سلام نو – سرویس سیاسی: ایران روز گذشته اعلام کرده که با یک اولتیماتوم 60 روزه دو تعهد خود در برجام را متوقف می‌کند و به طرف اروپایی دو ماه مهلت می‌دهد تا کاستی‌های اجرایی برجام را جبران کند. بسیاری اقدام ایران را آغاز مرگ برجام دانستند و گفتند این یعنی تا نزدیک چهار ماه دیگر باید شاهد فروپاشی برجام باشیم، اما آیا واقعا چنین است؟
اقدام ایران در چهارچوب برجام بود و همان‌طور که رییس جمهور حسن روحانی اعلام کرد ایران آماده گفت‌وگو درباره ساز و کارها برجام و کارآمد کردن آن است. مجید تخت روانچی عضو ارشد تیم مذاکره کننده برجام که اخیرا به عنوان نماینده ایران در سازمان ملل منصوب شده نیز در بر همین نکته تاکید دارد.
او در مصاحبه‌ای به بی.بی.سی آمریکا می‌گوید: باید ببینیم در طی ۶۰ روز آینده چه اتفاقی خواهد افتاد. پنجره دیپلماسی بسته نشده و ما معتقدیم که ایران با طرف های مشارکت کننده باقی مانده در برجام مذاکره خواهد کرد و باید دید که نتیجه این مذاکرات چه خواهد شد.
اقدام اخیر ایران را در واقع می‌توان شوک یا به تعبیر روحانی عمل جراحی ایران دانست که برای نجات برجام صورت می‌گیرد. ادامه حضور منفعلانه ایران در برجام در واقع مهر تاییدی به رفتار نابخردانه آمریکا بود و خروج غیرمنطقی ترامپ از برجام را مشروع جلوه می‌داد. از سوی دیگر حضور این چنینی در برجام باعث می‌شد تا تمام هزینه این توافق برای ایران و تمام سود آن برای اروپا باشد.
حمیدرضا آصفی، سخنگوی پیشن وزارت امور خارجه نیز از جمله کسانی است که حرکت فعلی ایران را درست و دقیق ارزیابی می‌کند. او معتقد است این اقدام پیامی روشن را به طرف‌های برجام و آمریکا منتقل می‌کند و در این باره به ایسنا می‌گوید: جمهوری اسلامی ایران با این اقدام این پیام را به اروپایی‌ها و آمریکایی‌ها داد که ایران بیکار نخواهد نشست تا واشنگتن هر اقدامی را که می‌خواهد جهت افزایش فشار به ایران انجام دهد و کشورهای اروپایی هم نمی‌توانند همچنان به بی‌عملی خود ادامه دهند.
این دیپلمات ایرانی البته پیشاپیش از طرف اروپایی ناامید است و می‌گوید: خیلی بعید است که اروپایی‌ها در این مدت کار خاصی را انجام دهند مگر این‌که مطمئن باشند با اقدامات غیر قابل پیش‌بینی ایران مواجه خواهند شد. اگر آنها چنین چیزی را احساس کنند ممکن است که جدی‌تر برخورد کنند.
شاید بدبینی آصفی چندان هم غیر منطقی نباشد، چون اتحادیه اروپا در واکنش به مهلت ۶۰ روزه ایران برای اجرای تعهدات بانکی و نفتی اعلام کرد هیچ ضرب‌الاجلی را از سوی تهران نمی‌پذیرد
آیا ایران باید با آمریکا مذاکره کند؟
بسیاری معتقدند ایران در این شرایط نه تنها به نمی‌تواند به اروپا امیدوار باشد، بلکه نباید و نمی‌تواند با ترامپ مذاکره کند. ایران نباید با آمریکا مذاکره کند چون 12 شرط اعلام از سوی پمپئو استقلال ملی ایران را زیر سوال می‌‍‌برد. از سوی دیگری ایران نمی‌تواند با آمریکا مذاکره کند چون با این وضعیت به خروج ترامپ از برجام مشروعیت داده است.
از سوی دیگر مسئله اصلی این جا است که هر چه زمان بگذرد فشار آمریکا بر ایران افزایش می‌یابد و دست مسئولان ایران برای مذاکره بسته‌تر می‌شود. در همین جهت برخی تحلیلگران پیشنهاد می‌دهند که ایران مستقیم با ترامپ مذاکره کند تا هم پمپئو و بولتون را دور زده باشد، هم 12 شرط را ملغی کند و هم تا وقتی که مدنظرش است برای مذاکره اصلی زمان بخرد.
این گروه معتقدند ایران کم و بیش می‌تواند به توافقی مشابه برجام با ترامپ برسد چون مسئله ترامپ مفاد برجام نیست بلکه مسئله او این است که برجام معاهده ترامپ نیست و او مایل است معاهده خودش را داشته باشد و آن را قرار دادی خوب توصیف کند، آن چنان که برجام اوباما را بد می‌داند.
این گروه از تحلیلگران معتقدند تهران باید پیش از افتادن خود یا آمریکا در تله جنگ چهره‌هایی مثل بولتون از این اقدام جلوگیری کند و مذاکره می‌تواند یکی از موثرترین راه‌ها باشد، مذاکره‌ای که با مقاومت و بازی سیاسی نیز هم‌راه باشد.
