عمران خان از سفر به ایران چه هدفی دارد؟

رسانه های اصلاح طلب

...................................

** سوابق و مشترکات تاریخی در روابط دو کشور

به نوشته روزنامه اعتماد اگر تاریخ را بررسی کنیم، می‌بینیم اولین کشوری که پیروزی انقلاب اسلامی را در ایران به رسمیت شناخت، پاکستان بود و اولین کشوری که بعد از استقلال پاکستان این کشور را به رسمیت شناخت، ایران بود...در طول تاریخ هیچگاه روابط ایران و پاکستان را نمی‌توان «بد» توصیف کرد، همواره رابطه دو کشور مبتنی بر احترام متقابل و دوستانه بوده است.

روزنامه ایران نیز در یادداشتی نوشت: وجود سوابق مشترک تاریخی، فرهنگی و مذهبی در کنار ضرورت‌های سیاست همسایگی، توجه جدی به تقویت مناسبات دوجانبه را در رویکرد سیاست خارجی دو کشور حائز اهمیت می‌کند. رویکردی که مقام‌های تهران و اسلام آباد برای پیگیری آن می‌کوشند زمینه‌های فعال کردن وجوه مختلف این همکاری را مهیا کنند.

ایلنا: جایگاه ایران در پاکستان یک جایگاه تاریخی، فرهنگی و احساسی است.

** لزوم همکاری و استفاده از ظرفیت ها در روابط دو کشور

در بخشی از تحلیل روزنامه اعتماد آمده است: سیاست جمهوری اسلامی ایران در برابر همسایگانش، به ویژه برای مقابله با سیاست‌های یک‌جانبه و خصمانه ایالات متحده امریکا و تحریم‌های واشنگتن علیه ایران، ایجاب می‌کند که بیش از هر زمان دیگری مناسبات و همکاری‌های خود را با همسایگان توسعه دهد... انتظار ما در ایران این است که این روابط بسیار بیشتر از این در زمینه‌های مختلف توسعه پیدا کند، چرا که ظرفیت بسیار بزرگی در هر دو کشور وجود دارد.

به گزارش ایسنا، رضا رحمانی وزیر صنعت، معدن و تجارت طی سخنانی در مراسم روز ملی پاکستان اظهار کرد: در بین همسایگان ایران و در بین سرزمین‌های دارای تاریخ کهن، پاکستان به عنوان دروازه مهم ورود ما به شرق همواره از اهمیت راهبردی برخوردار بوده است.

وی افزود: تعامل و همکاری دو کشور در حوزه‌های مختلف علاوه بر عضویت فعال دو کشور در مجامع بین المللی نظیر گروه «D 8»، سازمان همکاری‌های اسلامی، کشورهای عضو اکو و جنبش عدم تعهد، نشان از گرایش‌های راهبردی مشابه و مشترک دو کشور در عصر حاضر دارد.

رحمانی اظهار کرد: دو ملت ایران و پاکستان به عنوان دو ملت دوست و مستقل برای افزایش قدرت و رفاه خود نیازمند توسعه همه جانبه هستند و این می‌تواند یک زمینه همکاری بلند مدت و گسترده را فراهم سازد.

به گزارش ایلنا یک عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست‌خارجی مجلس نیز معتقد است: به روابط ایران و پاکستان آن‌طور که باید توجه نمی‌شود چرا که مردم این کشور و به خصوص حزب حاکم نگاه بسیار مثبت و خوبی به جمهوری اسلامی ایران دارند... سفر عمران خان به تهران یک اتفاق مثبت است که باید از آن برای توسعه روابط سیاسی و اقتصادی بهره گرفت؛ چرا که رویکرد مردم پاکستان به ایران بسیار رویکرد مثبتی است و ما هم باید بتوانیم از این ظرفیت استفاده کنیم.

** همکاری های اقتصادی

بنا به تحلیل روزنامه ایران بی تردید موضوع روابط اقتصادی و هدف‌گذاری دو طرف برای افزایش حجم مبادلات اقتصادی که طی سال‌های اخیر و تحت تأثیر عوامل متعددی سیر نزولی یافته یکی از مهم‌ترین محورهای گفت‌وگوی نخست وزیر پاکستان با مقام‌های بلندپایه ایران خواهد بود.

پیرمحمد ملازهی، کارشناس شبه‌قاره نیز در گفتگو با روزنامه شرق اظهار داشت: ظرفیت خوبی بین دو کشور برای توسعه همکاری‌های اقتصادی و تجاری وجود دارد که البته تا‌به‌حال از آنها نتوانسته‌اند به‌طور مناسب استفاده کنند. هدف‌گذاری‌ها برای چیزی حدود پنج میلیارد دلار تجارت بین دو کشور بوده، ولی تابه‌حال در هیچ برهه‌ای حجم تجارت از 1.2 و 1.5 میلیارد دلار بیشتر نشده است.

نفس سرمایه‌گذاری و تفکر سرمایه‌گذاری مشترک در دو کشور، خصوصا در ایالت بلوچستان هنوز هم هواخواهانی جدی در دو کشور دارد. به‌این‌ترتیب بخشی از قضیه، به سرمایه‌گذاری مشترک برمی‌گردد، اما بخش دیگر به انرژی مربوط است...

ایسنا به نقل از وزیر صنعت، معدن و تجارت نوشت: با توجه به سند توسعه همکاری‌های اقتصادی بین دو کشور و چشم‌انداز دستیابی به حجم پنج میلیارد دلار مناسبات تجاری تا سال 2021 امیدواریم با برقراری روابط بانکی و نهایی شدن موافقتنامه تجارت آزاد که مقرر است چهارمین دوره مذاکرات آن به زودی در اسلام آباد برگزار شود، این مهم محقق شود.

** همکاری دو کشور در خصوص مسائل امنیتی و مبارزه با تروریسم

ایران: وجه مهم دیگر همکاری‌های تهران و اسلام آباد را باید ناظر به اهمیت جایگاه و مختصات پاکستان در همکاری امنیتی با ایران و مبارزه با گروه‌های تروریستی جستجو کرد. پاکستان این امکان بالقوه را دارد که یکی از کشورهای تأثیرگذار در مقابله با افراط‌گرایی و تروریسم بر آمده از اندیشه‌های تکفیری باشد. بر همین اساس نیز احیای محور همکاری‌های مشترک تهران و اسلام آباد در موضوعات امنیتی منطقه بویژه جلوگیری از نفوذ تروریسم و کمک به ایجاد ثبات و امنیت در مرزها در زمره یکی از محورهای مهم مطرح شده در رایزنی‌های مقامات دو کشور قرار خواهد داشت.

شرق نیز به نقل از یک کارشناس نوشت: ایران و پاکستان در این زمینه دیدگاه‌های متفاوتی دارند. دیدگاه پاکستانی‌ها این است که ایران باید امنیت مرزها را تأمین کند. آنها مرزهای ایران را برای خودشان امن تصور می‌کنند. واقعیت این است که اولویت‌های امنیت مرزی برای آنها در مرزهای هند (کشمیر) و افغانستان (تورخم) است؛ بنابراین خیلی حاضر نیستند در مرزهای ایران هزینه کنند. ایران هم انتظار دارد که پاکستان برای امنیت مرزها به‌طور مناسب‌تری عمل کند. به نظرم این موضوع دیگری است که مورد بحث طرفین قرار خواهد گرفت.

** روابط ایران و پاکستان و نسبت آن با عربستان

به نوشته روزنامه ایران شاید پیامی که او پیشتر به گوش شاهزاده‌های سعودی رسانده که اسلام آباد در پی کاهش تنش میان تهران و ریاض است، رویکرد سیاست خارجه‌ای منطقه‌ای این سیاستمدار میانه‌روی پاکستانی را نمایان می‌کند. چه سیاست او برای کاهش تنش میان عربستان و ایران در میان جریان‌های سیاسی پاکستان طرفداران بسیاری دارد.

روزنامه اعتماد نیز در این باره نوشت: مشکلات اقتصادی در سال‌های اخیر و نیاز به توسعه اقتصادی پاکستان از جمله مسائلی است که بخشی از اولویت‌های سیاست خارجی این کشور را به سمت تلاش برای جذب سرمایه‌گذاری‌های خارجی، ارزهای خارجی و همکاری‌های اقتصادی سوق داده است. پادشاهی ثروتمند عربستان سعودی، به عنوان یک متحد قدیمی اسلام‌آباد، توان گسترده‌ای در تامین نیازهای فوری و بلافاصله این کشور دارد که در سفرهای اخیر عمران خان به ریاض و وام‌های کلانی که از عربستان دریافت کرده است، می‌توان نمونه‌های این توان حمایتی را دید. اما اسلام‌آباد باید توجه داشته باشد که هر چند این وعده‌ها می‌تواند در کوتاه‌مدت بخشی از عوارض مشکلات اقتصادی و مالی پاکستان را تسکین دهد، اما در میان مدت و بلندمدت، به ویژه در موضوعاتی مانند افراطی‌گری و تروریسم، می‌تواند اثرات جبران‌ناپذیری در این کشور داشته ‌باشد. جمهوری اسلامی ایران همواره از امنیت و توسعه اقتصادی پاکستان حمایت کرده است و هرگز روابط دوجانبه را منوط به تغییر روابط پاکستان با کشور ثالثی نکرده است. در نتیجه نخست‌وزیر پاکستان، شایسته است با توجه به جمیع شاخص‌ها، تصمیم‌هایی در سیاست خارجی این کشور اتخاذ کند که باعث قربانی شدن منافع اساسی و بلندمدت این کشور به ویژه ثبات و امنیت، به پای منافع کوتاه‌مدت مالی نشود.

به نوشته روزنامه شرق اگرچه برنامه اصلی این سفر رایزنی‌های سیاسی و اقتصادی است، اما برخی کارشناسان معتقدند عمران خان به دنبال میانجیگری یا بهبود رابطه تهران- ریاض نیز هست. برای اسلام‌آباد بهتر آن است که دو کشور بزرگ مسلمان منطقه رابطه خوبی با هم داشته باشند.

پیرمحمد ملازهی، کارشناس شبه‌قاره، در گفتگو با با این روزنامه اظهار داشت: پاکستان با توجه به مناسبات خوبی که هم با عربستان و هم با ایران دارد، خودش را در موقعیتی می‌بیند که بتواند برای کاهش تنش‌ها بین این دو کشور به‌نوعی میانجیگری کند. این یکی از بحث‌هایی است که به ‌نظرم آقای عمران خان پیگیری خواهد کرد. منافع پاکستان در این است که تنش‌ها بین ایران و عربستان‌سعودی کاهش یابد. اگر این تنش‌ها افزایش پیدا کند، پاکستان در حفظ تعادل خود بین این دو کشور، به مشکل می‌خورد.

مرتضی صفاری‌نطنزی عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست‌خارجی مجلس در گفتگو با ایلنا و در خصوص توان اسلام آباد برای ایجاد تعادل در روابط با تهران و ریاض گفت: قطعا تلاش پاکستان در همین راستا است و می‌خواهند از این فرصت استفاده کرده و همزمان با هوشمندی از ظرفیت ارتباط با هر دو کشور بهره ببرند.

وی همچنین در خصوص اینکه آیا می‌توان گفت عمران خان حامل پیامی از سوی ریاض برای تهران است، گفت: این امکان وجود دارد و اگر پاکستان هم این توانمندی را داشته باشد تا اندکی روابط ایران و عربستان را تلطیف کند، قطعا اقدام خوبی است.

رسانه های اصولگرا

..........................

** اهمیت و ظرفیت های سفر نخست وزیر پاکستان به تهران

وطن امروزدر یک خبر کوتاه با تیتر 'عمران‌خان نیمه شعبان در مشهد' نوشت: سفر عمران‌خان به تهران نخستین سفر وی به ایران بعد از رسیدن به نخست‌وزیری محسوب می‌شود و از اهمیت خاصی به دلیل شرایط منطقه و همچنین روابط ایران - پاکستان برخوردار است.

«شفقت کاکاخیل» سفیر سابق پاکستان در کشورهای مختلف، در گفتگو با فارس اظهار داشت: با سفر «عمران‌خان» به ایران، این تصور که پاکستان تمایل بیشتری به برخی کشورها دارد از بین خواهد رفت.

وی افزود: بعد از اینکه عمران‌خان به عنوان نخست وزیر پاکستان قدرت را به دست گرفت سفرهای پی در پی وی به برخی کشورهای عربی سبب شد برخی تصور کنند که دولت اسلام‌آباد فقط به عربستان اهمیت می‌دهد. سیاست خارجی پاکستان بر روابط بی‌طرفانه بین ایران و کشورهای عربی استوار است و این موضوع با سفر عمران‌خان به تهران بیش از پیش مشخص خواهد شد.

وی افزود: برخی دشمنان در داخلی و خارجی تلاش کردند که از سفرهای نخست وزیر پاکستان به کشورهای عربی برای کمرنگ جلوه دادن همچنین به چالش کشیدن روابط تهران- اسلام‌آباد استفاده کنند. بنا به اعتقاد این کارشناس عملیات‌های تروریستی اخیر در ایالت بلوچستان، نوعی اعتراض دشمنان به سفر عمران‌خان به ایران بود.

کاکاخیل گفت: دیدار عمران‌خان با سران و مقامات بلندپایه ایران می‌تواند بسیاری از سو‌ءتفاهم‌ها بین دو کشور را رفع کند.

وی افزود: عمران‌خان فردی است که برای منافع کشورش حاضر است اعضای کابینه دولت را تغییر دهد یا منافع شخصی را به خطر بیندازد بنابراین برای گسترش روبط با ایران از هیچ اقدامی دریغ نخواهد کرد.

در یادداشتی از تسنیم نیز می خوانیم: انتظار می رود روابط ایران و پاکستان با توجه به خواست و اراده دو دولت و ملت، علیرغم همه چالش های داخلی و موانع منطقه‌ای و بین المللی در مسیر توسعه و همگرایی پیش برود. آمادگی عمران خان نخست وزیر پاکستان برای سفر به تهران در راس هیاتی بلندپایه در اردیبهشت ماه سال جاری حاکی از تداوم رویکرد پاکستان به حفظ مناسبات حسنه و حسن همجواری با جمهوری اسلامی ایران به عنوان تنها همسایه دوست این کشور می باشد.

** روابط ایران و پاکستان در طول تاریخ

«شفقت کاکاخیل» سفیر سابق پاکستان به فارس گفت: پیام‌های سخنگو و فرمانده ارتش همچنین شخصیت‌های سیاسی پاکستان درباره ایران به خوبی جایگاه این کشور در سیاست خارجی پاکستانی‌ها را نشان می‌دهد.

به گفته وی با وجود اینکه اوضاع منطقه به سرعت در حال تغییر است و گاهی منافع دو کشور با هم همخوانی ندارد اما اسلام‌آباد همیشه روابط خوب خود را با تهران حفظ کرده است.

وی افزود: ایران و پاکستان در شرایط سخت مانند آسیب‌هایی که سیل به وجود آورد با یکدیگر همراه بودند که نشان دهند روابط عمیق بین ملت‌های دو کشور است.

تسنیم در یادداشتی نوشت: سابقه مناسبات دوستانه ایران و پاکستان به سال های قبل از استقلال این کشور از هند برمی گردد، چنانکه در دوره غزنویان تمدن، فرهنگ و آداب و رسوم ایرانی ایرانی در سرزمین پاکستان رواج یافت و بسیاری از سخنوران ، نویسندگان و دانشمندان ایرانی به این نواحی مهاجرت کرده و مورد حمایت و تفقد پادشاهان قرار می گرفتند. نظر به علقه دیرینه مردم شبه قاره و ایران، پس از اعلام استقلال پاکستان ، ایران نخستین کشوری بود که در 15 اوت 1947 این کشور را به رسمیت شناخت و 22 اکتبر همان سال سفارت ایران در کراچی (پایتخت وقت پاکستان) تأسیس گردید. این اقدام ایران خشنودی پاکستان را به دنبال داشت و سیاست های مبتنی بر حسن نیت سر لوحه روابط دو کشور قرار گرفت. از این رو، عهدنامه مودت با استقبال دو کشور روبرو شد و در سال 1328 (1950 ) به امضاء رسید.

در وصف روابط دوستانه دو کشور مسلمان، همین بس که مردم پاکستان این همسایه شرقی ، ایرانی ها را برادر خطاب می کنند. دو دولت و ملت ایران و پاکستان همواره در شرایط سخت و دشوار پشتیبان یکدیگر بوده و هنگام بلایای طبیعی و بحران ها برادری دو کشور به یکدیگر ثابت شده است. در جریان حوادث طبیعی چون سیل 2010 پاکستان ، ایران اقدام به ارائه کمک های انساندوستانه به این کشور نموده و متقابلاً پاکستان نیز در جریان سیل اخیر ایران ، با ارسال دو فروند هواپیمای سی – 130 کمک های خود را به مردم دو شهر اهواز و خرم آباد ارائه نموده است. علاوه بر این ملت پاکستان و از جمله شیعیان این کشور به صورت فردی یا در قالب احزاب و گروه ها اقدام به جمع آوری کمک برای سیل زدگان ایران نموده اند که حاکی از عمق همبستگی و قرابت شهروندان دو کشور می کند.

مشرق نیوز در همین راستا گزارشی تصویری از جمع‌آوری کمک برای سیل‌زدگان ایرانی در پاکستان منتشر کرد و در توضیح آن نوشت: ایستگاه‌های جمع‌آوری کمک برای سیل‌زدگان ایرانی در لاهور پاکستان، کمک‌های مردم پاکستان برای ارسال به ایران را جمع‌آوری می‌کنند.

** مزایای برقراری رابطه نزدیک و حسنه میان دو کشور

فارس به نقل از کارشناس سیاست خارجی پاکستان: اگر روابط سیاسی، تجاری و اقتصادی پاکستان و ایران خوب باشد بسیاری از قدرت‌های فرامنطقه‌ای نمی‌توانند اهداف خود در منطقه را دنبال کنند.

وی افزود: گسترش روابط تجاری بین پاکستان و ایران شکسته شدن تحریم‌ها علیه دو کشور را به دنبال خواهد داشت و این یعنی ناکامی و شکست سناریوی سلطه بر اقتصاد منطقه با دسیسه تحریم.

کاکاخیل تأکید کرد: پاکستان در هر شرایطی خواهان امنیت در مرز مشترک با ایران است و نمی‌خواهد مانند مرزهای هند و افغانستان در این مرز نیز دچار مشکل شود.

تسنیم نیز در یادداشتی به ابعاد اقتصادی روابط ایران و پاکستان نوشت: همانگونه که مقامات عالی دو کشور در بیستمین نشست کمیسیون مشترک اقتصادی ایران و پاکستان در فروردین 1396 توافق نمودند، حجم روابط تجاری دوجانبه حداقل تا سطح 5 میلیارد دلار قابل افزایش است که در صورت تحقق، نه تنها منجر به افزایش رفاه و اشتغال ساکنین استان‌های مرزی دو کشور خواهد شد، بلکه به توسعه و امنیت منطقه نیز کمک خواهد نمود. با توجه به مشابهت سلائق و علائق فرهنگی مردم دو کشور و شرایط اقتصادی آنها که به سادگی می‌توانند نیازهای اولیه یکدیگر را برطرف کنند؛ درهم تنیدگی هرچه بیشتر در روابط اقتصادی ایران و پاکستان، قطعا منافع بیشتر را برای مردم هر دو کشور در پی خواهد داشت و به رشد اقتصادی منطقه کمک خواهد کرد./ایرنا

به گزارش سلام نو، وزارت خارجه پاکستان دوشنبه هفته گذشته طی بیانیه ای اعلام کرد که عمران خان فردا ( 1 اردیبهشت ) به دعوت رسمی «دکتر حسن روحانی»، به ایران سفر خواهد کرد.

بر اساس این اعلام نخست وزیر پاکستان در این سفر دوروزه و قبل از عزیمت به تهران برای مذاکرات با مقام های بلندپایه ایران، توقف کوتاهی در شهر مشهد خواهد داشت.

بدیهی است که اهمیت به فعلیت رساندن ظرفیت ها و پتانسیل های بالقوه میان دو کشور جهت همکاری های بلند مدت و پایدار در زمینه های سیاسی، امنیتی، اقتصادی و فرهنگی از سوی هردو کشور مورد تاکید قرار دارد.

از همین رو عمران خان روز گذشته در دیداری که با مهدی هنردوست، سفیر ایران در پاکستان داشت، تأکید کرد که این کشور اهمیت فراوانی برای همسایگانش بویژه ایران که علائق و اشتراکات فراوانی با پاکستان دارند، قائل است.

به نوشته روزنامه ایران تأکید نخست وزیر پاکستان برای گسترش رابطه با تهران در حالی که او بر مهیا شدن شرایط برای بهبود و ارتقای سطح تبادلات دو کشور و ادامه روابط مبتنی بر احترام و صراحت تأکید دارد، می‌تواند نشان دهنده آن باشد که پاکستان سعی دارد با میانه روی در بحبوحه تحولات منطقه بر تصویر مطلوب رابطه همسایگی مهر تایید بزند.

به گزارش اعتماد نشریه The Nation پاکستان نیز ضمن تاکید بر اهمیت این سفر نوشت: دو کشور با وجود آنکه به لحاظ فرهنگی، زبانی و مذهبی اشتراکات فراوانی دارند، اما نتوانستند به خوبی از این ظرفیت‌ها بهره‌برداری کنند.

رسانه های کشورمان از هر دو طیف سیاسی، با طرح محورهای مشترک و تمرکز بر سوابق و ریشه های تاریخی دو کشور، از ضرورت گسترش روابط کشورهای همسایه در تمامی زمینه ها و به منظور مقابله با یکه تازی های ابرقدرت های جهانی نوشتند. این رسانه همچنین در خصوص اهداف این سفر نیز به گمانه زنی هایی پرداختند.

رسانه های اصلاح طلب همچنین به طرح محوری حول روابط ایران و پاکستان و نسبت آن با عربستان اقدام کردند.