رشد اقتصادی منفی با کشور چه می کند؟

سلام نو - سرویس اقتصادی: افزایش نرخ رشد اقتصادی که از ابتدای دولت روحانی یکی از ابزارهای مهم تبلیغاتی دولت به شمار می رفت این روزها سعی بر آن است تا زیاد کسی به آن نپردازد چرا که این شاخص این روزها وضعیت خوبی ندارد.

به گزارش سلام نو، رشد اقتصادی منفی در دو سال آخر احمدی نژاد و وضعیت اقتصادی آن روزها که کشور را در یک قدمی بحران قرار داده بود کاری کرده بود تا دولت روحانی در سال های ابتدایی سکانداری اش در دولت روی این مساله مانور زیادی بدهد. د‌‌‌ر قانون پنج‌ساله برنامه پنجم توسعه برای سال‌های ٨٩ تا ٩٤، رشد‌‌‌ اقتصاد‌‌‌ی ٨‌د‌‌‌رصد‌‌‌ی پیش‌بینی شد‌‌‌ه بود‌‌‌ این در حالی بود که حسن روحانی در حالی دولت را به دست گرفت که د‌‌‌‌ر سال‌های ٩١ و ٩٢ نرخ رشد‌‌‌‌ اقتصاد‌‌‌‌ی به ترتیب با کاهش منفی 8/5 و منفی ٢/٢د‌‌‌رصد‌‌‌ی مواجه شد‌‌‌ه بود.

در دومین سال دولت روحانی دولت توانست رشد اقتصادی را مثبت کند و تا سال 97 علی رغم اینکه نرخ رشد اقتصادی با فراز و نشیب هایی همراه بوده اما روحانی و دولتش همواره آمارهای موجود در راستای درصد نرخ رشد اقتصادی را به عنوان یکی از دستاوردهای دولت بر می شمردند. در این بین این سوال قابلیت طرح را دارد که چرا کشور ما درگیر اقتصاد نوسانی است و به نرخ رشد اقتصادی پایدار نمی رسد.  یکی از پاسخ ها به این سوال می تواند تاثیر قابل توجه تنش های سیاسی بر اقتصاد کشور باشد. به طور مثال نرخ رشد هفت درصدی  اقتصاد ایران در سال ١٣٩۵ به اعتقاد بسیاری رشدی برون زا و سیاسی بود و صرفا واکنشی به برداشته شدن تحریم های هسته ای پس از عقد برجام بود. از همان سال 95 پیش بینی شمار زیادی از اقتصاددانان این بود که این نرخ در سال 96 و 97 کاهشی خواهد بود. حالا و پس از تحریم های مجدد آمریکا شاهد افول رشد اقتصادی هستیم به صورتی که نرخ رشد اقتصادی باز هم منفی شده است.

وحید شقاقی شهری، اقتصاددان و عضو هیات علمی دانشگاه درباره بی ثباتی در نرخ رشد اقتصادی اظهار کرده است: در کشور ما رشد اقتصادی تابع سرمایه‌های خارجی، صادرات و واردات و در نهایت بخش نفت بوده است که هر سه اینها حکایت از بی‌ثباتی رشد اقتصادی ما دارد به همین خاطر احتمالا در آینده‌ای نزدیک رشد اقتصادی ما با تکانه‌های شدیدی مواجه خواهد شد و اینکه چقدر رشد یا کاهش رشد داشته باشیم به رفتار شرکای خارجی و سرمایه‌های آنها و همچنین وضعیت بخش نفت بستگی دارد. به همین خاطر هم باید منتظر بمانیم و ببینیم که آیا اروپا می‌تواند در برابر آمریکا مقاومت کند که البته احتمال بعیدی است. همچنین ما باید منتظر رفتار چین در قبال اقتصادمان باشیم.

چرا نرخ رشد اقتصادی مهم است؟

بر اساس نخستین و رایج‌ترین تعریف، رشد اقتصادی یعنی افزایش بازدهی اقتصاد، در طول دوره‌ای زمانی که حداقل ۲ دوره‌ی ۳ ‌ماهه‌ی متوالی است . تعریف دیگری که از رشد اقتصادی می شود عبارت‌ است از افزایش آنچه اقتصاد می‌تواند تولید کند، در صورتی که از تمام منابع کمیاب خود استفاده کند. با این حال در محاسبه نرخ رشد اقتصادی و متغیرهای دیگر اقتصادی از جمله محاسبه نرخ فقر و ... همواره این چالش وجود داشته که به محاسبات برای تعیین این نرخ ها چقدر می توان اعتماد کرد. "تمرکز بر نرخ رشد‌‌‌ اقتصاد‌‌‌ی، سیاسی است و این متغیر چیزی به‌جز یک عد‌‌‌د‌‌‌ را نشان نمی‌د‌‌‌هد‌‌‌. باعث تاسف است که د‌‌‌ر ایران روی این متغیر بی‌ارزش و مبهم این چنین تمرکز می‌شود‌‌‌."  این نظر محمدقلی یوسفی اقتصاددان و استاد هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی است.

او همچنین معتقد است: متغیرهای نرخ سود‌‌‌ بانکی یا نرخ تورم نزد‌‌‌ اقتصاد‌‌‌د‌‌‌انان اهمیت بالاتری دارد. نرخ رشد‌‌‌ اقتصاد‌‌‌ی میانگین هزینه هزاران قلم کالاست که آن هم به‌د‌‌‌رستی محاسبه نمی‌شود‌‌‌. د‌‌‌ر این محاسبه به میانگین هزینه هزاران قلم کالا و خد‌‌‌مات اعم از د‌‌‌ستمزد‌‌‌ معلم و کارگر و هزینه پرتقال و یخچال و نفت و آب و... پرد‌‌‌اخته می‌شود‌‌‌، نه هزینه تولید‌‌‌ آنها. پرد‌‌‌اخت بیش از حد‌‌‌ گروه‌های مختلف سیاسی به این متغیر، سیاسی‌کاری است و این متغیر ارزش تمرکز و این همه پرد‌‌‌اختن را ند‌‌‌ارد‌‌‌. تمرکز روی این متغیر یعنی منحرف کرد‌‌‌ن افکار عمومی از کنترل فساد‌‌‌، بهبود‌‌‌ رفاه، آزاد‌‌‌ی و ... است.