف برسد، در حال‌حاضر، می‌توان کالابرگ داد و هم می‌تواند الکترونیکی باشد.
علی امانی، رئیس امور صنعت و معدن سازمان برنامه و بودجه هم چندی پیش گفته بود: دولت با اختصاص ارز ۴ هزار و ۲۰۰ تومانی برای واردات ۲۵ گروه کالایی باعث تأخیر در افزایش قیمت این کالاها و آرامش نسبی در بازار شد.
محمد حسن نژاد عضو کمیسیون اقتصادی مجلس هم گفته است: کالاهایی که ارز دولتی برای واردات داشتند تورمشان از دیگر کالاها بیشتر بود. بر اساس نرخ ۴ هزار و ۲۰۰ تومانی ارز اشتباه قیمت گذاری می کنیم و به تولید کنندگان لطمه می زنیم.
اگر بخواهیم لیست کسانی که مخالف ارز 4200 تومانی هستند را بیاوریم به افراد زیادی بر می خوریم. با این همه عجیب ترین کسی که این روزها از مخالفت با دلار 4200 تومانی می گوید حسن روحانی است. مخالفتی که البته برای مردم به هیچ وجه قابل قبول نیست. روحانی اخیرا در سخنانی غیرمنتظره گفته است همه اقتصاددانان آمدند و گفتند دلار تک نرخی اعلام شود و 4200 تومان اعلام شود و من در آن جلسه موافق نبودم اما چون همه اجماع داشتند. گفتم قبول ندارم اما چون اجماع بود پذیرفتم.
عقب نشینی از دلار 4200 تومانی در این مقطع زمانی از سوی دولت به نظر امیدوارکننده می رسد. با این حال هنوز برای قضاوت زود است و باید منتظر ماند و دید دولت در ادامه مسیر خود که تنها دو سال از آن باقی است برای این معضلات چه تدبیری می تواند بیندیشد.
